Trong mấy năm gần đây, detox được truyền tai nhau như 1 cách hiệu quả về thải độc, giảm cân và duy trì sức khỏe.
Về cơ bản, detox gồm các loại sau:
– Nhịn ăn
– Chỉ uống nước trái cây hoặc các loại thức uống tương tự
– Chỉ ăn 1 loại thực phẩm nhất định
– Sử dụng thực phẩm chức năng hoặc 1 sản phẩm thương mại nào đó
– Sử dụng các loại cỏ cây tự nhiên
– Làm sạch đại tràng bằng thụt phân, thuốc xổ, ….
– Xông hơi
Vậy các nghiên cứu khoa học nói gì về detox?
Trên thực tế chỉ có rất ít nghiên cứu tiến hành về hiệu quả của detox trên cơ thể người. 1 số nghiên cứu cho thấy kết quả tốt về việc giảm cân, giảm mỡ, tăng độ nhạy insulin và giảm huyết áp, nhưng bản thân các nghiên cứu này lại có tiêu chuẩn thấp – tiến hành trên số lượng cá thế ít, có vấn đề về cách thiết kế nghiên cứu hay thiếu sự đánh giá của các nhà khoa học khác để củng cố giá trị của nghiên cứu.
1 đánh giá năm 2017 đã chỉ ra uống nước ép hay các chế độ ăn detox có thể gây giảm cân nặng ban đầu do lượng calo nạp vào ít, nhưng sẽ gây tăng cân trở lại nếu mọi người trở về chế độ ăn uống thường nhật. Và chưa có 1 nghiên cứu nào về tác động lâu dài của detox với cơ thể.
Thế nào được coi là detox không an toàn?
· 1 số loại nước ép từ trái cây hay cây cỏ có thể chưa được diệt vi khuẩn có hại, có thể gây bệnh – nhất là ở trẻ em, người cao tuổi hay những người suy giảm miến dịch.
· 1 số loại nước ép từ các thực phẩm giàu oxalat ( ví dụ như củ cải đường hay rau chân vịt,…). Uống quá nhiều các loại nước này có thể làm tăng nguy cơ tích lũy oxalat và gây sỏi thận.
· Các chế độ ăn hạn chế lượng calo nạp vào cơ thể hay chỉ ăn 1 số thực phẩm nhất định thường không giúp giảm cân kéo dài và có thể gây thiếu chất dinh dưỡng cho cơ thể.
· Làm sạch đại tràng có thể gây tác dụng phụ nghiêm trọng, nhất là ở những người có tiền sử về bệnh tiêu hóa, phẫu thuật đại tràng, trĩ,…
· Detox có thể bằng cách sử dụng thuốc xổ, gây tiêu chảy mức độ nặng, từ đó dẫn đến mất nước và rối loạn cân bằng điên giải.
· Nếu uống nước hay các loại trà thảo mộc với số lượng lớn và không ăn uống trong 1 thời gian dài có thể gây rối loạn điện giải mức độ nặng.
· FDA đã cấm nhiều công ty bán các sản phẩm detox do: (1) chứa các thành phần bất hợp pháp hoặc có thể gây hại cho sức khỏe; (2) được quảng cáo rằng có thể chữa được các bệnh nan y; (3) được sử dụng bên ngoài mục đích điều trị trong y học như thuốc xổ; ….
Vậy mọi chế độ nhịn ăn có đều được coi là detox?
Mặc dù 1 vài chế độ nhịn ăn được quảng cáo có tác dụng thải độc, thì 1 số chế độ nhịn ăn khác- ví dụ như nhịn ăn gián đoạn, lại đang được nghiên cứu về tác dụng tăng cường sức khỏe, phòng ngừa bệnh tật, cải thiện tình trạng lão hóa và giảm cân. Nhưng vẫn chưa có kết luận chắc chắn về những tác dụng này.
