Thứ hai, ngày 14/07/2025 11:31 GMT+7
Kiều Anh Thứ hai, ngày 14/07/2025 11:31 GMT+7
Điều gì khiến một nơi tưởng như “ngủ quên giữa rừng” lại bất ngờ bùng nổ, homestay kín phòng, du khách nối nhau tìm đến?
Tỉnh Lào Cai mới: Làng mây mù, suối róc rách, ruộng bậc thang hút mắt bất ngờ thành “thỏi nam châm du lịch”

Tỉnh Lào Cai mới – được hình thành sau sáp nhập Yên Bái và Lào Cai, hiện có diện tích hơn 13.250 km², dân số gần 1,8 triệu người, trải dài từ dãy Hoàng Liên Sơn đến vùng trung du giáp Phú Thọ. Những dãy núi gấp khúc, các con dốc đất đỏ và những bản làng nằm nép mình bên triền đồi – nơi sóng điện thoại chập chờn nhưng sương sớm thì trong veo, đang dần trở thành chất liệu sống động cho du lịch trải nghiệm và khám phá văn hóa bản địa.
Nếu trước đây, nhắc đến Lào Cai là nhắc đến Sa Pa với những thước phim mờ sương, thì hiện tại, bản đồ trải nghiệm của tỉnh mới đang mở rộng sang nhiều điểm đến mới lạ hơn. Cùng thời điểm với làn sóng hợp nhất tỉnh thành, Bản Liền – một xã vùng cao thuộc huyện Bắc Hà cũ – nay là xã Bản Liền, bất ngờ trở thành điểm đến được săn đón nhờ hiệu ứng lan tỏa từ chương trình truyền hình thực tế “Gia đình Haha”.

Những hình ảnh về ngôi nhà sàn gỗ mái cọ, bữa cơm củi lửa và những ngày làm nông cùng dàn nghệ sĩ đã khiến từ khóa “Bản Liền” nhanh chóng lan rộng trên mạng xã hội. Nhiều homestay trong vùng đã được đặt kín tới tháng 9.
Nằm giữa vùng núi trung du, Bản Liền “cuốn” du khách theo những dải ruộng bậc thang đổ xuống theo sườn núi. Mùa nước về như gương trời. Mùa lúa chín vàng như thảm. Cảnh sắc đẹp nhưng không phô trương, giống như cách người Tày gìn giữ những nếp nhà sàn gỗ nép mình dưới bóng rừng và triền chè cổ.
Người Tày ở Bản Liền không dựng homestay để “làm du lịch” theo cách thị trường quen thuộc. Họ vẫn sống như trước, chỉ là thêm vài vị khách lạ ngồi ăn cùng mâm, ngủ cùng nhà, cùng dậy sớm cấy lúa hay đi hái chè Shan tuyết giữa triền dốc. Mái nhà lợp cọ được dựng bằng công sức đổi công, bữa cơm vẫn nấu bằng bếp củi,… những công việc vốn là thói quen sống nay trở thành điều khiến du khách ở phố thấy lạ và muốn ở lại lâu hơn.

Một trong những người tìm đến Bản Liền sớm nhất sau hiệu ứng từ “Gia đình Haha” là chị Lê Anh Thư (28 tuổi), hiện làm việc tại một công ty IT ở Hà Nội. Ngay sau khi chương trình phát sóng tập đầu tiên, chị Thư đã lập tức liên hệ và đặt phòng tại chính homestay của chị Vàng Thị Thông – người phụ nữ Tày từng xuất hiện trong show truyền hình với hình ảnh gần gũi, mộc mạc.
Chia sẻ với Dân Việt, chị Lê Anh Thư cho biết: “Tôi là người đầu tiên nhắn tin đặt phòng homestay của chị Thông – nhân vật người Tày xuất hiện trong tập đầu. Quyết định đến khá bất ngờ, ngay trong đêm khi tôi vừa trở về từ buổi concert “Anh trai vượt ngàn chông gai”. Lúc ấy tôi chưa thể “move on” (vượt qua, bước tiếp) khỏi cảm xúc của buổi diễn, nên muốn tìm một nơi thật nhẹ nhàng để kéo dài dư âm. Căn nhà của chị Thông – anh Hà hiện lên qua chương trình như một chốn vừa đủ tĩnh, đủ chân thật để tôi gửi gắm cảm xúc đó.
Tôi “book” phòng với một niềm tin riêng rằng Bản Liền là một lựa chọn hợp lý cho mình, bất kể chương trình có nổi hay không. Tôi đi vì thật sự muốn đến đó. Tin nhắn của tôi còn khiến chị Thông bất ngờ, bởi lúc đó, người phụ nữ Tày này vẫn chưa hình dung được hiệu ứng truyền hình sẽ đưa tên mình đến với du khách ngoài bản làng.”

Chị Thư lưu lại Bản Liền trong hai ngày một đêm. Trước khi đến, mưa nhiều khiến đường vào bản trở nên lầy lội. Nhóm của chị đã quyết định gọi taxi vào sâu trong làng để tránh rủi ro. Dù đường đi có phần vất vả, nhưng cảm giác đầu tiên khi bước chân tới homestay lại là sự thân quen kỳ lạ.
“Anh chị và cả ông bà đón tiếp chúng tôi rất nồng nhiệt. Kiểu như đã quen nhau từ lâu rồi vậy. Căn nhà sàn mái cọ hiện ra trước mắt giống hệt những gì tôi từng thấy qua màn ảnh: từ gian bếp nấu củi đến hiên nhà nhìn xuống thung lũng chè. Mọi thứ đều đúng như kỳ vọng, rất dễ chịu”, cô gái 9X nhớ lại.
Với một người đã quen sống trong nhịp độ gấp gáp của thành phố, Bản Liền mang lại cảm giác như một nhịp thở khác hẳn. Không có tiếng còi xe, không có thông báo điện thoại hay deadline sát nút, mà thay vào đó là tiếng gió, tiếng suối và tiếng bước chân lạo xạo trên nền đất ẩm.
Ở Bản Liền, mỗi buổi sáng mở mắt ra là một khung tranh mới. Sương giăng ngang sườn đồi, len qua những hàng cọ phủ mái nhà sàn, rồi tan dần trên những luống chè cổ thắp ánh nắng đầu ngày. Chị Thư kể, có những lúc chỉ cần ngồi yên trước hiên nhà cũng đủ để thấy lòng mình dịu lại. Dải ruộng bậc thang xanh mướt cứ thế đổ dài xuống thung lũng, cùng vẻ hùng vĩ của núi rừng tạo nên một khung cảnh vừa yên tĩnh, vừa rộng mở.
Tỉnh Lào Cai mới: Du khách “phát sốt” với trải nghiệm ngủ homestay nhà sàn, ăn cơm nếp thơm, dậy sớm theo chân người bản địa đi hái chè

Trong những ngày ở lại, chị Lê Anh Thư được trải nghiệm nhiều công việc gắn liền với đời sống bản địa: từ hái chè trên triền đồi, nhổ sắn, câu cá đến tắm suối. Mỗi hoạt động đều mang lại một cảm giác khác nhau, nhưng có lẽ đáng nhớ nhất là lần đầu chị được lội ra suối.
“Trước đây tôi chưa từng đi suối bao giờ. Dòng nước lạnh mát tràn qua chân giữa khung cảnh rừng núi khiến mọi giác quan như được đánh thức. Không khí trong lành, mặt nước trong veo và tiếng cười vang giữa thiên nhiên, đó là khoảnh khắc gần như không thể tìm thấy ở bất cứ nơi nào khác.
Chuyến leo đồi hái chè cũng là một “trải nghiệm để đời” theo đúng nghĩa đen. Cây chè mọc trên triền dốc cao, tôi phải đi một đoạn khá xa. Leo mệt quá mà còn bị vắt leo lên chân, nên sợ đến tận giờ. Những trải nghiệm ấy dù không dễ dàng, lại giúp người trẻ như tôi hiểu thêm, có dịp cảm nhận vùng cao theo cách trực tiếp và chân thực nhất.”

Trong căn bếp của chủ nhà Vàng Thị Thông, những bữa cơm không chỉ khiến du khách ấm bụng mà còn mở ra một cánh cửa bước vào đời sống người Tày. Trong hai ngày ở đây, chị Lê Anh Thư được thưởng thức rất nhiều món ăn bản địa: từ heo quay, chân giò hầm, gà luộc, thịt rang cho đến chả sắn và măng rừng xào. Buổi sáng đơn giản với trứng và bánh chưng đen, nhưng lại khiến chị nhớ mãi vì hương vị mộc mạc từ bếp củi và sự thân tình trong cách mời cơm của chủ nhà.
Giữa những món ăn lạ miệng và ngon lành ấy, điều khiến chị tiếc nhất là không kịp thử nem măng và món thịt cuốn lá – hai đặc sản theo mùa từng xuất hiện trong chương trình truyền hình thực tế. Cả hai đều đã hết mùa khi chị đến. Dù vậy, trải nghiệm ẩm thực tại Bản Liền vẫn để lại ấn tượng sâu sắc bởi hương vị, cùng cảm giác được ngồi ăn như một thành viên trong gia đình.

Bên cạnh không gian nhà sàn yên tĩnh, những chi tiết nhỏ như họa tiết thổ cẩm trên vách gỗ, hay bộ trang phục người Tày được mặc hàng ngày đã tạo cho chị Lê Anh Thư một ấn tượng đặc biệt.
“Không cần đến dịp lễ hội, người Tày ở Bản Liền vẫn mặc trang phục truyền thống ngay trong sinh hoạt thường ngày. Trong không gian nhà sàn gỗ mái cọ, mọi thứ đều mang dấu ấn riêng: từ họa tiết thổ cẩm trên tấm rèm cửa cho đến những vật dụng tre nứa mộc mạc. Nhưng điều khiến chuyến đi trở nên trọn vẹn với tôi chính là sự gần gũi trong giao tiếp. Người bản địa trò chuyện bằng tiếng phổ thông, cởi mở và thân thiện, không có bất kỳ khoảng cách nào về ngôn ngữ hay lối sống. Mọi thứ đến một cách tự nhiên, như thể tôi là người thân trong nhà vừa từ xa trở về vậy.”
Dù đây là lần đầu tiên trải nghiệm mô hình du lịch cộng đồng, nhưng với chị Thư, Bản Liền hoàn toàn đủ sức níu chân du khách nhiều hơn một đêm. Không chỉ bởi cảnh sắc, không khí hay bữa cơm nấu bằng bếp củi, mà còn nhờ những hoạt động trải nghiệm được tổ chức một cách tự nhiên, không lặp lại: học làm nón, dệt thổ cẩm, đi rừng hái măng hay đơn giản là ngồi bên hiên nhà ngắm mây bay trên ruộng bậc thang. Mỗi ngày một khác biệt, đủ để khiến hành trình không trở nên nhàm chán, ngay cả với những “tín đồ xê dịch” thích ở lại lâu để cảm nhận vùng đất bằng nhịp sống chậm rãi nhất.
“Homestay ở Bản Liền hiện được vận hành theo mô hình sinh hoạt cùng người bản địa – tức du khách cùng ăn, cùng ở, cùng trải nghiệm đời sống hằng ngày với gia đình người Tày. Du lịch không nhất thiết phải sang chảnh hay tiện nghi, chỉ cần là cảm giác được sống thật trong một nếp nhà khác, một nhịp sống khác, đã đủ để tạo nên hành trình đáng nhớ.
Trong những ngày lưu trú, tôi đã gặp một đoàn khách nước ngoài cũng đang ở nhà chị Thông. Thực tế, chị Thông đã có kinh nghiệm tiếp đón khách quốc tế từ nhiều năm trước. Điều đó cho thấy, nếu các hộ trong bản giữ được chất lượng dịch vụ như hiện tại, đồng thời chia sẻ kinh nghiệm cho nhau, thì du lịch cộng đồng ở Bản Liền không chỉ thu hút người trẻ trong nước mà hoàn toàn có thể tiếp cận du khách quốc tế nhiều hơn nữa.”

Hiệu ứng từ chương trình “Gia đình Haha” – dù là làn sóng ngắn hay dài hạn, cũng đã mang đến một thay đổi tích cực: giúp nhiều người biết đến Bản Liền hơn. Còn việc giữ chân du khách lại là câu chuyện “dài hơi” của chính người dân và cách mà địa phương lựa chọn để phát triển. Trong lúc nhiều điểm du lịch cộng đồng dễ rơi vào tình trạng quá tải khi được chú ý, Bản Liền hiện vẫn giữ một cách làm chừng mực.
“Chị Thông – chủ homestay Bản Liền chia sẻ với tôi rằng, chị chưa bao giờ nhận khách vượt quá sức chứa của nhà mình. Không phải vì ngại vất vả, mà để đảm bảo sự giao tiếp giữa chủ nhà và khách không bị biến thành kiểu dịch vụ công nghiệp. Điều khiến người bản địa tại đây yên tâm hơn cả là phần lớn du khách đến Bản Liền đều ý thức giữ gìn môi trường và tôn trọng nếp sống địa phương. Chỉ cần như thế là đủ”, chị Lê Anh Thư cho biết thêm.