Dù là người quyền lực nhất, trên vạn người, nhưng nhiều vị hoàng đế thời xưa cũng có những nỗi khổ tâm khó có thể nói ra.
Càn Long (Trung Quốc)
Hiếm người biết rằng, trong những năm đầu tại vị, Càn Long đế gặp phải vấn đề về sinh lý. Tử Cấm Thành có tới hàng trăm cung tần mỹ nữ quốc sắc thiên hương, trong đó có 11 mỹ nhân tuyệt sắc khuynh thành. Để giúp Càn Long duy trì thần thái quân vương, phong độ sung mãn nhất, thái y thời đó đã phải bôn ba rất nhiều. Sau nhiều tháng trời bôn ba đến các vùng cao nguyên Tây Tạng và các dải núi Mông Cổ, vị thái y mà Càn Long tin tưởng nhất đã mang về 4 loại thần dược để Càn Long giúp nhà vua duy trì phong độ sung mãn nhất. Chính là: Bá Bệnh, Dâm Dương Hoắc, Bạch Tật Lê, Ba Kích.
Đêm đầu tiên uống bài thuốc này, Càn Long Đế đã có một đêm hạnh phúc với phi tần mà ông yêu thương nhất – Phú Sát Hoàng Hậu. Thậm chí, khi đã thọ đến 65 tuổi, nhờ phương thuốc này, Càn Long vẫn sinh thêm được một công chúa với Đôn Phi. Thật chẳng ngạc nhiên, khi Càn Long là vị hoàng đế có tuổi thọ cao nhất trong tất cả triều đại phong kiến Trung Hoa.
Vua Henry IV (Pháp)
Với bản tính chính trực, dũng cảm, cùng những thành tích lẫy lừng của mình, Henry IV trở thành một biểu tượng ngời sáng của nước Pháp. Ánh hào quang của ông đã xua tan sự u ám, trì trệ của nước Pháp thời đó. Đồng thời trở thành động lực, nguồn cảm hứng của nhiều hoàng đế đời sau. Henry tuyên bố phương châm “ngồi trên lưng ngựa, vũ khí trong tay” để trị vị quốc gia.
Để tăng cường sức khỏe và khả năng sinh dục cho Đức vua đáng kính, nhiều lang y thời đó đã tiến cống những phương thuốc bí truyền. Henry IV hằng ngày uống một cốc cognac pha với lòng đỏ trứng gà. Đồng thời trong khẩu phần ăn của ông, bao giờ cũng là hàu kết hợp cùng tôm, cua, cá mút đá, cá hồi để tăng cường kẽm, vitamin D, E, giúp Henry IV duy trì phong độ, thần thái quân vương của mình.
Vua Minh Mạng (Việt Nam)
Sinh thời, vua Minh Mạng có tổng cộng 43 vị phi tần, sinh hạ được 142 vị hoàng tử/công chúa. Ông được xem là vị vua đào hoa nhất trong lịch sử Việt Nam. Tuy nhiên ít người biết rằng, Minh Mạng cũng gặp phải nỗi khổ tâm, khoảng thời gian đầu trị vì, ông bị yếu sinh lý. Để giúp vị hoàng đế vĩ đại này duy trì mạch máu hoàng tự, ngự y đã phải lao tâm khổ tứ rất nhiều.
Cuối cùng, họ đã điều chế ra bài thuốc giúp Minh Mạng lấy lại phong độ của mình, gọi là Minh Mạng thang gồm 20 bài. Trong đó, bài nổi tiếng nhất là “nhất dạ lục giao sinh ngũ tử” (một đêm quan hệ 6 lần, hạ sinh 5 vị hoàng tử). Theo sử sách, hằng đêm, nhà vua thức khuya để coi chương sớ từ các phiên trấn gửi về đến canh ba (tức hơn 11 giờ khuya), uống thuốc rồi mới đi ngủ. Minh Mạng thang vị chính là các thảo dược quý hiếm, chỉ được tìm thấy ở các vùng núi biên giới Trung hoa, như nhục thung dung, đỗ trọng, hồng sâm,… Bài thuốc tập trung bổ thận và toàn diện ngũ tạng. Trong cuốn sách nổi tiếng của tác giả Marcel Gaultier cũng có nói về bài thuốc này.
Cuốn sách Vua Minh Mạng là một công trình nghiên cứu có giá trị tham khảo lớn trong nghiên cứu về vua Minh Mạng tại một lát cắt lịch sử trong dòng chảy lịch sử của dân tộc Việt Nam. Dưới góc nhìn của một nhà nghiên cứu nước ngoài chúng ta sẽ phần nào thấy được những cái nhìn khách quan về nhân vật và lịch sử. Song cũng khó tránh khỏi những yếu tố chủ quan của tác giả và ảnh hưởng của lối viết sử thuộc địa bởi dù gì thì tác giả cũng là 1 người Pháp.