Vài năm trước tôi làm việc ở cửa hàng bán lẻ. Đồng nghiệp tôi, ai ai cũng cởi mở và hoạt ngôn. Nếu tôi nói chuyện với ít nhất 2 người trở lên thì không sao, vì họ có thể gánh cuộc đối thoại và tôi không bị áp lực gì cả. Nhưng khi chỉ có mình tôi và một người nữa thì… ÔI TRỜI ƠI. Phải giữ lửa cho cuộc nói chuyện nó kiệt sức lắm. Lúc nào tôi cũng chạm đến ngưỡng chịu đựng cuối cùng của tâm lý, khiến cho đầu óc trắng xóa và cả hai rơi vào im lặng căng thẳng.
Sau này, tôi thử nghiệm vài cách để cải thiện kỹ năng đối thoại và muốn chia sẻ một giải pháp cho các bạn. Lưu ý cái này không phải do tôi tự nghĩ đâu nha, nó là một kỹ thuật khá được trọng dụng trong hài kịch ứng biến.
Nó là chữ viết tắt đơn giản: HPM.
Viết tắt của History (Lịch sử hay Trải nghiệm), Philosophy (Triết lý, hay còn gọi là Quan điểm) và Metaphor (Ẩn dụ). Chúng giúp bạn nảy số câu trả lời trong hầu hết mọi tình huống.
History: Kể lại trải nghiệm cá nhân mà bạn có, giống với trải nghiệm của người kia.
Philosophy: Thể hiện quan điểm, niềm tin hay thái độ với điều họ vừa nói.
Metaphor: Ví von, so sánh điều họ nói với một hình ảnh khác na ná như vậy.
Ví dụ nhé…
Giả sử ai đó nói: “Tí về nhà tôi nên dọn phòng thì hơn.” Bạn bị bí từ và không biết nói gì? Hãy thử tự hỏi mình những câu HPM…
History: “Mình có trải nghiệm cá nhân nào giống họ không?”
Philosophy: “Mình nghĩ gì về điều họ nói?”
Metaphor: “Họ nói thế làm mình liên tưởng đến hình ảnh/khái niệm gì?”
Một số câu trả lời mẫu:
Người ta nói: “Tí về nhà tôi nên dọn phòng thì hơn.”
Bạn trả lời:
History: “Hôm trước tôi cũng vừa dọn phòng, tìm được cái bên airpod bị mất tích đấy!”
Philosophy: “Tôi thích việc dọn dẹp, nó mang tính điều trị tâm lý rất tốt.”
Metaphor: “Tôi thấy dọn phòng chả khác gì đi tìm kho báu, có những món đồ mà chả biết mình mua từ đời nào!”
Kết quả, bạn thấy đấy…
Mục đích của ba chữ HPM là giúp bạn kiếm “nội dung” để trả lời. Hãy tự hỏi bản thân trong đầu trước, còn câu trả lời thì nói ra đằng miệng. Lưu ý đây chỉ là một trong rất nhiều giải pháp để bạn thêm vào bộ kỹ năng thôi. Thiếu gì cách để trả lời, nhưng trường hợp khẩn cấp mà đầu óc bạn tự dưng trắng xóa thì HPM là “lối thoát” dễ dàng.
Nên hãy thử đi! Ghi nhớ những câu hỏi và dùng khi cuộc nói chuyện trở nên sượng trân, bạn sẽ bất ngờ trước hiệu quả của nó. Biện pháp này đã giúp tôi vài năm trước, nếu nó giúp được những người khác thì hay quá.
Chúc các bạn mãi cháy!
_____________________
Dùng phương pháp này tôi đâm lo mình sẽ trở thành kẻ ái kỷ mất, vì luôn muốn hướng cuộc nói chuyện về mình. Có cách nào tránh chuyện đó không?
>u/MrRogerSweaters (254 points)
Bạn lo rất chính đáng. Lẽ ra tôi phải viết thêm: Chỉ nên dùng phương pháp HPM một cách có chừng mực và cách đoạn thôi. Không nên lạm dụng nó vì lý do bạn vừa nói đấy.
HPM chỉ là một trong nhiều cách giải quyết khi bị bí từ. Ngoài ra, bạn có thể hỏi ngược lại họ cũng được, khuyến khích họ nói kỹ hơn quan điểm của mình.
Bản chất của đối thoại là một “nồi lẩu” đầy những quan điểm, câu hỏi và câu chuyện hoà quyện với nhau. Vừa chia sẻ về bản thân vừa tạo điều kiện cho người kia chia sẻ, theo tôi thế mới là cuộc đối thoại chất lượng. Nên đừng lạm dụng phương pháp trên, chỉ nêm nếm nó vào “nồi lẩu” mà bạn sắp nấu thôi.
_____________________
u/Consumer31314 (70 points)
Phương pháp này dùng kèm với phương pháp FORD sẽ hiệu quả lắm.
>u/Healthy-Distance3997 (18 points)
Là gì vậy?
>>u/MrRogerSweaters (53 points)
Là viết tắt của 4 từ: Friends (Bạn bè), Occupation (Nghề nghiệp), Recreation (Thú vui) và Dreams (Ước mơ). Các cuộc nói chuyện nhờ bốn chủ đề cốt lõi này mà tiếp diễn đơn giản lắm.
>>u/Counts-Court-Jester (40 points)
Một phiên bản khác thì là Family, Occupation, Relationships, Dreams, cũng na ná nhau thôi.
Tôi khá chắc còn bộ bốn chủ đề R-A-P-E cần phải tránh bàn luận nữa.
>>>u/MrRogerSweaters (67 points)
Tôi không thể tin lại tồn tại thứ như thế, nhưng những từ đó như sau:
Religion (Tôn giáo), Abortion (Nạo phá thai), Politics (Chính trị) và Economics (Kinh tế).
>u/LilGreenCorvette (64 points)
Tôi thích cả phương pháp HEFE nữa! Hobbies (sở thích), Entertainment (giải trí), Food (đồ ăn), Environment (môi trường)
Nguồn ở đây nè (trans: đây là một bài dìm hàng FORD và đề cao HEFE khá buồn cười, mình sẽ dịch vào hôm khác): https://www.reddit.com/…/why_ford_is_bullshit_why…/…
_____________________
u/bildorf (55 points)
Tôi không chắc tôi nghĩ được mấy cái ẩn dụ thâm sâu ngay tại chỗ đâu. Theo tôi, FORD rất hữu ích khi tìm ra chủ đề để nói, nhưng để đi sâu vào chủ đề đó thì tôi dùng EARS:
Emotion (cảm xúc của bạn về vấn đề): “Tôi thích việc dọn dẹp, nó mang tính điều trị tâm lý rất tốt.”
Advice (lời khuyên, khiến cho mọi người hứng thú nói chuyện): “Bạn thường nghe gì trong lúc dọn? Podcast, audiobook hay nhạc?”
Result (kết quả, hay trải nghiệm): “Hôm trước tôi cũng vừa dọn phòng, tìm được cái bên airpod bị mất tích đấy!”
Similarities (điểm tương đồng, hay điểm khác biệt cũng được): “Bạn có bao giờ tìm thấy những món đồ mà chả nhớ nó từ đâu không?”
>u/MrRogerSweaters (6 points)
Tôi thích cái này lắm! Cách bạn đặt tên rất vừa tai, tôi phải ghi lại mới được. Xin nói rõ hơn một chút, từ Metaphor trong HPM chỉ mang nghĩa tương đối thôi.
Trong những hoàn cảnh đặc biệt cụ thể, dùng Metaphor lại rất tốt. Nó là mẫu câu “Cái này làm tôi nhớ đến…” và liên hệ đến một sự kiện khác. Mọi người vẫn làm thế này rất thường xuyên mà.
Dù sao thì cảm ơn bạn vì công thức EARS này. Tôi đặc biệt thích cái đoạn Advice, rất thông minh.
_____________________
Dịch bởi Sơn Nguyễn
