Có một vị giáo sư chuyên nghiên cứu về loài gà.
Một ngày kia, ông phát hiện trong rừng có một con chim trĩ đẻ được khá nhiều trứng, liền lặng lẽ nhặt lấy mấy quả mang về. Vừa khéo lúc đó lại có một con gà mẹ cũng đẻ trứng, ông bèn lấy trứng của gà mẹ rồi bỏ trứng chim trĩ rừng vào đó .
Gà mẹ nhìn thấy trứng không giống nhau. Do dự một hồi, nhưng vẫn chấp nhận ấp những quả trứng lạ này, vừa điềm đạm lại vừa cẩn thận,như là đang ấp trứng của chính mình . Sau một thời gian, chim trĩ con nở ra, gà mẹ dẫn chúng vào trong rừng, dùng móng vuốt đào bới đất, tìm kiếm sâu bọ giữa đất và rễ cây.. Liên miệng “cục…cục…” gọi mấy con chim trĩ non đến ăn.
Chứng kiến cảnh ấy, vị giáo sư hết sức ngạc nhiên. Lũ gà con vốn đều được cho ăn thức ăn nhân tạo, vì sao gà mẹ có thể biết chim trĩ con không ăn thức ăn chăn nuôi mà chỉ thích ăn giun dế?
Giáo sư lại lấy một số trứng vịt cho gà mẹ ấp. Lại như lần trước, gà mẹ vẫn không quản nhọc ấp số trứng ấy nở ra đàn vịt con. Sau đó, gà mẹ lại dẫn theo đàn vịt con đến bên hồ nước để chúng tập bơi lội…
Hai sự việc bất ngờ ấy giúp vị giáo sư chợt nhận ra một đạo lý:
Loài gà vốn bị cho là “não nhỏ”, ngốc nghếch, không có tình cảm nhưng thực ra chúng vừa có tình thương, lại có trí tuệ. Gà mẹ không chỉ bao dung, ấp số trứng lạ không phải mình đẻ ra, mà nó còn hiểu được đặc tính của những con trĩ con, vịt con ấy rồi dẫn dắt chúng thực hành kĩ năng sinh tồn mà tạo hóa đã ban cho.
Lại nói về chuyện trên, con người trong hoàn cảnh ấy sẽ ứng xử khác biệt hoàn toàn. Rất có thể ta sẽ bắt lũ vịt con học tiếng gà kêu, bắt chim trĩ rừng ăn thức ăn nhân tạo.
Nghĩa là ta luôn muốn cưỡng ép người khác theo quan điểm, suy nghĩ của mình mà chẳng hề quan tâm tới cá tính, thói quen và sở thích của người khác. Những xung đột, hiểu lầm cũng bắt nguồn từ đây.
Khổng Tử nói: “Kỷ sở bất dục, vật thi ư nhân“. Đại ý : Điều gì bản thân mình không muốn thì chớ làm cho người khác. Người quân tử chính là như vậy, không ép buộc, cưỡng chế người khác, chỉ một lòng lấy thiện đãi người.
Lễ nghĩa phương Đông và phương Tây, thì việc tôn trọng sở thích, quan điểm của người khác là biểu hiện của văn hoá, của trí tuệ
Một đoàn thể có thể hài hòa ổn định hay không, then chốt chính là việc mỗi cá thể trong đó có thể tôn trọng, bao dung, lấy tấm lòng từ bi để đối đãi với nhau . Nếu hãy còn tính toán, trách móc lẫn nhau thì sẽ không thể sống thanh thản dù chỉ một khắc.
– Một con gà mái có thể lấy trí huệ của tình thương để đối đãi với loài vật có ngoại hình và tập tính sống khác biệt với mình. Vậy là con người chỉ nên dùng trí huệ thanh tịnh hóa giải tranh chấp. Lấy thiện lương hoá giải hận thù thì cuộc sống này mới có hoà hợp, viên dung, tươi đẹp .. Có câu rằng :
” Sẽ sai xót nếu nghĩ mình luôn đúng
Và mọi người ai nấy cũng đều sai
Người biết sống- sống giữa nghìn khác biệt
Vẫn nhìn nhau thông cảm với quan hoài..”
2. Xem bức ảnh gà mẹ và lũ vịt con và bao ảnh về tình yêu thương bất ngờ giữa nhiều loài trong lòng ta có động lòng trắc ẩn ko nhỉ?
Chợt nhớ Lão Tử dạy : “Người đối với ta thiện . Thì lấy thiện đãi . Kẻ đối với ta bất thiện vẫn dùng thiện để đáp lại “
Trang Tử thì có câu: “ Kẻ tiểu nhân nhìn ai cũng thù địch .. Người quân tử đi khắp thiên hạ – không ai là kẻ thù “ là vậy !
