Thành phố Zibo, nằm ở tỉnh Sơn Đông phía đông Trung Quốc, từng là một điểm đến ít được biết đến. Tuy nhiên, vào năm ngoái, thành phố này đã trở thành một trong những điểm du lịch nóng nhất trong nước nhờ vào những món thịt nướng xiên ngon ngọt và giá cả phải chăng. Hình ảnh các thực khách quây quần quanh những lò nướng thịt xiên đã từng rất quen thuộc trên các con phố của Zibo suốt năm vừa qua. Nhưng đến cuối năm, cơn sốt này đã lắng xuống, hình ảnh trên mạng xã hội cho thấy các quán thịt nướng trống trơn.
Zibo chỉ cách thủ đô Bắc Kinh 3 giờ đi tàu, là một trong số những thành phố của Trung Quốc đã hưởng lợi từ làn sóng du khách địa phương đổ về những điểm du lịch giá rẻ khi nền kinh tế Trung Quốc phát triển chậm lại. Họ được gọi là “lực lượng khách du lịch đặc biệt” vì giống như những người lính, họ di chuyển từ điểm này sang điểm khác dưới lịch trình vô cùng chặt chẽ, thường là vào cuối tuần hoặc các kỳ nghỉ ngắn.
Du khách kiểu quân đội “cứu cánh” cho ngành du lịch Trung Quốc
Zibo từng là địa điểm khách du lịch tấp nập vào năm 2023. Ảnh: CNN.
Những du khách này cung cấp một cứu cánh kinh tế cho các thành phố đang gặp khó khăn khi Trung Quốc đang đối mặt với sự sụt giảm tiêu thụ nội địa và chờ đợi sự phục hồi của số lượng du khách nước ngoài. Theo Cục Quản lý Xuất nhập cảnh Quốc gia, Trung Quốc đã ghi nhận 35,5 triệu lượt khách quốc tế vào năm 2023, chỉ 36% so với 97,7 triệu lượt vào năm 2019. Trong nửa đầu năm nay, 29,22 triệu lượt khách quốc tế đã nhập cảnh và xuất cảnh.
Tuy nhiên, cách tiếp cận kiểu “flash mob” của “lực lượng khách du lịch đặc biệt” – chuyển từ cộng đồng này sang cộng đồng khác – đã đặt ra câu hỏi liệu loại hình du lịch trong nước này có bền vững trong dài hạn hay không.
Trước đây, du khách Trung Quốc thường chi tiêu mạnh tay cho các thương hiệu xa xỉ và trải nghiệm cao cấp ở nước ngoài. Nhưng tương lai bất định do khủng hoảng bất động sản, đầu tư nước ngoài suy giảm và triển vọng việc làm ảm đạm khiến du khách phải cân nhắc lại về các chuyến đi đắt đỏ ở nước ngoài. Thay vào đó, một số du khách đã chuyển sang các địa điểm giá rẻ trong năm qua, đặc biệt là những nơi có thể dễ dàng đi lại từ các thành phố lớn.
Cử nhân đại học Cici Li Yuetong, 23 tuổi, tự coi mình là một trong số đó. “Du lịch kiểu ‘lực lượng đặc biệt’ vào cuối tuần rất phổ biến hiện nay, đặc biệt là trong giới sinh viên,” cô nói. Hầu hết là những người trẻ, họ luôn tìm kiếm các chuyến đi trong nước giá rẻ, với mục tiêu chi tiêu ít nhất có thể để thăm nhiều nơi nhất có thể. Li nói rằng cô đi du lịch đến những nơi được khuyến nghị trên nền tảng mạng xã hội phổ biến của Trung Quốc Xiaohongshu, một ứng dụng giống như Instagram và TikTok, nơi hàng triệu người Trung Quốc chia sẻ và đọc các mẹo du lịch.
Du khách có xu hướng tìm kiếm những nơi trong vòng ba giờ từ các thành phố lớn bằng tàu cao tốc và những nơi có đặc sản địa phương, như lò nướng thịt của Zibo. “Những nơi này có giá cả rẻ hơn cho cả ăn uống và vui chơi, và chi phí đi đến những thành phố này để ăn uống cũng nằm trong tầm tay của hầu hết mọi người, vì vậy tự nhiên có sự thúc đẩy và tự tin để đi đối với đa số công chúng,” Li nói.
Pan Wenbo, cũng từ Bắc Kinh, nói rằng những điểm yêu thích của anh bao gồm Tây An, quê hương của các chiến binh đất nung, và Đại Đồng, một thành phố phía bắc Trung Quốc nổi tiếng với kiến trúc Phật giáo cổ đại – cả hai đều cung cấp chỗ ở và thực phẩm phải chăng hơn. Anh nói rằng kiểu du lịch này đã thu hút sự quan tâm vì anh và đồng nghiệp có kỳ nghỉ hạn chế. “Cuối tuần là một lựa chọn tốt để đi du lịch,” anh nói. “Giao thông thuận tiện, thời gian ngắn và có những thành phố đáng để khám phá. Tại sao không?”
Một nhân viên nấu Lẩu cay Thiên Thủy tại thành phố Thiên Thủy, tỉnh Cam Túc, Trung Quốc. Ảnh: China News.
Những ngày này, du khách địa phương đã đổ về Thiên Thủy, thuộc tỉnh Cam Túc phía tây bắc, một trong những khu vực nghèo nhất của Trung Quốc. Thành phố nổi tiếng vào đầu năm nay nhờ vào món lẩu cay – được làm từ loại ớt khô trồng trong vùng. Tiền đã đổ về từ khắp cả nước khi các nhà đầu tư tận dụng cơn sốt này để mở các nhà hàng kiểu Thiên Thủy trên toàn quốc. Tuy nhiên, một số nhà hàng đã bắt đầu đóng cửa khi sự quan tâm đến món đặc sản này giảm dần, theo báo chí nhà nước.
Zibo cũng đang cảm nhận được hậu quả từ cơn bùng nổ du lịch mini của mình. Một chủ cửa hàng Zibo tự nhận là “Cô Dương” nói với CNN rằng, số lượng du khách đến trong kỳ nghỉ Ngày Lao Động vào tháng 5 đã giảm đáng kể so với những đợt cao điểm trước đó, khiến một số cửa hàng phải đóng cửa. “Những cửa hàng đóng cửa là những cửa hàng mới mở. Chúng tôi, những cửa hàng cũ, vẫn có nhiều khách quen đến với chúng tôi,” Dương nói.
Giáo sư du lịch Mimi Li từ Đại học Bách khoa Hồng Kông cho biết dòng khách du lịch đột ngột có thể mang lại lợi ích kinh tế cho các điểm đến nhỏ hơn, giống như các sự kiện lớn như Olympic hoặc World Expo thúc đẩy đầu tư vào các thành phố lớn hơn. Tuy nhiên, bà cho biết rằng ở nhiều thành phố, đó chỉ là “một lần”, vì chỉ có một mức độ hấp dẫn nhất định đối với các món nướng hoặc các món cay. Li nói rằng các nhà chức trách nên giáo dục các chủ doanh nghiệp nhỏ về rủi ro của việc đầu tư thiếu lý trí và sử dụng số tiền thu được để tự tái tạo. “Chính phủ nên chuẩn bị rằng mức độ du lịch sẽ trở lại bình thường. Đây là cơ hội tốt để đa dạng hóa các sản phẩm và dịch vụ du lịch của họ,” bà nói.