Trả lời: Iva Izabela Miholic, Một bà mẹ, trước bất cứ thứ gì.
Chia sẻ.
Hãy tưởng tượng bạn ở trong những tình huống dưới đây:
1. Bạn phải chia sẻ với một người mới đến. Tại sao? Bởi vì.
Hãy nghĩ về những thứ bạn đang sở hữu. Chúng có thể đang ở ngay cạnh bạn trong lúc này. Kia là quyển sách mà bà ngoại đã cho bạn, một tủ đầy những đồ lưu niệm bạn mang về khi đi du lịch. Điện thoại này, cả lọ nước hoa hay dùng và bộ sưu tập CD đáng giá. Bạn còn có một cái đồng hồ đã từng thuộc về ông tổ của bạn, laptop, guitar, cả chiếc xe đang đậu ở ngoài nữa.
Rồi đến một ngày có một người lạ đến nhà. Bạn được thông báo rằng anh ta sẽ sống cùng bạn, kể từ bây giờ. Và mọi thứ bạn đang sở hữu cũng sẽ trở thành của anh ta.
Bạn không thể nói gì. Bạn phải tỏ ra hào phóng và khoan dung. Chia sẻ là tốt, bạn không được phép tỏ ra ích kỷ.
Nghe kinh khủng nhỉ. Nó cực kỳ vô lý và là một sự xâm phạm quyền cá nhân của bạn. Có phải bạn cảm thấy mất kiểm soát và đánh mất một phần bản thân? Giống như bạn đang bị làm nhục. Suy nghĩ đó có làm bạn thấy tức giận không?
Hẳn là có.
Nếu bạn là một đứa trẻ, khi mới có thêm một đứa em, đó gần như là tình huống bạn phải đối mặt.
Một người lạ đến nhà, và bố mẹ ra lệnh rằng bạn phải chia sẻ đồ chơi của mình. Nếu phản đối thì bạn là một người anh / chị tồi tệ, ích kỷ.
Kể cả đó là thứ bạn được ông già Noel tặng, sau khi bạn đã viết thư xin năm ngoái cũng không có ý nghĩa gì hết. Và khi chúng bị hỏng (chắc chắn sẽ xảy ra), bạn còn không được phép phàn nàn, bởi vì đứa em của bạn “còn nhỏ”, “chưa biết gì”….
Tiếp tục tưởng tượng tình huống thứ 2 nhé:
2. Chia sẻ một lúc thôi! Đừng thô lỗ!
Bạn đang đi xe xung quanh công viên. Nắng trải vàng, cuộc sống thật tươi đẹp khi bạn đang đạp xe. Rồi lúc đang nghỉ, một gã ở đâu nhảy ra khen xe của bạn và nói:
Xe đẹp đấy. Tôi đi thử được không?
Bạn nhìn như thể gã bị điên và nói:
Không!
Nhưng hắn ta vẫn không chịu thôi:
Làm ơn! Chỉ một lúc thôi! Tôi sẽ mang trả lại! Một đoạn thôi!
Bạn giờ đã chắc chắn hắn ta là người xấu, bạn giữ chặt xe của mình và nói:
Tôi sẽ không đưa xe cho ông! Nó là của tôi!
Hoặc bạn vừa đậu chiếc xe hơi của mình, khi ra khỏi xe, một người phụ nữ đến nói với bạn:
Xe đẹp đấy! Tôi đi thử một vòng được không?
Bạn không thể tin được là cô ta dám hỏi một câu như thế và trả lời:
Không!
Cô ta vẫn nài nỉ:
Tôi chỉ đi một đoạn, một lúc thôi! Đi mà!
Bạn đứng trước xe của mình, khóa lại và nói:
Cút ngay, xe là của tôi và tôi sẽ không đưa nó cho ai cả!
Cô ta gào khóc và bắt đầu làm loạn lên. Bố mẹ của bạn chạy ra xem. Và thay vì đứng ra bảo vệ bạn, họ lại nói:
Đừng ích kỷ thế, xe của con không bị sao đâu! Cô ấy chỉ mượn đi một lúc, sẽ trả lại ngay. Con đi nó cả tháng nay rồi, có phải đồ mới đâu!
Bạn gào lên là không muốn chia sẻ chiếc xe và nó là của bạn, nhưng họ vẫn đẩy bạn ra, đưa chìa khóa cho cô ta và nói:
Cưng cứ lấy đi, nó sẽ bình tĩnh lại thôi. Cứ lấy mà đi!
Bạn cảm thấy thế nào? Bạn có cảm thấy mất kiểm soát tiếp không? Bạn có thấy tổn thương, nhục nhã và không được tôn trọng? Bạn có cảm thấy mình còn không được lựa chọn?
Khi gặp những đứa trẻ khác (và bố mẹ của chúng), mọi người thường bắt ép con mình, bắt chúng phải chia sẻ đồ cá nhân. Họ quan tâm việc thể hiện mình là người khoan dung, hào phóng và đang nuôi dạy con đúng cách hơn là thực sự nghĩ cho lợi ích của con mình.
Việc bắt trẻ con phải chia sẻ đồ cá nhân hoàn toàn không mang lại lợi ích và để lại rất nhiều hậu quả xấu.
Những bậc phụ huynh thì lại làm thế với con mình RẤT THƯỜNG XUYÊN. Nó trở nên bình thường, nhưng vẫn rất sai trái.
Tôi sẽ nói 2 điều sau, và chúng đều đúng:
1. Chúng ta nên dạy trẻ con chia sẻ.
2. Nhưng chúng ta không nên ép chúng phải làm vậy.
Đây là cách mà tôi làm với con mình.
Con gái tôi bắt đầu có em trai khi nó 3 tuổi rưỡi. Ngay từ đầu, tôi đã nói rõ rằng đồ chơi của nó, và những thứ khác, là hoàn toàn thuộc về nó. Con bé có thể chia sẻ chúng với em trai nếu muốn, nhưng nó không buộc phải làm thế.
Khi con trai tôi lớn dần, nó bắt đầu có những đồ riêng, luật tương tự được áp dụng: đồ chơi của nó là của nó, và con tôi được quyền quyết định rằng nó có muốn chia sẻ chúng hay không. Nếu nó không muốn, không sao cả. Chúng tôi không bao giờ buộc tội con mình về lựa chọn này.
Ngoài ra thì có những thứ được tính là của chung: vài quyển sách, đồ chơi và game mà chúng tôi mua về để cho 2 đứa chơi chung. Luật dành cho những đồ này là ai lấy trước thì được dùng trước, người còn lại chờ đến lượt.
Và mặc dù việc chia sẻ là không bắt buộc trong nhà chúng tôi, nhưng nó được khuyến khích và đánh giá cao.
Chúng tôi làm gương, khi chia sẻ đồ với con, với bạn bè và với nhau.
Chúng tôi kể cho con nghe những lợi ích của việc chia sẻ – cảm giác khi làm cho người khác hạnh phúc, và nhắc chúng nhớ lại sự tuyệt vời khi nhận được sự chia sẻ từ người khác.
Chúng tôi dạy con đặt ra những giới hạn và luật lệ, và tự chăm sóc đồ đạc cá nhân. Ví dụ, nếu con trai tôi muốn mượn một đồ chơi dễ bị hỏng của chị nó, con gái tôi sẽ cho mượn, với điều kiện là nó chỉ được chơi trên thảm lông trong nhà.
Nếu con gái tôi muốn mượn cái xe cảnh sát điều khiển từ xa mà em nó mới có, con trai tôi sẽ cho mượn, nhưng nói rằng chị nó chỉ được chơi 5 vòng, sau đó phải trả lại. Bằng cách chia sẻ như vậy, chúng vẫn được kiểm soát đồ của mình.
Chúng tôi luôn nhắc con về việc cho đi và nhận lại đã từng xảy ra, và những kết quả của chúng. Nếu con tử tế với em trai, em sẽ nhớ và tử tế lại với con. Nếu con trả lại đồ cho chị như đã hứa, chị sẽ tin con và cho con mượn tiếp vào lần sau.
Kết quả của phương pháp nuôi dạy này là con của chúng tôi chia sẻ một cách tự nguyện và thường xuyên.
Trong trường hợp chúng không muốn chia sẻ thứ gì đó, đứa còn lại cũng không làm to chuyện. Chúng hiểu rằng việc gào khóc sẽ không giúp chúng có được thứ đó nếu người kia không muốn.
Thay vào đó, hai đứa sẽ tự thỏa thuận với nhau, và nó rất là dễ thương. Tôi đã nghe con mình hỏi chị nó cho mượn đồ chơi và bị từ chối. Sau khi im lặng một lúc, nó hỏi lại: Một lúc nữa cho em mượn được không? và tôi luôn nghe được câu trả lời là Được rồi, em trai.
Vậy chuyện gì sẽ xảy ra khi bạn không ép con mình phải chia sẻ, mà để cho chúng tự quyết định?
Rất nhiều lợi ích tuyệt vời:
– Con bạn sẽ hiểu được giá trị của sự tôn trọng đến từ người khác, và việc có được nó là trách nhiệm của chúng.
– Con bạn nhận ra những nhu cầu và giới hạn của bản thân, và tự quyết định về người mà chúng gần gũi hoặc xa lánh, mà không cảm thấy tội lỗi về việc đó.
– Con bạn biết được giá trị của đồ vật, có trách nhiệm bảo quản và đưa ra những quyết định liên quan.
– Bởi vì không bị ép buộc, chúng được trải nghiệm cảm giác tự mình ra quyết định trong việc chia sẻ. Chúng được trải nghiệm sự ấm áp và vui sướng khi làm cho người khác hạnh phúc nằm trong khả năng của mình.
– Chúng hiểu được mọi hành động luôn đi kèm với kết quả về sau. Nếu bạn thô lỗ và ích kỷ, thì người khác có thể cũng như vậy với bạn. Chúng đồng thời học cách tự sửa sai, điều chỉnh hành vi bản thân một cách thường xuyên, không phải vì mẹ nói vậy, mà bởi vì những lợi ích mà việc đó đem lại.
– Chúng học cách dùng đồ của người khác một cách cẩn thận và tôn trọng.
– Chúng biết rằng người khác không có quyền vượt qua ranh giới được đặt ra và tự mình thể hiện ra điều đó. Rằng hào phóng và thân thiện không có nghĩa là để người khác kiểm soát những nhu cầu và quyết định của bản thân.
– Chúng lớn lên mà không phải lo sợ về việc phải xin phép trong cuộc sống, xin phép để làm mọi thứ theo ý mình.
– Chúng biết mình có quyền nói không, và nó phải được lắng nghe và tôn trọng.
– Chúng biết rằng không có nghĩa là không, người khác phải tôn trọng điều đó và nhượng bộ.
Có lần con gái tôi bị ốm và rất mệt mỏi, em của nó đã làm mọi thứ để chị mình vui.
Nó đi tìm hết đồ chơi của cả 2 đứa và mang cho chị nó. Rồi ôm chị và nói rằng mọi thứ sẽ ổn thôi.
(ảnh 1)
Và điều đó có tác dụng.
(ảnh 2)
