Quy định cơ cấu, nhiệm vụ của các đơn vị mới nhất tại cấp xã từ ngày 1/7

Quy định cơ cấu, chức năng nhiệm vụ mới nhất của cấp xã từ ngày 1/7

Ngày mai (1/7), mô hình chính quyền địa phương 2 cấp chính thức đi vào hoạt động. Trọng tâm của mô hình chính quyền được tập trung ở cấp xã, nơi được xem là sẽ thực hiện hầu hết các nhiệm vụ.

Nhiều quy định mới trong tổ chức chính quyền cấp xã

Sau sắp xếp đơn vị hành chính, cả nước còn 34 tỉnh, thành với 3.321 đơn vị hành chính cấp xã (trong đó, có 2.621 xã, 687 phường và 13 đặc khu). Kể từ 1/7, chính quyền 2 cấp chính thức hoạt động. Theo đó, chính quyền địa phương cấp xã sẽ có những điểm mới quan trọng.

Điều 1, Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025 quy định đơn vị hành chính cấp xã gồm có xã, phường, đặc khu trực thuộc cấp tỉnh.

Trong đó, xã là đơn vị hành chính ở nông thôn; phường là đơn vị hành chính ở đô thị; còn đặc khu là đơn vị hành chính ở một số hải đảo có vị trí quan trọng được thành lập phù hợp với điều kiện địa lý, tự nhiên, đặc điểm dân cư và yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh.

Theo quy định tại Điều 28 Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025, tại đặc khu có dân số thường trú dưới 1.000 người thì không tổ chức cấp chính quyền địa phương.

UBND đặc khu thực hiện các chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương tại đặc khu này.

Hội đồng nhân dân cấp xã

Theo Điều 5 Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025, Hội đồng nhân dân (HĐND) cấp xã là cơ quan quyền lực nhà nước ở cấp xã, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân.

HĐND cấp xã quyết định các vấn đề quan trọng của cấp xã, giám sát việc tuân theo Hiến pháp và pháp luật, giám sát hoạt động của các cơ quan nhà nước trên địa bàn; chịu trách nhiệm trước nhân dân địa phương và cơ quan nhà nước cấp trên.

Cơ cấu tổ chức của HĐND cấp xã gồm Thường trực HĐND, các Ban của HĐND, Tổ đại biểu HĐND và các đại biểu HĐND cấp xã.

Thường trực HĐND cấp xã là cơ quan thường trực của HĐND cấp xã. HĐND cấp xã có 2 Ban: Ban Kinh tế – Ngân sách và Ban Văn hóa – Xã hội.

Các đại biểu HĐND cấp xã được bầu ở một hoặc nhiều đơn vị bầu cử hợp thành Tổ đại biểu HĐND cấp xã.

Ủy ban nhân dân cấp xã

Theo Điều 6 Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025, UBND cấp xã do HĐND cấp xã bầu ra, là cơ quan chấp hành của Hội đồng nhân dân (HĐND), cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương, tổ chức thi hành Hiến pháp, pháp luật và nghị quyết của HĐND cấp xã, chịu trách nhiệm trước nhân dân địa phương, HĐND cấp xã và UBND cấp tỉnh.

Tại nơi không tổ chức cấp chính quyền địa phương (đặc khu có dân số thường trú dưới 1.000 dân), UBND đặc khu là cơ quan hành chính nhà nước, do UBND cấp tỉnh quyết định thành lập, thực hiện vai trò của chính quyền địa phương tại đặc khu này.

Về cơ cấu tổ chức UBND cấp xã: Theo Điều 39 Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025, UBND cấp xã gồm chủ tịch, phó chủ tịch và ủy viên.

UBND cấp xã có không quá 2 phó chủ tịch; Ủy viên UBND cấp xã gồm người đứng đầu cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp xã, ủy viên phụ trách quân sự và ủy viên phụ trách công an ở cấp xã.

UBND cấp xã tổ chức 3 cơ quan chuyên môn, bao gồm: Thứ nhất là Văn phòng HĐND và UBND; Thứ hai là Phòng Kinh tế (đối với xã, đặc khu) hoặc Phòng Kinh tế, Hạ tầng và Đô thị (đối với phường và đặc khu Phú Quốc); Thứ ba là Phòng Văn hóa – Xã hội.

Ngoài ra, tại các địa phương không có Trung tâm phục vụ hành chính công một cấp trực thuộc UBND cấp tỉnh, HĐND cấp xã quyết định thành lập Trung tâm phục vụ hành chính công cấp xã là tổ chức hành chính thuộc UBND cấp xã.

Đọc thêm