Dân số già kỷ lục, Nhật Bản ngưng tặng tiền người sang tuổi 88

Thành phố Okazaki, tỉnh Aichi quyết định dừng chương trình tặng tiền mừng thọ cho người 88 tuổi vì lý do khó ngờ.

Ngày 30/9, chính quyền thành phố Okazaki, tỉnh Aichi thông báo sẽ bãi bỏ việc tặng tiền mừng 10.000 yen (khoảng 67 USD) cho người dân bước sang tuổi 88. Quyết định này đánh dấu lần đầu tiên địa phương từ bỏ một phong tục được duy trì nhiều năm trong dịp Ngày Kính lão (Keiro no Hi), diễn ra vào thứ hai của tuần thứ ba trong tháng 9.

Theo truyền thống Nhật Bản, Ngày Kính lão là dịp tri ân và tôn vinh người cao tuổi. Các địa phương thường tổ chức lễ mừng thọ, tặng quà cho những công dân chạm các mốc tuổi đặc biệt như 88 tuổi (beiju) hay 99 tuổi (hakuju). Tuy nhiên, với tốc độ già hóa dân số nhanh, chi phí cho các chương trình mừng thọ ngày càng lớn, trở thành gánh nặng ngân sách cho nhiều thành phố.

Tại Okazaki, thống kê cho thấy cứ bốn người thì có một người trên 65 tuổi. Tuổi thọ trung bình của phụ nữ Nhật Bản đã vượt 87 tuổi và vẫn tiếp tục tăng. Số người bước sang tuổi 88 tại thành phố này tăng nhanh mỗi năm, khiến tổng kinh phí chi cho mừng thọ ngày càng cao.

Dù vậy, người dân Okazaki có phản ứng trái chiều. Một cư dân 82 tuổi chia sẻ: “Tôi sống bằng lương hưu, 10.000 yen là số tiền đáng kể. Việc dừng tặng quà khiến tôi thấy tiếc”. Một người 87 tuổi khác bày tỏ: “Thêm một điều tốt đẹp nữa mất đi, chúng tôi dường như luôn là thế hệ kém may mắn”.

Không chỉ riêng Okazaki, nhiều địa phương ở Nhật Bản cũng đang xem xét điều chỉnh các chương trình phúc lợi dành cho người cao tuổi để thích ứng với thực tế dân số già hóa. Theo Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản, tính đến Ngày Kính lão năm nay, cả nước có 99.800 người trên 100 tuổi, tăng liên tiếp 55 năm và lập kỷ lục mới.

Năm 1953, Nhật Bản chỉ có 153 người trên 100 tuổi. Con số này tăng lên 1.000 vào năm 1981, đạt 10.000 vào năm 1998, 50.000 vào năm 2012 và vượt 90.000 vào năm 2022. Hiện tỷ lệ người trên 100 tuổi ở nước này đạt 76,49 người trên mỗi 100.000 dân.

Những người bước sang tuổi 99 tại Okazaki vẫn tiếp tục được nhận tiền mừng theo truyền thống. Tuy nhiên, việc cắt giảm chính sách mừng thọ 88 tuổi cho thấy chính quyền địa phương phải đối mặt với thách thức trong việc cân đối ngân sách giữa tri ân văn hóa và đảm bảo phúc lợi lâu dài.

Giới chuyên gia nhận định quyết định này phản ánh xu hướng chung của Nhật Bản trong việc chuyển từ hình thức hỗ trợ tượng trưng sang đầu tư thực chất cho các dịch vụ y tế, chăm sóc xã hội và xây dựng hệ thống hỗ trợ người cao tuổi. Việc ưu tiên các chương trình chăm sóc sức khỏe, phòng ngừa bệnh tật, hỗ trợ sinh hoạt và tăng cường tương tác cộng đồng được xem là hướng đi cần thiết trong bối cảnh lực lượng lao động thu hẹp và chi phí an sinh tăng cao.

Chính phủ Nhật Bản nhiều năm qua đã nỗ lực đối phó với thách thức dân số già bằng cách mở rộng hệ thống chăm sóc y tế, khuyến khích người cao tuổi tiếp tục tham gia lao động và cải thiện chất lượng cuộc sống thông qua các chính sách toàn diện. Tuy vậy, tốc độ già hóa nhanh khiến nhiều địa phương phải chủ động cắt giảm các khoản chi không còn phù hợp, tập trung vào những nhu cầu cấp thiết hơn.

Quyết định của Okazaki đang gây tranh luận về việc giữ gìn truyền thống văn hóa và cân đối nguồn lực công. Dù nhiều người tiếc nuối, phần lớn dư luận cho rằng việc ưu tiên đầu tư vào chăm sóc sức khỏe và hỗ trợ thực tế cho người cao tuổi sẽ mang lại lợi ích lâu dài cho toàn xã hội.

Đọc thêm