Nhà lãnh đạo Đảng Xã hội chủ nghĩa Pháp (SFIO) và sử gia Jean Juarès bị một người theo chủ nghĩa dân tộc Pháp ám sát vào ngày 31 tháng 7 năm 1914, chỉ ngay trước khi Chiến tranh thế giới thứ nhất bộc phát.

Jaurès là một trong những đại biểu cho chủ thuyết xã hội chủ nghĩa cải cách (Reformsozialismus) vào cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20 tại Pháp. Quan điểm của ông về một chủ nghĩa Xã hội, đặt trên căn bản Ki Tô Nhân bản và hướng tới một sự thay đổi quan hệ xã hội theo những con đường dân chủ lập hiến, đưa tới những xung đột với nhóm marxist Cách mạng trong đảng SFIO. Chương trình hoạt động của SFIO vì vậy là một dung hòa nhiều khuynh hướng khác nhau nên có cả những quan điểm marxist với tín điều đấu tranh giai cấp cũng như với những mục tiêu đổi mới.

Jaurès chống lại chủ nghĩa quân phiệt, chủ trương bảo vệ hòa bình. Trong những cuộc biểu tình cho hòa bình và tại quốc hội, ông đòi hỏi một thỏa thuận chính trị với nước Đức, khi cuộc chiến tranh gần kề. Bởi vậy ông bị nhóm thân hữu rất căm ghét.

Sau khi nước Pháp chiến thắng, tên sát nhân được tòa xử tha bổng vào ngày 29 tháng 3 năm 1919. Ngoài ra người vợ góa chồng phải chịu trả tiền tòa. Năm 1924 xác của Jean Jaurè được đưa vào Điện Panthéon. Để tưởng nhớ đến ông, đến những hoạt động không ngừng cho nền hòa bình, đến những tang tóc mà cuộc đệ nhất thế chiến đã mang lại, nhiều làng xã ở Pháp đã đặt tên ông cho những con đường và các công viên. Ở Paris cũng như Lille và Toulouse có trạm xe điện ngầm lấy tên ông. Cả ở Berlincả một phần đường Cyclopstraße nằm ở khu vực Berlin-Waidmannslust quận Reinickendorf vào ngày 1 tháng 11 năm 1987 được đổi tên là Jean-Jaurès-Straße. Ở Viên một con hẻm vào năm 1919 được đặt tên là Jaurèsgasse và một chung cư xây vào 1925–1926 lấy tên là Jean-Jaurès-Hof. Jacques Brel, một nhạc sĩ người Bỉ cũng viết một bài ca tưởng nhớ ông với tựa Jaurès (1977). Đảng Xã hội Pháp đã đặt tên cho một quỹ chính trị của họ là Fondation Jean-Jaurès.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *