Khi Liên Xô tan rã, Nga bước vào một giai đoạn suy giảm dân số trầm trọng. Dân số nước này giai đoạn 1991-2008 giảm từ 148 triệu xuống còn 142 triệu, dù đã được bù đắp rất lớn từ lương người Nga nhập cư từ không gian hậu Xô Viết.
Kể từ năm 2008 dân số tăng nhẹ trở lại, tuy nhiên phải đối mặt với các vấn đề già hóa, mất dân số các vùng nông thôn, viễn đông. Các chính sách khuyến khích sinh đẻ có phát huy tác dụng nhưng chậm và dẫn đến một số hệ lụy. Ví dụ dân Hồi giáo tỷ suất sinh tăng mạnh, dẫn đến hệ quả sẽ dần tăng tỷ trọng trong dân số và một viễn cảnh. “Nước Nga Hồi giáo” thật sự ám ảnh không ít người. Liên Xô cũng từng đối mặt với vấn đề tương tự khi tỷ lệ dân Hồi giáo tăng từ 13% lên 20% chỉ trong giai đoạn thập niên 1950-1970.
Vơi việc sát nhập Crimea năm 2014, Nga có thêm 2,5 triệu dân và chiến tranh Donbass giúp có thêm khoảng 1 triệu dân nhập cư từ Ukraine để khai thác vùng nông thôn và Viễn Đông. Chưa dừng lại ở đó hau nước CHND Donestk và Luhansk trở thành một bể cung dân số cho Nga, với khoảng 700.000 người đã được cấp quốc tịch Nga cho đến năm 2022. Dân của Ukraine, dù là sắc tộc Nga hay Ukraine đều dể dàng hòa nhập vào xã hội Nga, không gây xung đột sắc tộc, tôn giáo.
Với cuộc chiến 2022, khả năng cao Nga sẽ kiểm soát thêm các bể dân số sau đây:
Các vùng giải phóng của Donestk và Luhansk: 2 triệu dân.
Tỉnh Kherson: 1 triệu dân.
Tỉnh Zaporizhzhia: 1,8 triệu dân.
Tỉnh Kharkov: 2,8 triệu dân.
Nửa tỉnh Dnipropetrovsk: 1,6 triệu dân.
Tức khả năng Nga có thể sẽ kiểm soát thêm một khu vực 9,2 triệu dân. Nếu tính tỷ lệ dân chạy nạn chiến tranh như hiện này là 1/3 dân số thì Nga vẫn còn khoảng hơn 6 triệu dân. Đây là một nguồn cung dân số quý giá và sống còn mà dẫu có hàng ngàn xe tăng, hàng vạn binh sĩ, hàng chục chiến hạm, cũng không thể sánh bằng.
Tác giả: Phạm Đình Lê Vũ.
Link tham khảo:
Ảnh: Phân bố dân số của Ukraine, có thể thấy miền đông vẫn là khu vực tập trung dân số chủ yếu.