Gaslighting là gì?

Tôi đã nghe nhiều định nghĩa khác nhau về nó là gì nhưng tôi thực sự không hiểu ý nghĩa của nó về mặt tâm lý?

Edit: Tôi khá ngạc nhiên bởi rất nhiều câu trả lời tuyệt vời ở đây. Một cuộc trò chuyện thực sự tuyệt vời về tất cả các loại ví dụ khác nhau và tôi sẽ tiếp tục đọc qua tất cả chúng. Cảm ơn vì cuộc thảo luận này nhé các đít đỏ.

_____________________

Gaslighting là một loại thao túng trong đó kẻ thao túng dẫn dắt nạn nhân không chỉ tin vào điều gì đó, mà còn không tin tưởng kiến thức, trí nhớ, nhận thức hoặc phán đoán của chính họ. “Gaslighting” được đặt tên từ một vở kịch có tên là “Gaslight”, trong đó một người đàn ông thuyết phục vợ mình rằng cô ấy bị điên. Một điều anh ta làm là thay đổi vị trí đèn gas trong nhà của họ, và khi cô ấy hỏi về nó, anh ấy khẳng định mọi thứ vẫn bình thường và khăng khăng rằng cô ấy bị ảo giác. Gaslighting là tất cả về mục đích, không phải là lời nói dối – không thực sự là về ánh sáng, mà là về việc làm cho cô ấy không thể tin vào mắt mình. Bằng cách làm cho cô ấy nghi ngờ sự tỉnh táo của chính mình, cô ấy có nhiều khả năng dựa vào anh ta để phán xét và làm những điều anh ta nói. [Edit – Một số chi tiết của tôi về vở kịch là sai nhưng ý nghĩa vẫn là như nhau]

Nó thường được tích lũy, có nghĩa là kẻ lạm dụng sử dụng rất nhiều điều nhỏ nhặt, không quan trọng để làm cho nạn nhân nghi ngờ bản thân. Ví dụ, một kẻ lạm dụng muốn nạn nhân của họ không tin tưởng vào trí nhớ của chính họ có thể yêu cầu nạn nhân của họ lấy cho họ 1 chai Coca, sau đó khi nạn nhân làm theo yêu cầu, họ một mực cho rằng họ yêu cầu 1 chai Sprite, và bày tỏ lo lắng về trí nhớ kém của người đó. Bản thân điều này là một điều vặt vãnh, nhưng nếu kẻ đó làm đủ nhiều, nạn nhân có thể bắt đầu thực sự tin rằng họ có vấn đề về trí nhớ, và khi kẻ lạm dụng nói điều gì đó như “Bạn không nhớ đã hứa đưa cho tôi 1.000$ à? Chúng ta đã bàn về điều đó tối qua mà” hoặc “Bạn cho rằng tôi đã đánh bạn? Tôi không bao giờ làm điều đó nha – Bạn vừa va vào cửa, chắc bạn nhớ lộn rồi ấy chứ”, và họ có nhiều khả năng tin hơn.

Gaslighting có thể là một hình thức lạm dụng với mục đích rõ ràng – như thoát khỏi việc ăn cắp tiền từ nạn nhân, hoặc chỉ để làm cho nạn nhân dựa vào những kẻ lạm dụng để phán xét, điều này mang lại cho kẻ lạm dụng quyền lực và kiểm soát.

>u/BodaciousVermin (1 point – x1 silver – x1 wholesome)

Đèn gas thực tế trong vở kịch / phim huyền ảo hơn một chút. Trong câu chuyện, người chồng sử dụng tiền của vợ mình, và anh ta đang tìm kiếm một số đồ trang sức mà đã bị mất ở 1 tầng trên không sử dụng của ngôi nhà .Anh ấy nói với cô ấy rằng anh ấy sẽ đi ra ngoài mỗi tối, nhưng anh ấy thực sự đi lên để tìm đồ trang sức, và bật đèn gas để làm như vậy.

Vấn đề của đèn là, khi đèn trong phòng A được thắp sáng, và bạn bật gas trong phòng B, đèn A mờ đi trong một thời gian ngắn (đôi khi giống với đèn điện). Thấy đèn mờ đi, cô bị thuyết phục rằng có ai đó đang ở trong nhà, và sẽ thách thức chồng cô, nhưng anh ta phủ nhận điều đó, nói rằng “Không, anh có ở nhà đâu”. Rằng “Không, đôi mắt của em đang lừa dối chính em. Hãy tin vào những gì anh nói, không phải những gì em thấy”. Đó là những thứ mà ta gọi là gaslighting, khi các sự kiện có thể kiểm chứng bị đem ra tranh luận với danh tiếng và những tuyên bố. Khác với chi tiết này của bộ phim/vở kịch (tôi đã xem cả hai), tôi đồng ý với câu trả lời của bạn.

>>u/kittenless_tootler (1 point – x1 silver)

Thực ra cốt truyện còn có nhiều hơn thế. Anh ta bắt đầu giấu những bức tranh và hỏi cô tại sao cô lại tiếp tục di chuyển chúng. Anh ta cũng đưa đồ trang sức của cô ấy và sau đó lấy nó ra khỏi ví của cô ấy, sau đó làm um xùm lên về việc cô ấy mất nó.

Kế hoạch của anh ta là khiến cô đồng ý nhập viện để anh ta được tự do tìm kiếm trên gác mái mà không sợ bị phát hiện. Nó thực sự khá xảo quyệt, đặc biệt nếu bạn có thể tìm thấy bản gốc thay vì bản remake của Mỹ (điều này khá hay nhưng cũng đáng lo ngại).

Edit: À và anh ta cô lập cô ấy bằng cách nói với nhân viên rằng cô ấy mong manh yếu ớt và thuê người giúp đỡ trung thành với anh ấy nhằm tước đoạt sự hỗ trợ cho cô ấy. Tôi chỉ ra điều này chỉ để làm nổi bật rằng hành vi gaslighting có xu hướng ngấm ngầm xảo quyệt và ẩn sâu dưới bề mặt. Một người có ý định gaslight bạn có thể đang cố gắng thao túng bạn theo những cách bạn chưa nhận ra.

>u/queefer_sutherland92 (1 point)

Điều đó đã xảy ra với tôi, trong khoảng thời gian khoảng một năm. Nó bắt đầu với “Bạn hiểu sai giọng điệu của tôi” và kết thúc ở “Tôi đã cho bạn 900$, bạn quên rồi ư?”. Tôi thật “may mắn” vì nó thật sự tồi tệ như cách nó xảy ra.

Kết quả là tôi không thể phân biệt được giữa những gì đã thực sự xảy ra và những gì tôi vừa nghĩ về, và khi tôi trở nên ốm yếu hơn, tôi không thể biết khi nào tôi thức và khi nào tôi đang mơ.

Nó rất, rất chi là đáng sợ. Và bây giờ tôi ổn lại rồi, nếu ai đó vẫn còn đọc điều này. Phục hồi khá tốt và cuộc sống thì vẫn rất sáng chói! Tuy nhiên, tôi sẽ luôn thông cảm với các nạn nhân của bạo lực gia đình. Không ai hiểu điều đó cho đến khi bạn trải qua và cảm thấy như mất đi hoàn toàn bản thân.

>u/ItsACaragor (1 point)

Stasi (cảnh sát mật Đông Đức thời Liên Xô) cũng sử dụng điều đó chống lại kẻ thù chính trị. Họ sẽ đến nhà bạn khi bạn không ở đó và sẽ thay đổi mọi thứ một chút. Họ sẽ ăn cắp một số tài liệu quan trọng đối với bạn, chặn thư của bạn, v.v. Sau đó, họ sẽ rời đi và khóa lại cửa của bạn. Theo thời gian, mọi người thực sự bắt đầu nghi ngờ bản thân. Họ gia tăng sự cô lập xã hội bằng cách lan truyền tin đồn về bạn hoặc phá hoại bạn tại nơi làm việc mà bạn không hề để ý. Một số người trở nên phát điên, số ít thậm chí đã tự sát, tất cả các nạn nhân cuối cùng đã mất hết sự tín nhiệm khiến họ không còn là mối đe dọa đối với chính phủ Đông Đức mà không dùng đến bất kỳ hình thức bạo lực thể xác nào. Phần lớn những người được đề cập thậm chí không bao giờ biết họ là nạn nhân của Stasi và chỉ nghĩ rằng họ mất trí và mọi người đều quay lưng lại với họ mà không có lý do. Điều này cho thấy rằng chiến thuật này cực kỳ hiệu quả. Nhiều người chỉ được công nhận là nạn nhân khi kho lưu trữ của Stasi được công khai rất lâu sau khi Liên Xô sụp đổ.

_____________________

u/berael (1 point – x9 silvers – x1 gold – x8 helpful)

Tao đã nói với mày hết lần này đến lần khác về việc gaslighting là gì. Tại sao bạn không bao giờ chú ý khi tôi nói với bạn những điều này? Chúng ta đã có cuộc thảo luận này ít nhất cả tá lần; bạn thực sự nên biết nó là gì bây giờ. Tôi đã trải qua bao nhiêu gian nan, trắc trở chỉ để giải thích nó cho bạn, và bạn thậm chí không thèm cố gắng nhớ??? Nghe này, lần cuối cùng tôi giải thích gaslighting là gì, bạn đã hứa rằng sẽ nhớ, phải không? Nhớ gì? Bạn đang nói gì đấy? Tất nhiên là bạn đã hứa. Khi chúng ta ở nơi đó, một lần, đúng không? Bạn còn nhớ, đúng không? Thế thì tốt rồi, đừng bắt tao giải thích nữa!

Đó là 1 ví dụ thực tế về gaslighting: Làm cho ai đó nghi ngờ về thực tế.

>u/dillishis (1 point)

Đây thực sự là lý do tại sao tôi không bao giờ tranh cãi lại và hoàn toàn im lặng bất cứ khi nào mẹ tôi phát điên hoặc tranh cãi với tôi vì nó trở nên tồi tệ đến mức bây giờ tôi nghi ngờ mọi thứ về bản thân mình.Tôi cảm thấy như tôi không bao giờ đúng về bất cứ điều gì, tôi tự hỏi mình mọi lúc, tôi không bao giờ chắc chắn nếu tôi đang nhớ hoặc nhận thức mọi thứ một cách chính xác. Tôi thực sự có thể dành nhiều ngày để cố gắng xác nhận bản thân và cảm xúc của mình và giống như “Biết gì không? Tôi nói đúng mà. Tôi nhớ rất rõ điều này. Tôi có quyền cảm thấy như vậy”, nhưng khoảnh khắc chúng tôi cãi nhau, tôi đặt câu hỏi và nghi ngờ mọi thứ và sau đó mẹ bạn nói rằng “Mài biết tao luôn đúng mà” và tôi thì cứ ghét bản thân mình. Lol.

Tôi cũng sắp 30 tuổi. Và vẫn sống với mẹ tôi.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *