Thứ ba, ngày 01/07/2025 20:00 GMT+7
Tào Nga Thứ ba, ngày 01/07/2025 20:00 GMT+7
TS Nguyễn Thị Thu Hiền đã đưa ra những suy nghĩ về việc học ở Việt Nam sau khi cho con trai làm thử và hoàn thành bài thi Tiếng Anh tốt nghiệp THPT 2025 trong 48 phút, đúng 37/40 câu.
Đề thi Tiếng Anh tốt nghiệp THPT 2025 không khó
TS Nguyễn Thị Thu Hiền hiện là Chuyên gia cao cấp Sinh Y, Bệnh viện Đại học Aalborg Đan Mạch, Phó Chủ tịch Liên hiệp Hội Phụ nữ Việt Nam tại châu Âu, Ủy viên Ban chấp hành liên hiệp hội người Việt Nam tại châu Âu, Phó Chủ tịch hội chuyên gia và tri thức người Việt tại Đan Mạch, Giám đốc mạng lưới Y tế của tổ chức các nhà khoa học và chuyên gia toàn cầu AVSE Global, Cố vấn chương trình Dẫn dắt tài năng (Lead The Talent) Đan Mạch.
Chồng chị là TS Lê Quý Vang, nhà khoa học Dữ liệu lâm sàng cao cấp tại công ty dược phẩm đa quốc gia Novo Nordisk, Đan Mạch, Đại sứ Công nghệ của NVIDIA, Chủ tịch, Hội Chuyên gia và Trí thức người Việt Nam tại Đan Mạch (AVIDE), Uỷ viên Ban chấp hành, Liên hiệp Hội người Việt ở Châu Âu và là CEO của công ty NOVODAN, công ty về dữ liệu, trí tuệ nhân tạo và Sinh Y ở Đan Mạch.
Vợ chồng TS Hiền có 2 con là Lê Quý Nhân Nguyên, sinh năm 2009 và Lê Bảo Hân sinh năm 2015.

Chị Hiền cho biết, con trai chị vừa tốt nghiệp lớp 9 (tương đương tốt nghiệp THCS của Việt Nam), được đào tạo hoàn toàn theo hệ thống giáo dục Đan Mạch – nơi tiếng Anh không chỉ là môn học để thi mà là một ngôn ngữ sống, được đưa vào trường học như một công cụ để hiểu thế giới, để giao tiếp và để giải quyết vấn đề.
Khi thấy mọi người tranh luận, bàn về độ khó của đề thi tiếng Anh tốt nghiệp THPT 2025, đang khiến nhiều thí sinh và phụ huynh lo lắng, chị Hiền tò mò vào đọc các đề thi tiếng Anh và thử in một mã đề cho con làm. Con trai chị hoàn thành bài thi trong 48 phút, đúng 37/40 câu kèm theo nhận xét: “Đề không khó”.
Mong đợi học sinh học tiếng Anh như một công cụ sống
Qua đề thi Tiếng Anh tốt nghiệp THPT này, theo chị Hiền: “Một đề thi khó với người này nhưng dễ với người kia là chuyện bình thường, không có gì đáng nói. Nhưng kết quả làm bài và nhận xét của cháu vẫn khiến tôi băn khoăn, bởi con trai tôi mới tốt nghiệp lớp 9 và chưa bao giờ luyện thi theo cách của Việt Nam.
Câu trả lời, theo tôi, nằm ở sự khác biệt sâu sắc về tư duy giáo dục, phương pháp giảng dạy và cách tiếp cận ngôn ngữ.
Trước hết, sự khác biệt không nằm ở năng lực mà ở cách học. Ở Đan Mạch, từ tiểu học, các em đã được: tiếp xúc tiếng Anh qua truyện, bài hát, phim, podcast từ rất sớm (những chương trình thời sự ngắn cho trẻ em bằng tiếng Anh chẳng hạn); dùng tiếng Anh để thảo luận, viết cảm xúc, sáng tạo dự án – chứ không phải làm bài mẫu; không học mẹo làm trắc nghiệm, không học “đáp án đúng” – mà học “cách hiểu và cách nói”; tư duy bằng tiếng Anh, suy nghĩ bằng tiếng Anh khi học tiếng Anh.
Ngược lại, ở Việt Nam, tiếng Anh thường được dạy như một môn học “để thi” – nặng về ngữ pháp rời rạc, từ vựng đơn lẻ, kỹ năng mẹo mực, luyện đề, trong khi kỹ năng sử dụng thực tế (nghe – nói – viết) rất ít.
Vì vậy, mặc dù chưa từng luyện thi nhưng tư duy bằng tiếng Anh hàng ngày giúp con tôi “đọc hiểu dễ dàng” và vượt qua bài thi một cách đơn giản. Trong khi học sinh Việt Nam – đã ôn hàng tháng, hàng năm trời – vẫn lúng túng trước bài đọc dài hoặc câu hỏi suy luận.
Tôi cho rằng đề thi tiếng Anh 2025 phản ánh nỗ lực đáng ghi nhận của Bộ GDĐT trong việc: hướng đến đánh giá năng lực thật sự thay vì mẹo mực; gắn ngôn ngữ với tư duy, với ngữ cảnh thực tế và tiệm cận với các hệ thống đánh giá quốc tế (như IELTS, TOEFL…). Nhưng cần một lộ trình cải cách từ sớm, ít nhất theo ba tầng:
Ở cấp mẫu giáo – tiểu học: Tập trung vào phát âm chuẩn, phản xạ giao tiếp. Dạy tiếng Anh qua hoạt động, truyện, nghe – nói, chứ không phải chép từ mới hay học bảng động từ.
Ở cấp THCS – THPT: Dạy tiếng Anh như công cụ học tập: viết nhật ký, xem phim, tranh luận, thuyết trình. Bắt đầu đưa kỹ năng viết và phản biện vào chương trình học.
Và điều quan trọng trước các cải cách đó, người dạy và người học cần hiểu một cách thấu đáo mục đích của việc học tiếng Anh hay một ngôn ngữ mới. Theo tôi có bốn mục tiêu cần thống nhất khi học tiếng Anh (hay bất kỳ ngôn ngữ nào), bao gồm: Tăng cường khả năng giao tiếp hiệu quả; Mở rộng cơ hội học tập và nghề nghiệp; Phát triển tư duy và kỹ năng mềm và Tham gia cộng đồng toàn cầu (Global Integration).
Khi con tôi hỏi: “Vì sao học sinh Việt Nam lại thấy đề này khó?”, tôi trả lời: “Vì ở Việt Nam, người ta dạy tiếng Anh để thi. Còn con học tiếng Anh để sống”. Nhưng tôi tin rằng trong tương lai không xa, câu nói ấy sẽ không còn đúng nữa.
Cuối cùng, một đề thi có thể phản ánh triết lý giáo dục. Một bài làm của một đứa trẻ lại có thể chỉ ra khoảng cách giữa triết lý và thực tế.
Tôi không so sánh giữa Việt Nam và Đan Mạch mà để chia sẻ góc nhìn của một phụ huynh, cũng là người đã làm việc 18 năm trong ngành giáo dục, với mong đợi mọi học sinh Việt Nam – dù ở vùng miền nào – đều có cơ hội học tiếng Anh như một công cụ sống, chứ không phải như một nỗi sợ trong kỳ thi cuối cấp”.