Những món ăn quê nhà với sức hút riêng biệt tạo nên bao thương nhớ cho những tín đồ ẩm thực. Những người con xa quê, không có điều kiện về lại cố hương thì những món ăn quê nhà làm cho họ vơi đi nỗi nhớ thương quê. Để bưng bát cơm đầy ăn vội với những món ăn dung dị mà nước mắt chực trào vì bao kỉ niệm ùa về trong tâm thức…
Đối với những người xứ Quảng xa quê, mỗi khi nhớ quê là họ quay quắt nhớ tô mì Quảng, nhớ mớ rau tập tàng nấu canh và nhớ cả con cá rô đồng dầm mắm mùa cạn và còn nhiều lắm những món ăn khác nữa. Những thứ tưởng chừng giản đơn nhưng mùi hương dường như đã ăn sâu trong tâm thức, để khi thoảng nghe mùi hương quen là trong lòng cuộn sóng bồi hồi…
Ẩm thực Quảng Nam: Xơ mít muối
Quả mít chín thơm ngon không chỉ cho những múi mít vàng mọng, ngọt lịm mà những xơ mít còn được các bà các mẹ cho vào chiếc vại sành với dốc muối hột gói ghém để dành cho mùa mưa gió.
Xơ mít muối chua xào – Ảnh: Anchay.vn
Xơ mít muối chua chua, thơm quyện mùi mít chín với hương lên men thật riêng biệt không trộn lẫn vào bất cứ đâu. Xơ mít muối chua có thể đem trộn với chút gia vị, thêm muỗng ớt bột cay xè là đã ngon cơm những ngày mưa gió. Cầu kì hơn thì đem xào thơm với củ nén rồi thêm ít thịt ba chỉ thì càng ngon hơn bội phần. Lúc ấy xơ mít mướt ánh dầu lại quyện với cái mỡ màng của thịt mà dậy hương nồng đượm ăn với cơm trắng nóng hổi thì càng tuyệt vời hơn nữa.
Ẩm thực Quảng Nam: Canh tập tàng
Sở dĩ gọi là canh tập tàng bởi lẽ đó là dung hợp của rất nhiều loại rau, chẳng có công thức chung nào cố định. Cứ mùa nào rau đấy, những loại rau đa dạng đem lại hương vị thật đặc biệt không trộn lẫn với bất kì loại canh nào khác.
Canh tập tàng – Ảnh: Điện máy XANH
Mùa làm đồng thì mớ rau má hái trên bờ ruộng, thêm ít rau mặt trăng, tàu bay trên rẫy, rồi thêm mớ rau sam, dền cơm ở mấy đám đậu. Cứ thế từ rau trên rừng trên rẫy đến những loại rai bờ khe, bờ ruộng được trộn lẫn vào nhau mang màu sắc riêng biệt có xanh có đỏ, mùi hương cũng hòa quyện trong tô canh nóng hổi đưa lên mũi hít hà cái nồng đượm mà mùi hương đã đi theo khắp nỗi. Để dẫu có xa quê bao lâu đi nữa, đi khắp ngả chân trời thì khi nhớ quê lại thao thức nhớ nồi canh tập tàng nấu vội của bữa cơm chiều.
Ẩm thực Quảng Nam: Cá rô dằm mắm
Vụ Hè Thu, lúa ươm đòng là cá rô ức nước theo mấy cơn mưa lên đẻ trứng, thịt mềm, mập ú lại ươm vàng trứng béo ngậy, đặt mấy cái lờ hay bắt vội mấy con cá nấp trong bụi cỏ lúa đi cắt cho trâu. Đem về làm sơ mang, bụng rồi nướng trên lửa than hồng riu riu. Đến khi khô giòn lấy ra khỏi trụi rồi dằm cá nướng với chén mắm cái hay nước mắm cay xè.
Giản đơn trong cách chế biến, chẳng cầu kì, đôi khi có phần lem luốc khi có con cá nào chẳng may cháy xém. Ấy thế mà cá uyện với mắm thành hương vị ngọt bùi mà đậm đà, mặn mòi hẳn. Vừa ăn với cơm vừa xuýt xoa vì cái cay xè của mắm ớt, đôi khi nước mắt chảy ròng ròng vì cay mà chẳng thể dừng lại được bởi cái ngon hấp dẫn chẳng đặng đừng.
Cá rô dằm mắm – ảnh: Báo Công An Đà Nẵng
Không phải những cao sang mĩ vị, cũng chẳng phải những món ăn cầu kì trong chế biến. Chỉ những món giản đơn thôi mà sao mùi hương ấy lại lẫn sâu, bám chặt vào tâm thức.
Để dẫu giữa những bộn bề cuộc sống, giữa những hối hả mưu sinh chỉ cần bất giác nhớ quê là ta lại nhớ đến những món ăn ngày thường dung dị. Những đứa con xứ Quảng xa quê dẫu cái rẹt giọng Quảng có giảm đi đôi chút để cái thổ âm thổ ngữ trở nên phổ thông hơn để bạn bè bốn bể ba miền có thể nghe hiểu thì với họ chỉ bất chợt nghe mùi hương quen của những món ăn ngày nào thì nỗi nhớ quê lại trào dâng lên da diết không thôi…