Một nghiên cứu mới đây đã chỉ ra rằng rối loạn lo âu có thể làm tăng gấp ba nguy cơ phát triển chứng mất trí nhớ trong tương lai, điều này khiến những người bị lo âu càng thêm lo lắng. Theo nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Hội Người cao tuổi Hoa Kỳ, đây là lần đầu tiên các nhà khoa học xem xét mối liên hệ giữa mức độ nghiêm trọng của lo âu và nguy cơ mất trí nhớ theo thời gian, cũng như tác động của thời điểm lo âu đối với nguy cơ này.
Theo bác sĩ Kay Khaing, tác giả chính của nghiên cứu và chuyên gia về người cao tuổi tại Hunter New England Health ở Newcastle, Úc, lo âu hiện nay có thể được coi là một yếu tố nguy cơ không truyền thống đối với chứng mất trí nhớ. Trên toàn thế giới, hơn 55 triệu người đang sống chung với chứng mất trí nhớ, và con số này dự kiến sẽ tăng lên 139 triệu vào năm 2050. Với việc chứng mất trí nhớ là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong, các nhà nghiên cứu và chuyên gia y tế đã tập trung vào việc phòng ngừa, đặc biệt là thông qua việc giải quyết các yếu tố nguy cơ như lo âu hoặc thói quen sống.
Rối loạn lo âu có thể làm tăng khả năng mất trí nhớ
Nghiên cứu đã tiến hành trên 2.132 người tham gia từ Hunter Community Study tại Newcastle, được tuyển chọn từ tháng 12/2004 đến tháng 12/2007. Họ có độ tuổi từ 60 đến 81 trở lên, và khi bắt đầu nghiên cứu, họ cung cấp dữ liệu về sức khỏe như thói quen hút thuốc, uống rượu, hoặc liệu họ có mắc các bệnh như cao huyết áp hay tiểu đường. Nghiên cứu có 3 đợt đánh giá, mỗi đợt cách nhau 5 năm. Các nhà nghiên cứu đo lường mức độ lo âu của người tham gia tại đợt đánh giá thứ nhất và thứ hai. Lo âu mãn tính được định nghĩa là có lo âu tại cả hai đợt đánh giá đầu tiên và thứ hai. Lo âu của ai đó được coi là đã giải quyết nếu họ chỉ bị lo âu tại thời điểm đánh giá đầu tiên. Lo âu mới phát sinh là lo âu được xác định chỉ tại đợt đánh giá thứ hai.
Nghiên cứu đã tiến hành trên 2.132 người tham gia từ Hunter Community Study tại Newcastle, được tuyển chọn từ tháng 12/2004 đến tháng 12/2007 và cho ra kết quả đáng lo ngại. Ảnh: CNN.
Cuối cùng, 64 người tham gia phát triển chứng mất trí nhớ. Lo âu mãn tính và lo âu mới phát sinh có liên quan đến nguy cơ mất trí nhớ tăng gần ba lần so với bất kỳ nguyên nhân nào – với thời gian trung bình đến khi chẩn đoán là 10 năm, các tác giả phát hiện. Điều đáng chú ý là lo âu được giải quyết trong vòng 5 năm đầu tiên không liên quan đến nguy cơ cao hơn, với xác suất tương tự như những người không bị lo âu.
Kết quả này cũng chủ yếu được thúc đẩy bởi những người tham gia dưới 70 tuổi. “Chúng ta đã biết từ lâu rằng căng thẳng tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer,” bác sĩ Rudolph Tanzi, giám đốc Trung tâm Sức khỏe Não McCance tại Bệnh viện Đa khoa Massachusetts ở Boston, người không tham gia vào nghiên cứu, chia sẻ. “Nghiên cứu này đồng ý với các nghiên cứu trước đây rằng liệu pháp nhằm giảm bớt lo âu có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer. Nhưng, quy mô của nghiên cứu này đặc biệt thuyết phục.”
Mối liên hệ giữa lo âu và chứng mất trí nhớ có thể được giải thích một phần bởi mối liên hệ của lo âu với bệnh mạch máu – một nguyên nhân gây mất trí nhớ – và tác động có hại lên tế bào, các chuyên gia cho biết. Căng thẳng tăng cortisol trong não và viêm nhiễm, cả hai đều giết chết các tế bào thần kinh. Lo âu cũng liên quan đến sự tích tụ của beta-amyloid, một dấu hiệu đặc trưng của bệnh Alzheimer.
Rối loạn lo âu còn liên quan đến những thay đổi cấu trúc trong não như sự teo não và hồi hải mã, tất cả các quá trình cũng liên quan đến chứng mất trí nhớ. Teo não đề cập đến sự suy giảm của một mô hoặc cơ quan, đặc biệt là do thoái hóa tế bào. Tuy nhiên, nghiên cứu cũng có thể gợi ý khả năng lo âu có thể là biểu hiện sớm của bệnh não tiềm ẩn. Sự suy giảm nhận thức sớm của một người có thể góp phần vào lo âu của họ, ví dụ như mắc lỗi hoặc xấu hổ trong các tình huống xã hội.
Lo âu là một phản ứng bình thường với các yếu tố gây căng thẳng, nhưng nếu nó quá mức, hãy tìm sự giúp đỡ. Hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn hoặc một chuyên gia sức khỏe tâm thần về các lựa chọn của bạn, bao gồm thay đổi lối sống như quản lý căng thẳng, chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục và giấc ngủ tốt hơn, tất cả đều ảnh hưởng riêng biệt đến nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ. Các hình thức điều trị quan trọng khác bao gồm các loại liệu pháp khác nhau hoặc thuốc chống trầm cảm.
Liệu pháp hành vi nhận thức là phương pháp điều trị lựa chọn cho nhiều rối loạn lo âu. Phương pháp này hoạt động bằng cách khám phá các mô hình suy nghĩ không lành mạnh và cách chúng có thể gây ra các hành vi và niềm tin tự hủy hoại. Tuy nhiên, tránh các loại thuốc gây suy giảm não như thuốc chống trầm cảm ba vòng, benzodiazepine và thuốc kháng histamine mạnh.
Rối loạn lo âu không chỉ gây ra những tác động tiêu cực đến chất lượng cuộc sống mà còn có thể làm tăng nguy cơ phát triển chứng mất trí nhớ. Việc nhận biết và quản lý lo âu kịp thời là rất quan trọng để giảm thiểu những tác động tiêu cực này. Nghiên cứu mới đây nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giải quyết lo âu sớm và liên tục, đồng thời mở ra hướng đi mới trong việc phòng ngừa chứng mất trí nhớ thông qua việc quản lý các yếu tố tâm lý. Với sự quan tâm đúng mức và can thiệp kịp thời, chúng ta có thể giúp giảm thiểu nguy cơ và bảo vệ sức khỏe não bộ trong tương lai.