Năm xưa , mẹ tôi tảo tần vất vả , khổ cực không biết đâu mà lường , lúc về già , bà suy yếu dần , chỉ biết ngồi tựa cửa ngóng ra sân .
Thời bao cấp đầu thập kỷ tám mươi , lương chuyển ngành của tôi được bốn mươi chín đồng năm hào , cũng gọi là được so với công nhân viên thời ấy chỉ ba mươi mấy đồng , cộng thêm tem phiếu gạo thịt .
Hằng tháng , tôi đều đặn đưa về cho mẹ hai chục , bảo bà cứ chi tiêu gì cũng được , miễn giữ được sức khỏe là mừng .
Nói vậy cho mẹ tôi yên tâm , thích ăn cái gì thì mua , để bù lại chuỗi tháng ngày cơ cực mà bà phải lặn lội thân cò cùng mấy anh em tôi trong căn nhà đơn sơ , nghèo khổ .
Tôi nghĩ rằng , trẻ cậy cha , già cậy cháu cho nên đối xử với mẹ hết lòng , mặc dù vợ tôi cứ rầm rì , chì bấc đêm khuya .
Mẹ tôi vốn thích ăn bưởi da xanh ruột hồng , cứ mỗi cuối tuần tôi lại ghé chợ gần nhà mua một trái thật to . Biết tôi sẽ về nên mỗi chiều thứ Bảy , bà lại ngồi bên song cửa ngó ra , mong đợi .
Hai mẹ con ngồi bệt trước hiên nhà sẫm bóng hoàng hôn , cạnh mấy hàng gạch sần sùi , loang lổ , cùng nhau ăn bưởi chấm muối ớt , râm ran trò chuyện , mà sao lòng vui kỳ lạ .
Tôi lén nhìn qua , thấy khóe mắt bà ứa nhanh giọt lệ vui mừng trên khuôn mặt nhăn nheo , chắc hẵn bà đang được an ủi phần nào trong lòng bởi bao nhiêu năm phải gánh vác phong trần.
Tôi xuống nhà bếp lục lọi , chỉ thấy một nồi nhỏ cá cơm kho hành nằm chơ vơ trên cái lò đất ám khói , nhúm tro tàn lạnh lẽo bên dưới mấy thanh củi nhỏ cháy dở dang , vài trái dưa leo đặt gọn trong cái dĩa nhỏ , lòng tôi đau quặn , xót xa .
Mẹ tôi ăn uống rất đạm bạc , chắc bà luôn bị ám ảnh bởi cái sự nghèo của một thời năm tháng đã hằn sâu trong ký ức .
Năm nay mùa gió Nam lại về , ngoài chợ người ta bán nhiều cá cơm cá nục , trái cây cam bưởi quýt xoài chất đống như núi .
Tôi ra chợ , gặp chị bán bưởi ngày nào , giờ chị cũng đã chớm già , sương tuyết cũng nhuộm dấu vết thời gian bởi tóc chị bạc nhiều , mấy vết chân chim kéo dài hết đuôi mắt .
Tôi mua một trái bưởi to , cũng da xanh múi mọng ruột hồng , vỏ bưởi được chị cắt đều , xòe ra nhiều cánh như một đóa sen đang nở .
Tôi thận trọng đặt trái bưởi lên bàn thờ , một bên là chiếc lục bình cổ màu xanh , cắm hoa cúc vàng .
Chiếc lục bình này mẹ tôi nâng niu , cất kỹ như báu vật bởi nó là kỷ vật của ông ngoại , chỉ có ngày Tết mới được đem ra .
Sinh thời , mẹ tôi rất thích cúc trắng , bà bảo cúc trắng tinh khiết mà hoa lại thơm , nhưng mùa gió Nam khô hạn , không sao tìm được loại hoa này .
Tôi thắp cây nhang rồi nhìn lên di ảnh , bà cũng nhìn lại tôi với đôi mắt u buồn , giống hệt năm xưa !
( LHPV )
