Mỗi lần tranh cãi với người yêu, bạn ước chi họ đọc được suy nghĩ của mình? Giá như họ biết bạn đang cảm thấy thế nào, họ sẽ thôi không gây chiến nữa. Đó chính là ý tưởng đằng sau “những ngôn ngữ tình yêu”: giúp bạn thấu hiểu cách người thân hành xử. Ý tưởng là: mỗi chúng ta đều bộc lộ hay cảm nhận tình yêu theo nhiều cách khác nhau, và thấu hiểu sự khác biệt đó sẽ cự kì hữu ích cho mối quan hệ của bạn. Trên thực tế, ấy là một trong những cách giản đơn nhất để nuôi dưỡng nó.
Thuật ngữ này được tạo ra bởi một chuyên gia tham vấn tình cảm thâm niên tên là Gary Chapman. Cuốn sách của ông, “Năm ngôn ngữ tình yêu”, thú thực có hơi nhiều chân lý sến sẩm (“giữ bình xăng tình yêu của bạn luôn đầy”), nghe như một câu đố vớ vẩn trên tạp chí Cosmo (Người thành thị). Nhìn chung đó là một cuốn sách khá nhẹ nhàng (với một vài quan điểm hơi lỗi thời), nhưng việc nó trở nên nổi tiếng có lý do hoàn toàn thỏa đáng: nó thực sự ý nghĩa, và nó hiệu quả. Thực ra, bạn không cần đọc cả quyển sách để hiểu được ý tưởng này. Nó khá đơn giản, đến cuối bài viết, bạn sẽ nắm được hầu hết những gì bạn cần biết.
Năm ngôn ngữ tình yêu, một cách ngắn gọn
Bạn làm gì để truyền tải thông điệp yêu thương?
Đây là cách Chapman kiến giải về năm ngôn ngữ của tình yêu trong cuốn sách của mình:
Sau ba mươi năm làm tham vấn hôn nhân, tôi đúc rút được có năm thứ ngôn ngữ tình yêu căn bản – năm cách để mọi người tiếp nhận và bày tỏ yêu thương. Trong ngôn ngữ học, một ngôn ngữ có thể có nhiều biến thể hoặc phương ngữ. Cũng như vậy, năm ngôn ngữ tình yêu có nhiều hình thái biểu đạt khác nhau … Điều quan trọng là phải nói đúng thứ ngôn ngữ tình yêu của người thân bạn.
Năm ngôn ngữ tình yêu nghe có vẻ khá sơ sài, đây là mô tả ngắn gọn ý nghĩa của chúng:
- Lời Nói Yêu Thương: bày tỏ yêu thương qua sự trìu mến, ngợi ca hoặc niềm trân trọng được thể hiện ra thành lời.
- Hành Động Giúp Đỡ: dùng những hành động, hơn là lời nói, để biểu lộ và tiếp nhận tình yêu.
- Những Món Quà: quà tặng là biểu tượng của tình yêu và sự mến mộ.
- Thời Gian Chia Sẻ: thể hiện tình yêu với sự toàn tâm toàn ý, trọn ven và không sao lãng.
- Tiếp Xúc Cơ Thể: có thể là sex, cũng có thể chỉ là cầm tay. Người nói thứ ngôn ngữ tình yêu này cảm nhận sự âu yếm thông qua những tiếp xúc cơ thể.
Bạn có khả năng thiên về vài kiểu ngôn ngữ tình yêu trong số kể trên. Có thể bạn thiên về tất cả. Nhưng đa phần chúng ta thường có một hoặc hai ngôn ngữ nổi trội hơn so với số còn lại, và không ai là giống ai cả. Thực chất không có nghiên cứu khoa học nào là cơ sở cho lý thuyết của Chapman; nó chỉ hợp lý bởi nó phù hợp với trải nghiệm của mỗi người. Chúng ta đương nhiên thể hiện tình yêu bằng những cách khác nhau. Những “ngôn ngữ” này đơn giản chỉ gọi tên chúng cụ thể để bạn trở nên thấu hiểu hơn với mọi người.
Khi bạn biết được người thân của mình có và không để tâm đến những điều gì, bạn sẽ thực sự được mở mang tầm mắt. Chẳng hạn như, ngần ấy năm trời, tôi dùng cách trao tặng nhiều món quà nhỏ ý nghĩa để thể hiện sự quan tâm. Tôi bỏ rất nhiều tâm ý vào những món quà, muốn tạo ra bất ngờ cho anh ấy. Sẽ thật bực bội khi anh chỉ nhận lấy và nói, “Ôi tuyệt, cảm ơn em”, rồi bỏ nó sang một bên. Đó không phải điều tôi chờ đợi. Thông qua việc tặng anh ấy một món quà, tôi đang nói “Em thực sự quan tâm đến anh”, và “Ôi tuyệt, cảm ơn em” không phải là một câu trả lời thỏa đáng.
Khi tôi nhận thấy “quà tặng” không phải là ngôn ngữ tình yêu của anh ấy, mọi thứ dường như sáng tỏ, và tôi học cách thể hiện sự quan tâm theo cách mà anh ấy muốn tiếp nhận. Ngược lại, khi tôi tặng quà, anh ấy giờ đã hiểu đó là cách của tôi để nói lời yêu, quà tặng trở nên ý nghĩa với anh ấy hơn rất nhiều.
Ngôn ngữ nào quan trọng nhất với bạn?
Bạn có thể tìm ra ngôn ngữ tình yêu của mình, đơn giản chỉ bằng cách bỏ chút thời gian suy nghĩ, nhưng Chapman đã đưa ra một bảng hỏi 30 câu trên website của ông (http://www.5lovelanguages.com/). Việc này thật hữu ích, bởi, nếu bạn biết rằng mình sử dụng vài ngôn ngữ tình yêu, bảng hỏi sẽ giúp tìm ra một ngôn ngữ nổi bật nhất. Có thể bạn cảm thấy hơi ngớ ngẩn, nhưng hãy nghiêm chỉnh hoàn thành bảng hỏi. Kết quả sẽ cho thấy xếp hạng mức độ của từng loại ngôn ngữ. (Nếu bạn không thích làm online, bạn có thể tải về bản PDF). Bạn sẽ nhận được một bảng điểm kiểu như sau:
Thời Gian Chia Sẻ: 11
Tiếp Xúc Cơ Thể: 7
Lời Nói Yêu Thương: 7
Những Món Quà: 4
Hành Động Giúp Đỡ: 1
Hãy nhớ 5 loại ngôn ngữ tình yêu
Chapman đã chỉ ra, mỗi loại ngôn ngữ lại có nhiều “phương ngữ”. Ví dụ, ngôn ngữ số 1 của tôi là Thời Gian, nhưng tôi cũng bày tỏ và cảm nhận yêu thương qua Lời Nói Yêu Thương hay Tiếp Xúc Cơ Thể ở một mức độ nào đó.
Mặt khác, cũng thật hữu ích nếu bạn biết mình không thích biểu hiện tình yêu qua cách nào. Tôi xếp hạng thấp nhất ở Hành Động Giúp Đỡ, điều này giúp tôi nhận ra nó như một điểm mù. Thử hình dung một người bạn giúp tôi một việc: chở xe đón tôi ra sân bay. Việc này không mang ý nghĩa nhiều với tôi lắm, vậy nên tôi có thể nhanh chóng quên luôn. Tương tự, tôi có thể rât tệ trong việc giúp đỡ người khác, bởi giúp đỡ không phải là điều quan trọng với tôi, nên tôi tự cho rằng nó cũng không quan trọng với mọi người.
Tóm lại, biết được cái gì có và cái gì không ảnh hưởng tới hành vi của bạn có thể giúp bạn thông cảm với mọi người nhiều hơn.
Ngôn ngữ tình yêu có thể thay đổi mối quan hệ của bạn như thế nào?
Khi bạn hiểu được điều gì khiến người thân của bạn quan tâm và điều gì không, bạn sẽ cải thiện được khả năng thấu cảm. Những lý lẽ bạn dùng để tranh cãi với họ sẽ khôn ngoan hơn. Một khi bạn hiểu được tại sao mình đang tranh cãi, bạn đã ở trong một vị thế thuận lợi hơn để đi đến hồi giải quyết.
Hơn cả việc hạn chế tranh cãi (hay chí ít là tranh cãi có hiệu quả hơn), những ngôn ngữ tình yêu còn mang ý niệm duy trì hiệu quả mối quan hệ. Chẳng hạn, tôi biết rằng hai chúng tôi đều cảm nhận tình yêu qua việc dành thời gian bên nhau, vậy nên tôi hiểu được tầm quan trọng của việc sắp xếp thời gian để củng cố mối quan hệ. Giả dụ nếu chúng tôi yêu xa, chúng tôi sẽ cảm thấy cực kì khó khăn, nó đòi hỏi ở chúng tôi nỗ lực lớn nhiều hơn so với những người không nói thứ ngôn ngữ tình yêu “Thời Gian Chia Sẻ”. Khi bạn đã ở lâu trong một mối quan hệ, thật dễ dàng để cảm thấy yên phận và mặc cho mọi thứ trở nên nhạt nhẽo. Nhưng khi bạn hiểu được ngôn ngữ tình yêu của đối phương, việc hâm nóng tình cảm trở nên đơn giản. Đó như là mật mã riêng của mối quan hệ vậy.
Tất nhiên, khái niệm này cũng rất hữu dụng nếu muốn biểu lộ tình yêu một cách hiệu quả nhất có thể. Mỗi lần sinh nhật hôn phu của mình, tôi đều để tâm nhiều đến việc tặng quà. Giờ đây, khi đã hiểu thời gian đối với anh quan trọng hơn, tôi liền dành cho anh thứ đó. Tôi bỏ nhiều công sức lên kế hoạch một chuyến dã ngoại cùng nhau chứ không chỉ quan tâm mình sẽ tặng anh quà gì trong ngày sinh nhật.
Bạn cũng có thể dùng ngôn ngữ tình yêu cho những mối quan hệ khác
Tôi nhận thấy ý tưởng về ngôn ngữ tình yêu giúp ích cho rất nhiều mối quan hệ, chứ không chỉ giới hạn trong tình cảm lãng mạn. Thật hữu ích khi hiểu được ngôn ngữ nào quan trọng với ai.
Ví dụ, tôi từng rất giận anh trai mình vì đã quá lơ là việc giữ liên lạc. Anh ấy hiếm khi gọi điện, điều đó khiến tôi rất buồn. Sau đó, khi chúng tôi có dịp tụ họp bên gia đình, chia sẻ với nhau những câu chuyện dài và ý nghĩa, mọi thứ trở nên thật tuyệt. Anh ấy nói tôi quan trọng với anh ấy nhường nào, và tôi cảm thấy được an ủi. Thế nhưng rồi anh ấy trở lại với thói quen xao nhãng liên lạc của mình, và tôi lại cảm thấy tổn thương.
Sau một thời gian tôi mới hiểu được “ngôn ngữ tình yêu” của anh ấy là 100% Lời Nói Yêu Thương và 0% Thời Gian hay Hành Động Giúp Đỡ. Thật khác với tôi, nhưng đó chính là con người anh ấy, là cách anh ấy biểu hiện (hay không thích biểu hiện) yêu thương của mình. Hiểu được điều đó, tôi không buồn khi anh ấy ít gọi điện nữa. Thậm chí vấn đề còn chuyển hướng. Gần đây, anh ấy kêu ca rằng bố chúng tôi luôn muốn gặp anh ấy trên điện thoại và anh ấy chẳng hiểu tại sao.
“Anh ghét nói chuyện điện thoại”, anh ấy bảo. “Nên anh không làm. Anh không biết vì sao việc đó lại khiến cho mọi người buồn được.”
Tôi đùa, “Bởi vì khi anh không giữ liên lạc, mọi người nghĩ rằng anh không còn yêu gia đình nữa.” “Ôi trời”, anh ấy cười phá lên, và kể từ khi đó, anh ấy mở lòng hơn với mọi người.
Hãy chú ý rằng ngôn ngữ tình yêu của bạn với những người khác nhau có thể là khác nhau. Anh trai tôi khi trải qua một mối quan hệ lãng mạn có thể nói một ngôn ngữ tình yêu khác so với khi ở bên gia đình. Việc tôi cần ngôn ngữ Thời Gian với người yêu và gia đình của tôi cũng không đồng nghĩa với khi ở bên bạn bè, tôi cũng làm như vậy để bày tỏ hay cảm nhận yêu thương.
Ngôn ngữ tình yêu cũng có ích trong môi trường doanh nghiệp. Chiến lược viên kinh doanh Marie Forleo nói rằng ý tưởng này là “vũ khí bí mật” của cô để duy trì một nhóm làm việc hạnh phúc. Là một lãnh đạo, cô ấy tìm hiểu mỗi người trong đội mong được đánh giá cao theo cách nào, và thúc đẩy họ theo cách đó.
Chapman còn viết một cuốn sách phụ bản đặc biệt dành cho đối tượng công sở: Năm ngôn ngữ tình yêu ở nơi làm việc. Chúng cũng khá tương tự như cuốn cũ, chỉ có điều những kiến giải của ông đặt trong bối cảnh chuyên nghiệp hơn là tình cảm lãng mạn. Tuy thế, bạn cũng có thể tự suy ra một cách dễ dàng bằng hoạt động đơn giản là quan sát hành vi và phản ứng của mọi người nơi công sở.
Dĩ nhiên là những ngôn ngữ tình yêu không thể chữa lành mọi thứ. Như vấn đề tài chính chẳng hạn. Chúng cũng chẳng khiến họ hàng nội ngoại khoan dung nhiều hơn hay khiến vợ/ chồng của bạn chăm chỉ làm việc nhà hơn. Nhưng ý tưởng này thực sự bồi đắp đáng kể việc kết nối lẫn nhau, và chúng ta đều hiểu điều đó quan trọng trong một mối quan hệ đến nhường nào.
Trạm Đọc – Read Station dịch
Theo PsychologyToday