Bác sĩ Việt có “đôi tay vàng” mổ nội soi ống mật 1 lỗ hàng đầu thế giới, cứu bé gái Australia 4 tuổi

Bác sĩ có “đôi tay vàng” mổ nội soi ống mật 1 lỗ hàng đầu thế giới

Ngày 5/12, PGS.TS Trần Ngọc Sơn, Phó giám đốc Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn (Hà Nội) cho biết, bác sĩ mới đây vừa phẫu thuật thành công cho bệnh nhi 4 tuổi, người Australia (gia đình đang làm việc tại Indonesia) mắc nang mật chủ, bằng phương pháp mổ nội soi 1 lỗ. 

Đây là kỹ thuật khó, Việt Nam là một trong 2 nước trên thế giới ứng dụng kỹ thuật thành công. Bác sĩ Sơn cũng là bác sĩ đầu tiên, duy nhất hiện nay tại Việt Nam tiến hành phẫu thuật được bằng phương pháp này. Ông cũng được mệnh danh là bác sĩ có “đôi tay vàng” mổ nội soi ống mật 1 lỗ.

Việc đặt trọn niềm tin vào bác sĩ Việt Nam của gia đình người bé gái không phải là một quyết định nhất thời, cảm tính mà là sự tìm hiểu cân nhắc rất kỹ. Thậm chí, khi đã đặt lên “bàn cân” cùng các trung tâm y khoa hàng đầu thế giới ở Pháp, Singapore, Việt Nam vẫn là nơi được cha mẹ bé gái tin tưởng.

Theo ông R., bố bệnh nhi, vào đầu tháng 10, gia đình phát hiện con gái đi ngoài phân nhạt. Sau khoảng 3 ngày, bé gái tiếp tục xuất hiện tình trạng đau bụng và buồn nôn. Gia đình quyết định đưa cháu bé đi khám tại bệnh viện ở Bali. Kết quả siêu âm chẩn đoán cháu bé bị nang ống mật chủ. 

Là người đặc biệt kỹ tính với sức khỏe của con gái, ông R. đã tìm hiểu kỹ phương pháp điều trị tại Bali và nhiều nước khác có nền y học phát triển trên thế giới như Úc, Singapore, Pháp… Tại những nơi này, phương pháp điều trị là mổ mở. Tuy nhiên, ông Warren vẫn mong muốn tìm một phương pháp tối ưu hơn, ít xâm lấn hơn vì thương con chỉ mới 4 tuổi. 

Sau đó, người cha này tình cờ đọc được một bài báo của PGS.TS Trần Ngọc Sơn về kỹ thuật mổ nội soi một lỗ điều trị nang ống mật chủ. Nhận thấy đây là phương pháp xâm lấn rất ít so với mổ mở, ông R. đã tìm hiểu sâu và quyết định gửi email cho PGS Sơn để trao đổi về tình trạng con gái mình. 

Sau thời gian đọc tài liệu và gửi mail xin tư vấn cho bác sĩ Sơn, gia đình quyết định chọn Trung tâm kỹ thuật cao, Bệnh viện đa khoa Xanh Pôn là nơi sẽ phẫu thuật cho con gái.

“Ban đầu gia đình vô cùng băn khoăn, vì họ chưa đến đất nước mình bao giờ. Tuy nhiên sau khi sang đây thì họ vô cùng bất ngờ bởi trang thiết bị, thái độ phục vụ tại Việt Nam đều ngoài sức tưởng tượng”, bác sĩ Sơn chia sẻ.

Vết mổ qua rốn dưới 2cm đặc biệt

Tiếp nhận bệnh nhân, bác sĩ Sơn cho biết, bệnh nhi này có ống mật dài tận 2cm, giãn thành hình thoi. Bình thường nang mật chủ giãn thành nang, ống mật chỉ rộng 2-3mm. Nếu không phẫu thuật kịp thời sẽ rất dễ gây ra biến chứng. Sau khi khám và kiểm tra, ekip phẫu thuật tiến hành mổ nang cho bệnh nhi, bằng phương pháp kỹ thuật cao nội soi 1 lỗ qua rốn. Phương pháp phẫu thuật nội soi một lỗ có ưu điểm ít đau, ít gây tổn thương thành bụng, vết thương nhanh lành và không để lại sẹo xấu.

“Mổ nội soi một lỗ thay cho các vết rạch riêng biệt (nội soi 4 lỗ), chỉ cần vết mổ nhỏ, đặc biệt chúng tôi nhấn mạnh vết mổ qua rốn dưới 2cm. Sau phẫu thuật rốn có vết sẹo tự nhiên nhiều người sẽ không nhận ra bệnh nhân từng phẫu thuật. Nội soi một lỗ điều trị u nang ống mật ở trẻ em đánh dấu bước tiến nền phẫu thuật nhi Việt Nam và vang danh quốc tế”, ông Sơn nhấn mạnh. 

Theo chuyên gia này, Việt Nam là một trong hai nơi trên thế giới đi đầu về phương pháp phẫu thuật này, với nhiều báo cáo kết quả được bạn bè quốc tế đánh giá cao. Với phẫu thuật nội soi một lỗ điều trị u nang ống mật chủ, bác sĩ chỉ thực hiện một vết rạch 2cm ở rốn. Tất cả mọi theo tác được tiến hành qua “lối vào” này nên gây rất ít thương tổn cho bệnh nhân. Đặc biệt, sau mổ không để lại sẹo. 

PGS Sơn nhấn mạnh, đây là ca mổ đặt ra nhiều thách thức cho bác sĩ phẫu thuật. Đòi hỏi bác sĩ phải có kỹ năng theo tác dụng cụ rất cao. Về điều trị ngoại khoa nang mật chủ, khi mổ mở đã là một phẫu thuật khó, phức tạp, đòi hỏi rất nhiều động tác.

“Chẳng hạn bác sĩ phải cắt túi mật, sau đó cắt ống mật chủ bị giãn thành nang, cắt đường mật chủ bị giãn thành nang, sau đó mới đưa quai ruột lên nối lại với ống gan chung ở phía trên để hứng mật. Việc thực hiện tất cả công đoạn này bằng phương pháp mổ nội soi một lỗ lại khó hơn rất nhiều. Thách thức lớn nhất là tư thế thao tác. 

Chúng ta đều biết con người khi làm việc tay phải tạo thành góc mới có thể thao tác dễ dàng, cũng như khi phẫu thuật sẽ giúp dễ xử lý để các dụng cụ không chạm vào nhau. Trong khi đó, với phẫu thuật nội soi một lỗ, khi dụng cụ chỉ đi qua vết rạch dưới 2cm, các dụng cụ gần như đặt song song. Đôi tay lúc này như bị bó lại, thao tác đặc biệt khó. Tất cả động tác, bác sĩ phải thay đổi so với phẫu thuật thông thường vì không gian quá chật hẹp”, PGS Sơn mô tả. 

Tuy nhiên, phương pháp này đem lại giá trị rất lớn cho người bệnh. Bệnh nhân ít sang chấn, hồi phục rất nhanh và không để lại sẹo. Trong ca mổ của bé gái, PGS Sơn chỉ rạch một vét dài 15mm ở rốn. Sau mổ, bệnh nhi phục hồi nhanh và có thể chạy nhảy chỉ sau vài ngày. Cháu bé được theo dõi sau mổ 7 ngày và được xuất viện. 

Nhìn con gái được điều trị khỏi bệnh với vết mổ siêu nhỏ và nhanh chóng hồi phục, anh R. và vợ không giấu được niềm vui. Gia đình bày tỏ sự khâm phục với các y, bác sĩ Việt Nam khi làm chủ được kỹ thuật đặc biệt khó. 

Cũng theo chia sẻ từ gia đình, họ cũng rất bất ngờ và ấn tượng với sự chăm sóc tận tình của các nhân viên y tế trong thời gian con gái nằm viện. 

“Ban đầu gia đình vô cùng băn khoăn, vì họ chưa đến đất nước này bao giờ. Tuy nhiên sau khi sang thì họ vô cùng bất ngờ bởi trang thiết bị, thái độ phục vụ tại Việt Nam đều ngoài sức tưởng tượng”, PGS Sơn chia sẻ. 

Theo Phó giám đốc Bệnh viện Xanh Pôn, nang mật chủ là bệnh lý về gan mật, điều trị ngoại khoa phổ biến nhất ở trẻ em. Nguyên nhân chủ yếu là bẩm sinh, các dị dạng này hình thành ngay từ khi còn là bào thai. Bên cạnh đó, có giả thuyết được ủng hộ nhiều nhất là do còn tồn tại ống mật tụy khiến dịch tụy trào ngược lên hệ thống dẫn mật, lâu ngày gây ra bệnh lý giãn ống mật chủ.

Theo thống kê nước ngoài, bệnh nang mật chủ rất phổ biến ở vùng Đông á, Nam á, Đông Nam Á. Việt Nam nằm trong khu vực nguy cơ cao. Tần suất có thể gấp 10 lần ở vùng khác (Châu Âu). Đây cũng là lần đầu tiên bác sĩ Sơn tiến hành phẫu thuật cho một bệnh nhi nước ngoài bằng phương pháp này.

Dị tật này không điều trị, sẽ dẫn đến tình trạng trẻ bị viêm mật tái diễn, có thể âm thầm hoặc có biến chứng. Nếu để lâu sẽ dẫn đến xơ gan, viêm mật cấp, đau bụng, sốt, gây tắc mật, vàng da….Trường hợp nặng gây viêm tuỵ, thủng, hoaị tử phúc mạc tử, hoặc không điều trị có thể dẫn đến tử vong.

“Hoặc có nhiều trường hợp không điều trị khoảng 15 năm sẽ dẫn đến ung thư gan”, bác sĩ Sơn nói và cho biết thêm, đa số tỉ lệ bệnh nhân mắc nang mật chủ được chẩn đoán trước sinh. Chính vì thế, những trẻ mắc bệnh lý này sau sinh nên gặp bác sĩ để được tư vấn, điều trị kịp thời để tránh những biến chứng xảy ra.

Ở trẻ sơ sinh bị nang ống mật chủ có thể có biểu hiện rõ rệt như: vàng da. Trẻ sơ sinh thường bị tắc nghẽn đường mật không liên tục hoặc các đợt viêm mật, viêm tụy tái phát. Ở trẻ từ 2 tuổi, triệu chứng ban đầu không điển hình chủ yếu đau bụng vài ngày, , nước tiểu bạc màu, phân vàng, ….

Ở người lớn, dấu hiệu điển hình khi bị nang ống mật chủ là đau bụng, vàng da và sờ thấy khối u bụng trên bên phải. Tuy nhiên, những dấu hiệu này chỉ được tìm thấy ở 10-20% những người bị bệnh. Vì vậy, cơn đau bụng ở người lớn cần được chẩn đoán có thể đau vùng thượng vị hoặc đau hạ sườn phải. Có thể kèm theo triệu chứng khác như viêm da hoặc viêm đường mật.

Phó giám đốc Bệnh viện Đa khó Xanh Pôn cũng cho biết thêm, bệnh lý nang mật chủ được chẩn đoán do bẩm sinh. Chính vì thế, bệnh lý này không có phòng bệnh đặc hiệu. Quản lý tốt nhóm đối có nguy cơ để phát hiện bệnh sớm và điều trị kịp thời.