Trả lời:
Không, họ không phải là tổ chức lừa đảo. Sự thật là có những lý do rất quan trọng giải thích tại sao hầu hết các quốc gia trên thế giới đều có ngân hàng trung ương hoạt động na ná như Fed. Đó là bởi vì những thứ cơ bản nhất trong hệ thống tài chính hiện đại như chuyển tiền liên ngân hàng, không thể hoạt động nổi nếu không có ngân hàng trung ương như Fed.
Tiền bạn gửi vào ngân hàng là món nợ của ngân hàng. Khi bạn chuyển tiền từ một tài khoản của một ngân hàng đến tài khoản của một ngân hàng khác, ngân hàng khác kia sẽ chỉ đồng ý nhận số tiền nếu họ được nhận lại một món tài sản trị giá tương đương số tiền bạn có trong tài khoản (hiểu là nếu anh muốn tôi cộng vào tài khoản bên tôi 50,000USD thì anh phải gửi tôi tài sản trị giá 50,000USD từ tải khoản bên anh – ND). Theo lý thuyết thì ngân hàng của bạn có thể gửi ngân hàng kia một vali đầy tiền (hoặc vàng) tương ứng với số tiền bạn muốn chuyển khoản, nhưng rõ ràng chẳng ai làm vậy trên thực tế. Do đó họ cần có Fed để tạo ra tài khoản dự phòng để các ngân hàng có thể dùng tài khoản đó cho hoạt động này. Nếu như chúng ta dựa vào ngân hàng để thanh toán nhanh chóng và tiện lợi mà không cần tiền mặt, thì ngân hàng cũng phải dựa vào tài khoản dự phòng của Fed để thanh toán cho nhau.
Khi mọi người nói về việc Fed “in tiền”, thì ý nghĩa thực sự của việc đó là Fed giúp làm tăng số dư tài khoản của tài khoản dự phòng đó, thường là thông qua mua bán tài sản như trái phiếu ngân hàng (Fed cũng có trao đổi tiền mặt với ngân hàng nhưng đó là một phần rất nhỏ trong việc tạo ra tiền hiện nay).
Tại sao Fed lại làm vậy? Đơn giản là vì khi nền kinh tế phát triển, số lượng giao dịch liên ngân hàng tăng theo, do đó tài khoản dự phòng cũng phải tăng theo để đảm bảo giao dịch có thể diễn ra dễ dàng. Nguyên tắc cốt yếu của Fed là đảm bảo có đủ lượng cung tiền trong hệ thống ngân hàng. Nếu có quá ít tiền thì tạo ra khủng hoảng thanh khoản hay là giảm phát (tiền tăng giá). Còn có quá nhiều tiền thì làm bùng nổ tăng trưởng tín dụng và lạm phát.
Vai trò kiểm soát lượng tiền đó rất là quan trọng và sẽ không có ai làm được nếu Fed bị đóng cửa. Công nghệ mới như là bitcoin, blockchain sau này có thể thay thế hoàn toàn giao dịch liên ngân hàng mà không cần dựa vào bên thứ ba như là Fed, nhưng chuyện đó không xảy ra sớm được. Vấn đề lớn nhất của bitcoin là lượng cung của nó sau này sẽ bị giới hạn, gây ra giảm phát (tức tiền tăng giá). Một hệ thống tiền tệ mà có bản chất gây ra giảm phát thì sẽ khiến mọi người ngại cho vay. Và mặc dù mọi người hay phàn nàn về nợ nhưng thật sự nợ là thứ cần thiết để điều khiển dòng tiền để đảm bảo những doanh nhân cần tiền có thể tiếp cận được với nó, và như thế nợ giúp đảm bảo sự đổi mới không bị bóp nghẹt vì thiếu tiền.
Tôi cho rằng bạn có thể thiết kế một hệ thống tiền điện tử có thể tăng lượng cung đều đặn dựa trên những luật lệ đặt ra. Nhưng tôi nghi ngờ là hệ thống đó có thể hoạt động dựa trên thực tế. Bất kỳ quy tắc, luật lệ nào đặt ra cũng khó có thể bắt kịp nhu cầu của hệ thống tài chính và bản chất cứng nhắc của tiền điện tử có thể gây ra hậu quả không mon g muốn. Nền kinh tế thì phức tạp và các quyết định làm tăng giảm lượng cung của tiền và lãi suất đòi hỏi rất nhiều sự linh đông, và do đó, tốt nhất hiện nay công việc đó nên để người làm (mặc dù con người không phải lúc nào cũng ra quyết định chính xác).
Tôi hi vọng tôi đã làm rõ lý do tại sao Fed thì lại quan trọng đến thế đối với hệ thống ngân hàng hiện đại bởi vì không có nó thì những thứ cơ bản nhất trong nền kinh tế như giao dịch mua bán cũng không thể thực hiện nổi. Fed như là cung cấp dịch vụ công vậy, nó là nền tảng giúp hệ thống ngân hàng hoạt động (giống Windows là hệ điều hành giúp máy tính bạn hoạt động – chú thích người dịch). Nó hoàn toàn độc lập với chính phủ là vì đơn giản nó phải bị tách khỏi chính trị, tránh bị điều khiển bởi các mục đích chính trị. Mục đích của Fed không phải là để kiếm lợi nhuận. Bất kỳ lợi nhuận nào nó kiếm được từ hoạt động, như là qua các việc mua bán tài sản, thường là hệ quả của việc giúp các ngân hàng có mức thanh khoản ổn định. Và tất cả các lợi nhuận này đều gửi lại cho chính phủ.
——————————————————————————–
Bổ sung:
Nếu bạn thấy khó hiểu đó là vì, hmmm, bản chất của Fed và nền kinh tế nó khó hiểu vậy, cho nên tốt nhất nên đọc sách để tìm hiểu vấn đề, chứ đừng nghe thuyết âm mưu
bản thân mình là từng được học và dạy về kinh tế học 3 năm nhưng cũng chỉ mới gọi là biết sơ sơ, học sâu vào thấy mọi thứ nó rộng lắm, mấy bạn nếu muốn tìm hiểu thì nên đọc sách xịn hoặc hỏi chuyên gia kinh tế, đừng coi video trên youtube rồi nghĩ là đúng.
