Đảng được thành lập năm 1921, thiết lập mối liên hệ với Quốc tế Cộng sản (Comintern) vào năm 1922. PCP đóng một vai trò quan trọng trong việc phản đối chế độ độc tài António de Oliveira Salazar. Trong chế độ độc tài kéo dài 5 thập kỷ, đảng này liên tục bị cảnh sát chính trị, PIDE (Cảnh sát quốc phòng quốc tế và quốc gia) đàn áp, buộc các thành viên của đảng phải sống trong tình trạng bí mật dưới sự đe dọa bắt giữ, tra tấn và giết người. Sau cuộc Cách mạng Hoa cẩm chướng năm 1974, lật đổ chế độ 48 năm, tổng cộng 36 thành viên của Ban Chấp hành Trung ương đảng đã phải trải qua hơn 300 năm tù.
Sau khi kết thúc chế độ độc tài, đảng trở thành một lực lượng chính trị lớn của chế độ dân chủ mới. Theo Đảng, một trong những mục tiêu là duy trì vai trò tiên phong phục vụ lợi ích giai cấp của công nhân. Hiện tại, PCP là đảng lớn thứ năm trong Quốc hội Cộng hòa Bồ Đào Nha, nắm giữ 6 trong số 230 ghế hội nghị.
