A: CHRISTIAN FRIEDL, CODER
Đó chắc chắn là nguỵ khoa học với hàng tá các khái niệm lằng nhằng vô dụng nhưng luôn cố gắng phức tạp hoá mọi vấn đề.
Mặc dù những người thực hành NLP đôi lúc vẫn tự nhận rằng thứ họ thực hiện là rất khoa học, nhưng theo quan điểm của tôi, NLP là một hệ thống thế giới quan mang tính tôn giáo. Nó gắn với sự tự tham chiếu, toàn trị và bế quan để thay đổi.
NLP cho rằng:
1. Mọi thứ hữu dụng trong phạm giao tiếp đều là một dạng NLP (nhưng không định nghĩa “sự hữu dụng” ở đây là gì)
2. Mọi quá trình tư duy đều là một quá trình giao tiếp
3. Mọi trải nghiệm của con người đều đến từ suy nghĩ của họ
….
Đến cuối cùng, nó trở thành một hệ thống chi tiết không thể phản chứng nhưng lại áp dụng cho tất cả mọi người, không khác gì một thế giới quan mang tính tôn giáo.
Một khi bạn tin vào NLP, sẽ rẩt khó để thoái khỏi cái vòng luẩn quẩn ấy, vì mọi sự nghi ngờ hay thách thức cũng đều có thể giải thích bằng thế giới quan theo kiểu NLP. Bạn cứ tranh luận với những người ủng hộ NLP là sẽ hiểu, họ sẽ cố giải thích vì sao không có bằng chứng khoa học ủng hộ NLP, rồi đi tới kết luận là NLP không cần bằng chứng khoa học vì quá hữu hiệu rồi. Sự thật thì những người thực hành NLP không hứng thú đào sâu xem liệu NLP có ích thật hay không. NLP đơn giản là đã hoàn hảo rồi. NLP với họ là một bản đồ chỉ dẫn, và khó khăn nào cũng có thể giải quyết bằng… đúng cái bản đồ đó.
Vậy là không chỉ nguỵ khoa học, tôi còn thấy NLP mang tính (nguỵ) tôn giáo và nguỵ triết học.
NLP có cả một hệ thống các bước thực hiện được tự nhận là hoàn hảo, thế nên lỡ có không thành công thì là do người thực hành thất bại chứ không phải do phương pháp có vấn đề. Chưa tính đến chuyện không có bằng chứng khoa học tử tế, NLP thậm chí còn không cập nhật gì từ hồi những năm 60. Đó là vì tự thân NLP đã không cho phép bạn tự phê bình hay cải thiện, nó là một khối chủ quan gói trong cái bọc chủ nghĩa kiến tạo (nhưng đểu hơn).
Làm sao để biết một quyển sách viết về NLP có thực sự viết về NLP hay không? Làm sao để biết trong cùng một hoàn cảnh, 6 bước tái định hình hay thiền từng phần sẽ chính xác hơn? NLP là vạn vật và cũng không là gì cả…
Trên những trải nghiệm hoàn toàn chủ quan qua những khoá NLP, tôi chưa thấy ai thực sự thay đổi trong cuộc sống cả. Vâng, 30 người chia sẻ những trải nghiệm đầy cảm xúc trong hơn một năm rưỡi, ai cũng mong muốn thay đổi mãnh liệt, nhưng không ai thay đổi cả.
—————————–
A2: VIKRAM DHAR, NLP COACH CÓ CHỨNG CHỈ
Trước tiên, những người chê bai NLP có lẽ là chưa được trải nghiệm những Master Trainer – những người đã dành rất nhiều năm học tập để thành thạo NLP, như là Robert Dilts, Michael Hall, Judith Delozier, Late Steve Andreas, Connie Andreas hay Joseph O Connor. Hoặc những người đã quá nổi tiếng như Richard Bandler, John Grinder và Frank Pucelik.
Họ thậm chí còn chả bận tâm tìm hiểu lịch sử dày dạn của NLP, nó đến từ đâu và có liên quan mật thiết thế nào đến Tâm lý học, Cuộc vận động Phát triển Con người hay rất nhiều lý thuyết khác. NLP sinh ra Cuộc vận dộng Phát triển Con Người từ những năm 30. Gregory Bateson, Fritz Perlz, Virginia Satir, Milton Erickson cùng với Richard, John, Frank, và nhiều cá nhân khác đã tạo ra NLP.
Những hình mẫu của NLP luôn có đầy đủ chú giải Tâm lý học. Trên thực tế, những gì ngành Thần kinh học đang làm cũng bắt nguồn từ những điều NLP đã đạt được từ 40 năm trước.
Bạn đã từng nghe về Metal Model chưa? Đó là cốt lõi của NLP, là nguồn gốc của tất cả những coaching language models khác (*người dịch bó tay chỗ này). Và từ đó rất nhiều những lí thuyết khác đã được sinh ra.
Những nhà tâm lí học và bác sĩ tâm lí đã gặp vấn đề mang tính sống còn trong những năm 80 do NLP bỗng nhiên nổi tiếng. Chính vì thế mà họ cùng với truyền thông tạo ra suy nghĩ kiểu như NLP là nguỵ khoa học như thế này.
Dù ai nói ngả nói nghiêng, NLP đã vượt qua thời kì khó khan những năm 80, 90 và sẽ tiếp tục phát triển. Sẽ có nhiều hơn nữa những nhà sáng lập viết về NLP, về nguồn gốc của NLP và rồi mọi người sẽ để tâm hơn, học NLP và áp dụng vào cuộc sống!
—————————–
A3: NLP Coaching Academy
NLP giống như một bộ khung phương pháp giúp thay đổi cuộc sống hơn. Một hệ thống giúp đặt ra những mục tiêu có ý nghĩa, niềm tin mạnh mẽ và loại bỏ những nỗi sợ hay kí ức xấu.
Ai quan tâm nó có phải nguỵ khoa học hay không, quan trọng là nó đã và đang thay đổi cuộc sống của nhiều người.
Có rất ít câu trả lời xác đáng về NLP, hầu như chỉ xoay quanh những trải nghiệm và hiểu biết của họ về NLP mà thôi.
Ngôn ngữ họ dùng toàn là sự Bóp méo Nhận thức và Khái quát hoá, đề cập đến nhiều thứ gọi là sự thật (*facts) nhưng lại không có ví dụ hợp lý. Và biết đâu chính họ còn chả hiểu Bóp méo Nhận thức và khái quát hoá là gì, vì chính họ nói đây là nguỵ khoa học còn gì.
Đã có rất nhiều hình mẫu trong NLP đến từ những hình mẫu của Tâm lí học, như Gestalt, Family Therapy, Cybernetics, Systems Theory,… Tất cả đều bắt nguồn rất sâu sắc từ những nghiên cứu, từ đó tạo ra các kĩ thuật hay cách tiếp cận giúp người thực hành áp dụng trong cuộc sống.
NLP cũng rất linh hoạt tong việc ứng dụng và luôn có sự cải thiện trong phương pháp, khuôn mẫu hay các kĩ thuật.
Với những người thấy NLP như nho còn non và xanh – họ không thể hiểu NLP và cách áp dụng NLP cho mình và mọi người.
Theo: Đinh Hữu Thế Anh
