Nếu chỉ cần nhìn thấy từ “carb” mà tim bạn đã thình thịch, mặt bạn đã bừng bừng, thì bạn đã bị nó ám rồi đấy. Nhưng đừng lo lắng; lỗi không phải do bạn. Báo chí đã dành cho chúng quá nhiều lời không hay. Hiện nay, và từ cách đây khá lâu, carb không còn là dưỡng chất thời thượng. Bạn vẫn luôn được dạy rằng carb có hại cho sức khỏe; chúng khiến đường huyết tăng vọt, làm bạn thèm đồ ăn dữ dội hơn, và muốn giảm cân bạn phải tránh xa chúng. Điều đó có đúng không? Thi thoảng. Nhưng không đúng với loại carb ở dạng thực phẩm toàn phần.
Phải, các loại carb đã qua tinh luyện và chế biến như đường trắng hoặc xi-rô bắp nhiều fructose, bánh mỳ trắng hoặc bột mỳ trắng sẽ khiến đường huyết tăng vọt, dẫn đến vòng quẩn nghiện đồ ăn – tăng cân – đói thường trực. Đó là vì chúng đã bị tước bỏ phần chất xơ. Như bạn sẽ biết sau đây, chất xơ là tác nhân trực tiếp giúp cân bằng đường huyết và kích hoạt các hormone báo no, nhờ đó ta biết khi nào nên nói: “Cảm ơn, tôi đã đủ”.
Các loại carb phức, chưa tinh luyện có trong thực phẩm toàn phần nguồn gốc thực vật cực kỳ giàu chất xơ, vitamin và chất khoáng. Ngược với vòng quẩn ở trên, carb phức thực ra có tác dụng hạ đường huyết – thậm chí còn ngăn ngừa tiểu đường – giảm cân và khối cơ thể.
Điểm quan trọng là chúng ta không nên giả định về thực phẩm dựa trên chất dinh dưỡng vi lượng hay đa lượng. Mà nên xét đến thực phẩm toàn phần. Nỗi sợ carb được đặt đúng chỗ nếu ta nói đến carb tinh luyện trong thực phẩm chế biến sẵn, nhưng bị đặt sai hẳn chỗ nếu ta nói đến carb trong thực phẩm toàn phần nguồn gốc thực vật. Giờ thì trái cây đích thực là trái cây!
Nguồn: Cuốn sách Chất xơ diệu kỳ – Will Bulsiewicz
