Tình cờ có đứa bạn hỏi mình rằng đợt này tiêm Vaccine covid ChAdOx1 của AZ rồi, lần sau lỡ có vaccine của BNT của Pfizer thì mình có dùng được không?
Đây là câu hỏi khá hay nhỉ, chúng ta cùng bắt đầu nhé.
Trong miễn dịch thì vấn đề này cũng không xa lạ khi vào năm 1992 Hu SL đã thử nghiệm 2 liều khác loại của vaccine phòng SIV. Hiện nay, trong tình hình dịch Covid, vấn đề này một lần nữa được các nhà khoa học quan tâm. Hầu hết các loại vaccine covid-19 hiện nay cần dùng 2 liều. Trong tình trạng thiếu nguồn cung vaccine như hiện nay, nếu có thể sử dụng chéo vaccine sẽ bớt được gánh nặng về nguồn cung và đẩy nhanh được tiến độ tiêm vaccine mà không phải trì hoãn, đợi đúng loại vaccine lần trước nữa.
Hơn thế nữa, người ta còn có mong muốn rằng, việc sử dụng 2 loại vaccine khác nhau sẽ kích thích đáp ứng miễn dịch tương tự hoặc có thể tốt hơn việc sử dụng 1 loại nhưng vẫn đảm bảo được tính an toàn. Như vậy 2 câu hỏi đặt ra là tính an toàn và hiệu quả của sự phối hợp này.
Đầu tiên, xét về tính an toàn: trong một nghiên cứu vừa được đăng trên The Lancet, họ thử nghiệm thế này: có 2 nhóm ban đầu được dùng vaccine ChAd/AZ hoặc BNT/Pfizer, sau đó mỗi nhóm lại chia 2, tiếp tục sử dụng tiếp vaccine đó thêm 1 lần nữa, hoặc đổi qua vaccine còn lại.
Kết quả cho thấy 2 nhóm sử dụng chéo vaccine có phản ứng sốt cao hơn so với dùng 1 loại. Các phản ứng khác mệt mỏi, đau đầu, đau cơ, đau khớp thì tương tự nhau. Và các chỉ số sinh hóa, huyết học cũng không khác biệt. Tuy nhiên đây đều là các phản ứng nhẹ.
Khi xét trên tính sinh miễn dịch: báo cáo từ đại học Oxford cho thấy, ở nhóm tiêm vaccine ChAd hoặc BNT và được nhắc lại với vaccine còn lại có nồng độ kháng thể cao hơn so với nồng độ kháng thể ở nhóm chỉ sử dụng 2 lần ChAd. Và thú vị là hiệu quả chéo này đạt cao hơn nếu dùng ChAd–>BNT so với liệu trình ngược lại BNT–>ChAd (phần lớn ở VN đang dùng liều 1 là ChAd, ahihi).
——
Tuy nhiên tính bảo vệ thật sự cần phải đợi thêm dữ liệu nữa, có điều kết quả từ những nghiên cứu trên cho phép có thêm một lựa chọn nữa, để có thể linh hoạt hơn trong việc sử dụng vaccine sớm nhất, và một số nước như Canada, Đức cũng đã cho phép sử dụng liều thứ 2 là vaccine mRNA nếu trước đó dùng vaccine Adenovirus như ChAd/AZ. WHO vẫn chưa thấy nói gì, chắc họ đợi nhiều dữ liệu hơn.
Nguồn: Hà Văn Quốc / CẬP NHẬT KIẾN THỨC Y HỌC
