Theo bác sĩ Phạm Liên Hương, Trung tâm Huyết học và Truyền máu, Bệnh viện Bạch Mai, không ít người thấy tay chân bỗng dưng xuất hiện các vết thâm tím nhưng mọi người thường bỏ qua vì cho rằng va chạm vào đâu đó.
Tuy nhiên, đây có thể là các dấu hiệu của xuất huyết giảm tiểu cầu miễn dịch nguy hiểm.
Theo bác sĩ Hương, xuất huyết giảm tiểu cầu miễn dịch (Immune Thrombocytopenic Purpura- ITP) là một rối loạn tự miễn dịch, trong đó hệ miễn dịch tấn công và phá hủy tiểu cầu, các tế bào máu có vai trò quan trọng trong quá trình đông máu.
Sự giảm số lượng tiểu cầu làm cho máu khó đông, dẫn đến nguy cơ chảy máu trong hoặc ngoài cơ thể. Nếu bệnh không được phát hiện và điều trị kịp thời thì có thể dẫn đến chảy máu nghiêm trọng, bao gồm chảy máu não hoặc nội tạng, có thể gây tử vong…
Nhiều người chủ quan bỏ qua khi thấy có dấu hiệu xuất huyết dưới da. Ảnh BSCC
Dấu hiệu xuất huyết giảm tiểu cầu miễn dịch
Theo bác sĩ Hương, các dấu hiệu điển hình để nhận biết bệnh xuất huyết giảm tiểu cầu miễn dịch bao gồm:
Xuất hiện các vết bầm tím không rõ nguyên nhân. Xuất huyết dưới da, thể hiện qua các đốm đỏ nhỏ (petechiae) trên da. Tiểu máu hoặc phân có máu. Chảy máu chân răng hoặc mũi. Kinh nguyệt kéo dài hoặc nhiều hơn bình thường.
Đây là một bệnh hiếm gặp, với tỷ lệ mắc khoảng 1 trên 10.000 người. Bệnh có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng phổ biến hơn ở trẻ em và phụ nữ.
Bác sĩ Hương cũng cho biết, nguyên nhân gây xuất huyết giảm tiểu cầu miễn dịch có thể do:
Tự miễn dịch: Hệ thống miễn dịch bị rối loạn tự sinh ra các kháng thể tấn công và phá hủy tiểu cầu.
Nhiễm trùng hoặc bệnh lý khác: Có thể do nhiễm trùng HIV, viêm gan hoặc vi khuẩn H. pylori (vi khuẩn gây tình trạng loét dạ dày). Ở trẻ em, giảm tiểu cầu có thể xuất hiện sau khi nhiễm virus như quai bị hoặc cúm, hoặc là kết quả của các bệnh lý khác như lupus, bệnh lý từ tủy xương (suy tủy, lơ-xê-mi cấp…).
Thuốc và vaccine: Một số thuốc và vaccine có thể kích hoạt phản ứng tự miễn, dẫn đến giảm tiểu cầu miễn dịch.
“Hiện nay chưa có biện pháp phòng ngừa cụ thể cho giảm tiểu cầu miễn dịch do bệnh có nguyên nhân tự miễn. Tuy nhiên, nếu quản lý tốt các bệnh tự miễn khác và hạn chế sử dụng thuốc không cần thiết có thể sẽ giảm được những nguy cơ mắc bệnh.
Nếu không được phát hiện và điều trị, xuất huyết giảm tiểu cầu miễn dịch có thể dẫn đến chảy máu nghiêm trọng, bao gồm chảy máu não hoặc nội tạng, có thể gây tử vong. Chảy máu nội sọ là một biến chứng hiếm gặp nhưng nghiêm trọng của bệnh”, bác sĩ Hương nhấn mạnh.
Những người có nguy cơ bị xuất huyết giảm tiểu cầu miễn dịch
Theo bác sĩ Hương, trẻ em sau nhiễm trùng virus; Phụ nữ từ 20 – 40 tuổi; Người có bệnh tự miễn khác như lupus ban đỏ hệ thống, viêm khớp dạng thấp là những nhóm có nguy cơ mắc bệnh.
Bác sĩ Trung tâm Huyết học và truyền máu (Bệnh viện Bạch Mai) thăm khám cho bệnh nhân xuất huyết giảm tiểu cầu miễn dịch đang điều trị tại Trung tâm. Ảnh BVCC
Phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn so với nam giới, đặc biệt trong độ tuổi sinh sản.
Để phòng ngừa bệnh, bác sĩ Hương khuyến cáo, người dân nên chú ý theo dõi sức khỏe định kỳ, đặc biệt nếu có tiền sử bệnh tự miễn hoặc triệu chứng nghi ngờ.
Với những người đã mắc bệnh nên cẩn thận tránh các hoạt động gân chấn thương dẫn đến nguy cơ chảy máu. Đồng thời mọi người không tự ý dùng thuốc, đặc biệt tránh sử dụng aspirin hoặc các thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ, vì chúng có thể làm tăng nguy cơ chảy máu.
“Tham khảo ý kiến bác sĩ khi có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào như xuất hiện các đốm đỏ, bầm tím không rõ nguyên nhân, hoặc chảy máu kéo dài, nên tìm kiếm sự tư vấn và điều trị kịp thời từ chuyên gia y tế”, bác sĩ Hương nhấn mạnh.