Lần đầu xuất hiện trên văn đàn như một làn gió mới lạ vào năm 1942, cho đến nay, Đêm hội Long Trì vẫn còn nguyên những giá trị và sống mãi với thời gian. Tác phẩm lấy bối cảnh thời Chúa Trịnh Sâm, là câu chuyện xung quanh gia đình nhà Chúa, nơi mọi điều Chúa quyết đều có sự chi phối của bà Tuyên phi Đặng Thị Huệ. Truyện xoay quanh sự đấu tranh giữa cái thiện và cái ác, cũng như cái nằm giữa lằn ranh của thiện ác. Một tên Cậu trời Đặng Lân tàn ác, dâm dật, ỷ thế chị gái mà làm càn, một bà tuyên phi Đặng Thị Huệ xinh đẹp nhưng mưu mô thủ đoạn đứng đằng sau giật dây Chúa. Trước thế lực xấu xa ấy, Nguyễn Huy Tưởng đã khắc họa lên những con người như chàng thi sĩ tài hoa Bảo Kim và những người bạn của chàng, những người không chịu thỏa hiệp cùng cái ác hay Quận chúa Quỳnh Hoa hiếu thuận, hi sinh cả tình yêu, tuổi xuân của mình để gả cho tên vô lại Đặng Lân, chỉ vì để cho cha không phải khó xử. Và đặc biệt phải kể đến vị anh hùng dám xả thân vì nghĩa lớn, không run sợ trước cường quyền bạo ngược: quan Hộ thành Nguyễn Mại, con người mang dáng dấp của những Từ Hải hay Lục Vân Tiên từ ngàn xưa ấy đã phản ánh mong muốn của chính nhà văn, cũng như của con người ở bất cứ một thời đại nào, ước mơ công lý sẽ được thực thi, cái ác bị trừng trị, cái thiện được đề cao
“…- Ta là cậu Trời!
– Cậu Trời cũng chém”
Đó cũng chính là những vấn đề xã hội to lớn mà Nguyễn Huy Tưởng đã đặt ra từ khuôn khổ nhỏ hẹp trong phủ Chúa. Một điểm đặc sắc ở tác phẩm là ở ngòi bút miêu tả tâm lí nhân vật Chúa Tĩnh Đô Trịnh Sâm, con người bị giằng xé giữa điều thiện và cái ác, khiến cho ta vừa giận nhưng cũng không nén nổi lòng thương cảm. Điểm này tạo cho tác phẩm một chiều sâu, nổi bật rõ tính “tiểu thuyết” giữa tính “lịch sử”, cũng như khắc sâu phong cách riêng của nhà văn, một dấu “vân chữ” không trộn lẫn
Đêm hội Long Trì xứng đáng là một tác phẩm đáng đọc đối với những bạn đọc say mê văn chương Nguyễn Huy Tưởng hay đơn giản là với những ai mong chờ ở một trải nghiệm đọc đáng giá
Khám Phá Cuộc Sống