Trong nhiều thập niên, tượng đài Công nông, tên đầy đủ là tượng đài Công nhân và nữ nông trang viên (tiếng Nga là Рабо́чий и колхо́зница) đã được coi là một biểu tượng của Liên bang Xô viết.
Tượng đài có chất liệu là thép không gỉ, cao 24,5m, nặng 80 tấn, được Liên Xô làm để trưng bày tại Hội chợ quốc tế Expo tại Paris năm 1937. Đây là tác phẩm điêu khắc nổi tiếng nhất của Vera Ignatyevna Mukhina (1889 – 1953), nhà nữ điêu khắc lỗi lạc của Liên Xô.
Bức tượng được tạo hình theo lối tả thực với một nam công nhân dáng vóc lực lưỡng, tay cầm búa giơ lên cao, đứng bên cạnh một nữ nông trang viên khỏe khoắn, tay cầm chiếc liềm cong sát cùng chiếc búa trên không. Hai người ở tư thế cùng bước lên phía trước, một tay đánh ra phía sau. Các hình tượng được trau chuốt đến từng chi tiết với một kỹ thuật điêu khắc hoàn hảo trong việc thể hiện hình khối.
Đây là một tác phẩm có kết cấu phức tạp, vì hình dáng tựa trên hai chân xoạc ra và tải trọng phân tán nhiều nơi so với diện tích chân đế, các lực xô bên trong mạnh hơn, các điểm góc mà lực gây gãy gập do đó cũng lớn hơn. Vì vậy việc thiết kế đòi hỏi những tính toán thật tỉ mỉ, tạo ra kết cấu thật vững chắc.
Từ năm 1947, bức tượng được chọn làm biểu tượng của hãng Mosfilm – hãng phim lớn, lâu đời nhất của Liên Xô cũ và nước Nga hiện giờ.
Vào năm 1979, bức tượng đã được dỡ xuống để trùng tu. Trong thời kỳ bất ổn của Liên Xô dưới sự lãnh đạo của Gorbachev, đã có ý kiến đề nghị bán bức tượng cho một công ty của Mỹ nhưng không được chấp thuận vì sự phản đối dữ dội của người dân.
Sau khi Liên bang Xô viết tan rã năm 1991, tượng đài Công nông vẫn được đặt tại vị trí cũ. Vào năm 2003, bức tượng được tháo ra thành 40 khối để đại tu.
Vào ngày 4/12/2009, Trung tâm Triển lãm Quốc gia ở thủ đô Moskva đã diễn ra lễ khánh thành bức tượng sau hơn 5 năm phục chế. Biểu tượng huyền thoại của Liên Xô lại đứng hiên ngang giữa lòng nước Nga.
Mặt trước bệ tượng đài có gắn quốc huy Liên Xô khổ 3,5m x 3,5m, nặng 10,5 tấn. Đây cũng chính là Quốc huy được treo tại gian hàng của Liên Xô tại cuộc Triển lãm quốc tế ở Paris (Pháp) năm 1937
Nguồn: Redsvn
