Sự thật lịch sử nào nghe rất hư cấu?

Vào những năm 500 TCN, bạn – một công dân gương mẫu Hy Lạp Cổ sống tại thuộc địa Massalia (Marseille ngày nay) – đang trải qua những ngày tháng khó khăn nhất cuộc đời mình.

Vợ bạn Artemisia vừa qua đời do cơn đại dịch và con cái bạn, buồn thay toàn là nữ, đều đã đi lấy chồng ở xa.

Bạn có một cuộc sống ổn thỏa bằng công việc viết kịch nhưng thành thực mà nói thì bạn biết rõ rằng mấy con khỉ cũng có thể viết ra những vở kịch hay hơn và thực ra bạn cũng đâu có hiểu kịch là gì đâu.

Vậy nên bạn quyết định làm điều duy nhất nên làm trong giờ phút này. Đó là tự tử. Nhưng bạn sẽ không treo cổ, nhảy sông hay làm mấy trò không văn minh. Bạn sẽ gửi một lá đơn cho Hội đồng nguyên lão và yêu cầu nhà nước cấp cho bạn một chai Sâm độc (hemlock), miễn phí tất nhiên rồi!

Bạn thấy đó, Massalia có một chính sách là bạn có thể được nhận một chai Sâm độc từ Hội đồng nguyên lão nếu bạn:

1. Là công dân của Massalia (ví dụ: không phải nô lệ).

2. Không cống hiến gì cho cộng đồng và xã hội

3. Có một vài cuộc gặp gỡ đưa tới nhận định rằng tự tử là lựa chọn tốt nhất cho bạn.

Tất nhiên, sự thật này đến từ Livy – tác gia sống sau thời đại đó vài trăm năm – người cũng khẳng định rằng lính Bắc Phi cưỡi bọ cạp khổng lồ lao vào chiến trường. Một vựa muối đó các bạn ạ.

(Edit: trong sự muộn màng, tôi nhận ra rằng ý tưởng cưỡi bọ cạp thuộc về Herodotus – một sử gia nổi tiếng của Hy Lạp – người chả liên quan mẹ gì tới Massalia nhưng tôi vẫn để đoạn văn đó ở đấy vì nó thực sự khá hay mà!)

Vụ con gái đi lấy chồng hết không đúng bạn nhé. Theo luật Hy Lạp Cổ, nếu một người đàn ông không có người thừa kế nào là nam, thì con gái ông ta sẽ trở thành một epikeroi. Cô ấy sẽ mang trên mình trách nhiệm tiếp nối thiên “sử thi” của người cha, thứ thường được con trai gánh vác. Trong trường hợp đó, cô hoặc phải cưới một người họ hàng trực hệ hoặc dâng đứa con của mình cho cha cô. (Đứa con ấy sẽ mang tên người cha và trở thành người thừa kế của cha cô. Cùng với chồng cô, tất nhiên rồi)