Clip: Bản du lịch cộng đồng Lao Chải ở Lai Châu.
Bản nghèo Lao Chải “lột xác”
Nếu ai có dịp tới bản du lịch cộng đồng Lao Chải 1, xã Khun Há, huyện Tam Đường Lai Châu sẽ không khỏi ngỡ ngàng bởi cách mà những người nông dân châm lấm tay bùn nơi này đang xây dựng bản làng thành khu du lịch cộng đồng, thu hút hàng nghìn lượt du khách tới khám phá, trải nghiệm.
Chia sẻ với chúng tôi, anh Cứ A Chu, Bí thư bản Lao Chải 1 bồi hồi nhớ lại: “Trước đây, bản chúng tôi nghèo lắm, người dân chủ yếu sống gắn với rừng, ăn củ măng, củ mài, chỉ trồng ngô với lúa 1 vụ để duy trì cuộc sống. Những khốn khó ấy cứ bám riết lấy bà con, những ngôi nhà tạm rất phổ biến, giao thông chỉ toàn đường đất, địa hình có độ dốc cao… Rất nhiều năm, bản không có điện nên cuộc sống vốn tăm tối càng khó khăn”.
Nhấp ngụm trà, anh Chu cho hay, nhờ các nguồn lực từ chương trình xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo của Chính phủ, đến năm 2014, bản chúng tôi đã được dùng điện lưới quốc gia, giao thông được nâng cấp và mở rộng.
Chỉ vào những tuyến đường đã bê tông, những ngôi nhà gỗ khang trang với những chiếc cổng độc đáo ẩn giữa không gian núi rừng, anh Chu cho hay, bản làng giờ tươi đẹp, người dân có thu nhập khá và ổn định phần lớn là nhờ biết làm du lịch cộng đồng.
“Bà con Lao Chải 1 chúng tôi giờ vẫn lên nương, lên rừng nhưng là để trồng rau, hái măng, chăn nuôi gia súc, gia cầm về làm cỗ để đãi khách. Đến với chúng tôi, các bạn sẽ được hòa mình vào thiên nhiên, trải nghiệm cung đường với không khí trong lành của những cánh rừng nguyên sinh, khám phá nương thảo quả, thưởng thức những món đặc sản của vùng cao như gà đồi, cá suối, thịt treo gác bếp hay mèn mén…”, anh Chu nói.
Du khách tới đây, bất kỳ thời điểm nào trong ngày vẫn có thể gặp các bà, các chị thêu thùa để chuẩn bị có những chiếc váy mới mặc vào những dịp đặc biệt hay để làm quà cho du khách.
Cùng với những nét đẹp về văn hóa, người dân Lao Chải 1 đây đã biết cách tận dụng sự ưu đãi của thiên nhiên để làm đẹp và làm giàu cho đời sống của mình. Đến thăm bản du khách sẽ được trải nghiệm từ những nương chè xanh mát mắt, những thửa ruộng bậc thang ở lưng chừng núi, những tảng đá khổng lồ bên đường, đến chiếc “cầu đá tình yêu” – nơi hẹn hò của trai gái được người dân thiết kế lại thành cổng chào; các chòi, lán nhỏ để du khách nghỉ chân; không gian trưng bày các dụng cụ lao động như dao thái cỏ, cối giã gạo, xay ngô, súng kíp, khèn Mông…
Ðiều đặc biệt hơn là mỗi hộ dân trong bản đều tự tay thiết kế, sáng tạo nên chiếc cổng nhà mình theo một phong cách riêng. Nhà thì dùng quả thông, hạt quả rừng xâu chuỗi lại, có nhà lại tận dụng ống tre, nứa… không nhà nào giống với nhà nào.
Không những vậy, nơi đây trồng rất nhiều hoa, đặc biệt là hoa địa lan đã tô vẽ Lao Chải 1 thành một bức tranh độc đáo mang nét riêng biệt. Năm 2019, bản Lao Chải 1, xã Khun Há, huyện Tam Đường được UBND tỉnh Lai Châu công nhận là bản du lịch cộng đồng.
Lao Chải làm du lịch
Qua câu chuyện với anh Cứ A Chu, được biết Lao Chải 1 hiện có 43 hộ với gần 250 nhân khẩu, 100% là đồng bào dân tộc Mông. So với trước kia, nói đến làm du lịch, cả bản không ai biết phải làm thế nào, nhưng nay 100% các hộ trong bản đều sành làm du lịch.
Không chỉ có các thế mạnh về thiên nhiên cũng như các nét văn hóa của đồng bào dân tộc Mông. Bắt kịp với xu hướng du lịch hiện nay bản Lao Chải 1 cũng đã và đang xây dựng các nhà Homstay cho khách du lịch. Được biết hiện nay bản có gần 10 mô hình homestay và trong thời gian tới bản sẽ hướng tới nhiều hơn nữa để đáp ứng nhu cầu của khách du lịch.
Để thu hút khách tới khám phá, trải nghiệm, bà con nơi này rất tích cực giữ gìn môi trường sống, tại khuôn viên củabản, ở trong nhà, ngoài sân vườn, đường sá phong quang, tuyệt đối không thấy rác hay chất thải của gia súc, một điều cực kỳ hiếm thấy nếu so với các bản người Mông khác.
Chia sẻ với chúng tôi khi tới thăm Lao Chải 1, du khách Nguyễn Hồng Anh hồ hởi nói: “Đây là lần đầu tiên tôi tới với Lao Chải 1, bản làng nơi này quả thật tươi đẹp, tôi được hòa vào thiên nhiên hoang sơ, thuần khiết. Các món ăn ở đây đều rất ngon. Người dân hiền lành, niềm nở, mến khách. Quả thật là thú vị!”.
Từ khi phát triển du lịch cộng đồng, bản Lao Chải 1 dường như mang trong mình diện mạo mới, đời sống vật chất và tinh thần của người dân ngày càng được nâng cao. Từ năm 2022 đến nay, bản Lao Chải 1 đã đón gần 20.000 lượt khách du lịch trong và ngoài tỉnh, trong đó có cả những du khách nước ngoài. Thu nhập của người dân trong bản từ đấy ngày càng được nâng cao. Nếu so với trước khi làm du lịch năm 2016 thu nhập của người dân chỉ đạt 18 triệu đồng/người/năm thì nay đã đạt 38 triệu đồng/người/năm.
Lao Chải 1 ở Lai Châu đã và đang là một điểm đến du lịch hấp dẫn, mùa nào cũng đẹp. Nếu có dịp khám phá Lai Châu du khách hãy một lần đến Lao Chải 1 để thưởng thức những đặc sản có một không hai nơi đây, hòa mình vào không khí trong lành, mát rượi của vùng cao để cảm nhận vẻ đẹp đặc trưng của núi rừng Tây Bắc.