Khoảng sáu năm trước, tôi vẫn có thể vì tiền một bữa cơm mà đánh nhau với người ta. Đối phương là bạn cùng phòng của tôi.
Người anh em này là người đạo đức giả và vô cùng keo kiệt. Mỗi buổi trưa đều muốn người khác mua cơm về cho mình, mua về ăn liên tục, còn chuyện tiền cơm thì quên đi. Mọi người ở trong phòng, ngẩng đầu không thấy cúi đầu thấy, sẽ không vì một hai chục tệ mà trở mặt nhau. Đây cũng chính là tâm lý mà cậu ta lợi dụng.
Ngày đó học xong, cậu gọi cho tôi mấy cuộc điện thoại liên tục, muốn tôi ra ngoài mua cho cậu ta một suất cơm đĩa, yêu cầu còn lắm, nào là muốn nhiều ớt, không ăn hành. Lúc đó là mùa hè, tôi chịu đựng cái nóng bức mùa hè mang cơm về cho cậu ta. Khi trở về, người anh em này còn than phiền: “Sao lâu thế? Bố mày sắp đói chết rồi?”
Tôi đặt cơm lên bàn, giang tay hỏi tiền cậu ta: “16 tệ.”
Cậu ta tự mình ngồi xuống tách đũa: Đợi tôi ăn xong trả ông ngay.
Đợi thì đợi, lần đó tôi quyết tâm nhìn xem cậu ta là người thế nào. Ăn cơm dây dưa mãi tới nửa tiếng đồng hồ. Ăn xong, mọi người đều chuẩn bị nghỉ trưa.
Cậu ta đi vệ sinh rồi gọi cho bạn gái, gọi xong tầm chục phút nữa thì mọi người đã gần như chìm trong giấc ngủ.
Người anh em này thấy tôi còn chưa ngủ lại muốn dùng chiến thuật trì hoãn: Bây giờ tôi không có tiền, mai có thì tôi trả ông ha.
Đây là bí kíp quen thuộc của cậu ta, hôm nay kéo dài đến ngày mai, ngày kia, kéo dài tới người ta sẽ quên luôn hoặc là ngại tìm cậu ta đòi tiền. Nhưng tôi không xuất chiêu như thông thường: “Dm cậu không có tiền, cậu nói gì mà ăn xong trả tôi mà. Là đàn ông nói lời phải giữ lời, bây giờ trả tôi.”
Cậu ta sững sờ, sắc mặt trở nên khó coi: “Cậu có ý gì? Mẹ nó có mấy đồng mà cậu đến mức này ư, cứ làm như đòi nợ.”
Tôi nói: “Đây không phải chuyện tiền bạc. Đây là chuyện thể diện. Hơn nữa, mấy lần đó cậu tìm người mua cơm hộ rồi trả tiền, cậu xem bây giờ có ai mua cơm giúp cậu nữa không?”
Cậu ta hoàn toàn thẹn quá thành giận, đá một phát vào bàn học tôi: “Dm, bố mày đéo trả tiền lúc nào, cẩn thận cái mồm.”
Mọi người đã bị đánh thức, bàng hoàng theo dõi chúng tôi.
Tôn chỉ của tôi là có thể động thủ thì đừng nói nhiều, cầm chai nước bên cạnh, vung lên đầu cậu ta, còn không chờ cậu ta lấy tay đỡ đã hạ cánh lên ngay lên mặt. Đánh cho cậu ta chảy máu mũi, cộng thêm tiếng gào thét đầy chính nghĩa: “Dm, còn dám đạp bàn của bố? Bố cậu không dạy cậu ăn cơm phải trả tiền sao? Ỷ lại tiền người khác còn làm bộ như mình là đại gia…”
Mọi người đến kéo chúng tôi ra, cậu ta kêu gào đòi cầm ghế đập tôi. Tôi cười lạnh nhìn cậu ta. Tôi vốn dĩ không quan tâm đến mấy đồng này, tôi chỉ không ưa thói vô lại này của cậu ta cũng vì những anh em khác chịu đựng bất bình của cậu ta.
Đây chính là tôi tuổi 22. Tuổi trẻ nhiệt huyết, gặp chuyện bất bình thì gào thét.
Vì vậy, bây giờ, tôi không còn tâm trí để giải quyết những việc như vậy nữa, một người bạn nói rằng anh ấy muốn kinh doanh và hỏi tôi vay hơn 10000 nhân dân tệ. Lúc mượn nói rất chân thành, cuối năm sẽ trả. Kết quả, 2 năm trôi qua, tiền không trả thì thôi, người cũng trốn luôn, gọi điện thoại cho anh ta chẳng bao giờ được.
Có lần gặp ở trung tâm thương mại, anh ta đang ôm cô gái trẻ mua quần áo, vừa hay tôi và em gái gái cũng ở cửa hàng đó.
Vô tình gặp mặt khiến anh ta trở tay không kịp.
Tôi chủ động đến chào và hỏi anh dạo này có bận gì không, tôi muốn cùng anh ăn tối, lâu rồi không gặp.
Anh ta xã giao đáp: Chiều nay anh bận rồi, qua mấy hôm nữa rủ mấy anh em tụ tập luôn.
Tôi gật đầu nói được, nhưng khi chuẩn bị đi, anh ta chợt nhớ ra điều gì đó, vỗ đầu nói với tôi: Lão Lưu, anh còn thiếu tiền cậu đúng không? Thời gian này kinh tế hơi eo hẹp, tháng sau anh sẽ trả lại cậu nha.
Diễn xuất của anh ta rất tốt, tôi chỉ có thể phối hợp giả bộ hồ đồ: “Anh nợ em lúc nào? Em quên mất rồi.”
Anh ta nhìn tôi sâu xa rồi hàn huyên đôi câu.
Mọi người đều đã trưởng thành, có một số chuyện trong lòng đều hiểu rõ. Anh mua cho bạn gái mình hơn 2000 tệ tiền quần áo còn nói mình chật vật. Đợi anh ta hoàn toàn biến mất, tôi cũng xóa hẳn phương thức liên lạc của anh ta.
Đây chính là tôi của hiện tại, nhìn thấu mọi vấn đề. Bạn muốn mọi tình huống mượt mà hơn, tôi cũng phối hợp diễn với bạn. Bạn vì chút tiền mà không quan tâm đến tình cảm thì tùy bạn. Chỉ có điều tôi cũng sẽ không lãng phí thời gian và tâm tư trên người bạn.
Càng nhiều tuổi tôi thấy mình càng thờ ơ.
Không muốn đấu tranh trực tiếp với bọn họ, chỉ muốn cuộc sống bình yên.
Ví như lúc đi học có bạn học làm giao dịch với giảng viên. Lúc khai giảng tặng giảng viên một phần quà to, tới lúc nhận học bổng lại ăn mặc rách rưới. Lên bục nhận học bổng lại kể chuyện chua xót, rõ ràng bố mẹ là thành phần tri thức lại nói bố là nông dân, mẹ rõ ràng khỏe mạnh thì cứ nói bị tật ở chân. Khi đó công nghệ chưa phát triển, nếu không quay video lại cho bố mẹ cậu ta xem hẳn là tức hộc máu. Giảng viên thêm cậu ta vào danh sách, sau khi lấy học bổng mấy nghìn thì ăn chơi trác táng, dát đồ hiệu khắp người.
Mọi người nhìn không được, khi đó khai ban, từng người lần lượt phát biểu. Tới lượt tôi diễn thuyết bài văn hoa mỹ hết sức châm chọc và chế giễu kiểu như “Sinh mệnh quý giá, tình yêu còn đắt hơn, vì 8000 tệ bố mẹ chẳng là gì cả.”
Các bạn cùng lớp trên khán đài đều sững sờ, giảng viên nhận quà mặt xám ngoét bên ngoài cửa sổ, còn người con trai bất hiếu tặng quà thì toàn thân run rẩy, như thể bị trúng gió. Sau đó, giảng viên gọi tôi lên văn phòng và mắng mỏ tôi, nói rằng nếu tôi vu khống danh tiếng của các bạn trong lớp một lần nữa, thầy sẽ “xử lý” tôi theo nội quy của trường.
Tôi không hoảng sợ và nói với rằng: Thầy nói em đang vu khống người khác một cách ác ý? Vì vậy, em vẫn còn một số bằng chứng, em sẽ gửi cho Sở Giáo dục thành phố để họ kiểm tra xem đúng không, nếu sai tùy thầy xử lý.
Thầy sững sờ, vẻ mặt như nuốt quả trứng lớn.
Xét học bổng năm sau cũng sẽ được xét kỹ càng hơn, ít nhất sẽ đến được với người cần nó.
Tôi có người đồng nghiệp và giám đốc cấu kết ăn chặn tiền hoa hồng. Hợp đồng có giá hơn 100 nghìn mà bọn họ dám ăn 30 nghìn tiền hoa hồng.
Khi một nhân viên thực tập biết được sự việc, cậu ấy muốn viết thư cho sếp để báo cáo sự việc nhưng tôi đã ngăn lại, tôi nói: Trước hết, cậu không có bằng chứng xác thực, tài khoản sổ sách của họ chi rất cẩn thận và sếp có thể không tin. Hơn nữa cậu lại thấp cổ bé họng, nếu họ trả đũa, cộng với mạng lưới của họ trong công ty, cậu sẽ không có kết quả tốt.
Thực tập sinh phẫn nộ, lập tức liếc mắt nhìn tôi: Anh Lưu, anh cũng có phần sao?
Tôi nói: Cậu cứ tra là biết mà.
Nhân viên thực tập không nghe lời khuyên của tôi và nhất quyết báo cáo, kết quả không ngoài dự liệu của tôi. Vị giám đốc đó giả vờ từ chức để xóa bỏ hiểu lầm, sếp đương nhiên không đồng ý. Cuối cùng sa thải cậu thực tập sinh đó trước mặt mọi người, khi cậu thực tập sinh rời đi cậu vô cùng bực bội, cậu không hiểu mình vừa làm đúng mà sao lại ra nông nỗi này.
Sau đó, sự việc bị bại lộ, hai kẻ đó suýt vào tù và phá sản để bù lỗ. Công ty tuyên bố: Công lý có thể là muộn, nhưng không bao giờ vắng mặt.
Tôi ghét câu này nhất, công lý muộn màng còn có ý nghĩa vô dụng.
Khi công lý đến chậm và trễ, một trái tim trẻ trung đầy nhiệt huyết và chính nghĩa đã bị xóa sổ, còn ai quan tâm đến điều này?
Để tôi nghĩ xem, tôi bắt đầu trở nên lãnh đạm và thờ ơ như thế này từ khi nào?
Là khi tôi bất bình vì bạn cùng phòng, cuối cùng lại mang tiếng xấu, bọn họ ngược lại cười nhạo tôi vì mấy đồng mà đánh bạn sao?
Là khi tôi thấy học bổng phát không công bằng, bị thầy giáo nói nhưng không có ai đứng ra giúp sao?
Những góc cạnh của con người dần biến mất, đa số chúng không bị sự kinh tởm trước mặt làm tan biến, mà bị san bằng bởi sự thiếu hiểu biết và chế giễu sau lưng.
Nếu thế giới này là một vũng bùn lớn, một số người đang lăn lộn trong đó, rất bẩn, và một số người ở trung tâm, cố gắng quét sạch những thứ bẩn thỉu xung quanh họ, nhưng họ bị coi là những kẻ mất trí. Mà tôi chỉ muốn gắng sức bò ra ngoài, ở trên bờ ngoảnh mặt làm thinh.
Tôi đành bó tay với những chuyện này, chỉ mong bản thân có thể làm gì đó trong sạch hơn.
Romain Rolland nói rằng chỉ có một loại chủ nghĩa anh hùng trên thế giới, đó là yêu cuộc sống sau khi nhận ra bản chất của cuộc sống.
Luận điệu cao quá, tôi không làm được. Nên đối với những người vô danh tiểu tốt, việc có thể sống thanh thản với cuộc đời sau khi nhận ra bản chất của cuộc sống là điều vô cùng quan trọng.
