Độc đáo loại bánh hình con dê “gây sốt” tại phiên chợ độc nhất Tuyên Quang

Bánh dê “cháy hàng” tại chợ tình ở Tuyên Quang: Người làm phấn khởi vì bán 500 cái “hết veo” trong một ngày

Mỗi năm chỉ diễn ra một lần vào ngày 2/2 âm lịch, phiên chợ Thụt (xã Phù Lưu, huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang) không chỉ là nơi mua bán các mặt hàng nông sản, thổ cẩm của bà con trong vùng, mà đây còn là địa điểm giao duyên, gặp gỡ của những chàng trai, cô gái vùng cao. Đó là lý do khiến phiên chợ này còn được gọi với cái tên “chợ tình”.

Theo khảo sát của PV Dân Việt, ở chợ Thụt buôn bán rất nhiều loại bánh như bánh chưng, bánh dày, bánh nẳng, bánh gai, bánh dợm… nhưng đông nhất vẫn là hàng bánh dê. Người dân địa phương chia sẻ, đồng bảo ở đây quan niệm rằng, nếu mua bánh con dê khi đi chợ tình thì sẽ gặp may mắn, đặc biệt là trong chuyện tình duyên. Những ai còn lẻ bóng, nếu đến chợ tình và mua một cặp bánh dê, khi ra về sẽ có đôi có cặp. Còn đối với những người đã có gia đình, chiếc bánh dê mang lại sự sung túc, hạnh phúc và may mắn cho cả nhà. 

“Chính vì mang ý nghĩa đặc biệt đó, bánh dê chỉ được bán duy nhất tại phiên chợ tình ở Tuyên Quang. Nếu mang đi nơi khác, chiếc bánh bỗng trở nên vô nghĩa, không ai mua”, chị Trịnh Thị Hằng (một người bán hàng tại đây) vừa cười vừa chia sẻ.

Theo chị Hằng, phiên chợ tình ở Tuyên Quang chỉ diễn ra trong một ngày nhưng số lượng bánh được tiêu thụ lên đến hàng trăm chiếc. “Trung bình mỗi năm, tôi sản xuất khoảng 400 chiếc trở lên, nhưng năm nào đông khách, số lượng có thể lên đến 600 – 700 chiếc. Chưa đến 24 giờ, những rổ bánh dê đầy ắp nhanh chóng được bán sạch”, chị tiếp lời.

Những chiếc bánh dê được bày trên mẹt tre, xếp ngay ngắn thành từng hàng, thu hút sự chú ý của khách phương xa đến trải nghiệm không khí chợ tình. Mọi người xúm xít chọn lựa, nâng niu từng chiếc bánh, nhiều người không khỏi ngỡ ngàng khi biết về ý nghĩa đặc biệt của sản phẩm này.

Chị Nguyễn Hương, một du khách đến từ Hà Nội, hào hứng chia sẻ: “Ban đầu tôi cứ tưởng đây là món đồ chơi hay vật trang trí gì đó nên vào hỏi thử. Khi nghe người bán giải thích, tôi mới biết đó là bánh dê và có thể ăn được, thậm chí còn mang ý nghĩa cầu duyên. Thấy hay quá nên tôi mua hẳn một cặp để mang về làm quà cho các con tôi”.

Còn anh Trần Văn Minh (23 tuổi) cho biết, dù nhà cách địa điểm tổ chức chợ tình Tuyên Quang tới hơn 40km nhưng vì tò mò nên đã quyết định tới trải nghiệm. “Tôi đi chợ một mình nhưng nghe người ta bảo mua bánh con dê thì sẽ có đôi, nên tôi cũng mua thử xem có hiệu nghiệm không! Không biết có nên duyên không nhưng chắc chắn đây là một trải nghiệm rất thú vị”, anh Minh nói.

Người làm bật mí công đoạn làm bánh dê cực kỳ công mà ít ai biết, giúp bán “đắt như tôm tươi”

Những người làm bánh dê cho biết, sản phẩm này không có nhân bên trong, được làm hoàn toàn từ bột sắn – một loại nguyên liệu quen thuộc của đồng bào vùng cao. Để làm ra một mẻ bánh, người thợ phải trải qua nhiều công đoạn tỉ mỉ. Trước tiên, sắn được trồng trên đồi, đến mùa thu hoạch sẽ được đào về, bóc sạch vỏ, rửa kỹ rồi nạo nhỏ. Sau đó, sắn được phơi khô, nghiền thành bột mịn như bột trẻ em, rồi mới bắt đầu chế biến tiếp.

Chị Trịnh Thị Hằng, một người bán bánh dê lâu năm tại chợ tình chia sẻ: “Điều đặc biệt là bánh dê không được nặn bằng khuôn mà hoàn toàn bằng tay. Bột sắn sau khi được trộn với nước sôi và nước thường để đạt độ dẻo sẽ được thêm gấc để tạo màu sắc bắt mắt. Nếu muốn bánh có màu đậm, người thợ sẽ cho nhiều gấc hơn. Công đoạn nhào bột đòi hỏi sự khéo léo để bột không quá khô nhưng cũng không quá nhão, tạo độ dẻo vừa đủ giúp bánh giữ được hình dạng khi tạo hình”.

Theo chị Hằng, phần mắt dê được làm từ hạt đỗ đen, mỗi hạt đều phải được lựa chọn cẩn thận để đảm bảo kích thước phù hợp với tổng thể con dê. Thông thường, bánh dê sẽ được chị bắt đầu làm từ hai ngày trước phiên chợ tình vì loại bánh này có thể bảo quản được trong vòng vài ngày. “Khi ăn thì đem rán lại, bánh sẽ mềm và dễ ăn hơn, còn để nguyên thì khá cứng. Thường khách chỉ ăn không, không cần chấm kèm gì cả”, chị bật mí thêm.

Làm bánh dê không chỉ đòi hỏi sự khéo léo mà còn là một quá trình lao động vất vả. Với mỗi kg bột sắn, chị Hằng có thể nặn được khoảng 20 chiếc bánh. Công đoạn nhào bột, tạo hình, và phơi khô diễn ra liên tục, đòi hỏi sự kiên nhẫn rất lớn. 

“Đặc biệt, việc nặn bánh hoàn toàn thủ công khiến đôi tay người thợ luôn phải hoạt động không ngừng. Nhìn thì đơn giản nhưng mỗi mẻ bánh đều mất nhiều thời gian và công sức. Khi làm nhiều, tay tôi cũng mỏi nhừ, nhưng vì đây là công việc giúp gìn giữ phần nào nét đẹp truyền thống của địa phương, lại giúp gia đình tôi có thêm nguồn thu nhập nên tôi rất phấn khởi”, chị Hằng chia sẻ.

Bánh dê được bán với giá 10.000 đồng/chiếc. Đây không chỉ là món ăn, mà còn là một phần của câu chuyện tình yêu, của phong tục đẹp vùng cao. Những người làm bánh cũng chính là người gìn giữ nét văn hóa này qua từng năm tháng. Một người thợ đã gắn bó với nghề làm bánh 12 năm tâm sự: “Tôi về làm dâu ở đây và được mẹ chồng truyền lại cách làm bánh. Mỗi năm chỉ có một dịp làm, nhưng vẫn thấy vui vì có thể giữ gìn phong tục cha ông”.