Mọi người có thể bị cô lập (một mình) nhưng không cảm thấy cô đơn. Ngược lại, dù bên cạnh mình có rất nhiều người, họ vẫn cảm thấy cô đơn.
Trước đây sự khác biệt giữa hai khái niệm này thường bị các nhà nghiên cứu bỏ qua. Điều này khiến nhiều người cô đơn không hiểu được chính bản thân họ, và hậu quả là stress liên tục khiến cảm giác cô đơn ngày càng ảnh hưởng mạnh đến cuộc sống thường ngày.
Sự cô đơn là một cảm giác chủ quan về khoảng cách giữa mức độ mong muốn tiếp xúc xã hội của một người và mức độ liên hệ xã hội thực tế của họ. Nó đề cập đến cảm nhận chất lượng của các mối quan hệ của con người. Không ai mong muốn sự cô đơn và những cảm xúc này có thể bị kéo dai dẳng trong một thời gian dài.
Còn cô lập là thước đo khách quan về số lượng mối quan hệ mà mọi người có. Khác với cô đơn liên quan đến chất lượng. Mọi người có thể lựa chọn số người muốn giữ liên lạc là nhiều hay ít.
Sự cô đơn và cô lập là những khái niệm khác nhau nhưng vẫn có sự liên quan. Bị cô lập trong xã hội có thể dẫn đến sự cô đơn và cô đơn cũng có thể dẫn đến bị xã hội cô lập. Và cả hai cũng có thể xảy ra cùng một lúc.
Mọi người có thể trải nghiệm các mức độ cô lập và cô đơn xã hội khác nhau trong suốt cuộc đời của họ, thấp cao nhiều ít và đặc biệt khi hoàn cảnh cá nhân thay đổi.
Sự cô độc và cô lập xã hội cũng chia sẻ bị ảnh hưởng từ nhiều yếu tố chẳng hạn như sức khỏe xấu đi, và suy giảm cảm giác và di chuyển.
Sự cô đơn đã trở thành một vấn đề xã hội mới nổi trong nhiều năm. Một nghiên cứu cho thấy, cô đơn là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến các vụ tự tử. Và đặc biệt hơn nữa, những người này lại thuộc nhóm thanh niên trẻ.
Chính phủ thế giới ngày càng quan tâm, và các tổ chức được lập nên để các nhà hoạch định chính sách, học viên và nhà nghiên cứu cùng nhau tìm hiểu sự khác biệt giữa sự cô đơn và bị cô lập trong xã hội để đảm bảo rằng có thể đưa ra thêm các giải pháp không chỉ ngoài việc tập trung đơn giản vào việc tăng cơ hội cho mọi người gặp gỡ hoặc nói chuyện, mà là giúp xây dựng, duy trì và tái thiết lập các mối quan hệ trở nên có ý nghĩa hơn.