A: Ken Oshiro, Thạc sĩ Kinh tế, Đại học Nantes (2015)
Khẩu FAMAS, biểu tượng của quân đội Pháp, rất khó để duy trì và sử dụng về lâu dài. Dưới đây là lí do tại sao:
[Ảnh 1]
Trước đây, FAMAS từng là một khẩu súng cực tốt, nhưng ngày nay, nó cho chúng ta thấy một số điểm yếu:
– Nó không được “mô-đun hoá”. FAMAS khá là nhẹ, cùng với thiết kế liền khối là những điểm mang tính cách mạng, tuy nhiên, xu thế ngày nay là khả năng gắn thêm các trang bị như kính ngắm, súng phóng lựu, tay cầm. Mặc dù chúng ta vẫn có những cách để gắn một số trang bị lên FAMAS, nhưng không phải tất cả và cũng không hẳn hiệu quả với tiện cho lắm.
– FAMAS không được sản xuất để bắn với chuẩn đạn 5,56mm của NATO. Mẫu FAMAS G2 đã được chỉnh sửa để bắn được loại đạn này, nhưng chỉ có hải quân Pháp mới được trang bị.
Trên thực tế thì 2 lí do này cũng không hẳn là nguyên nhân trực tiếp. Chúng ta hoàn toàn có thể sản xuất ra một phiên bản cải tiến của FAMAS để đáp ứng 2 yêu cầu trên. Lí do chính hoá ra lại là vấn đề kinh tế.
Ngày nay, Pháp không còn nhà máy nào có đủ khả năng sản xuất súng trường tấn công nữa. Nhà máy sản xuất súng Saint-Étienne (ND: cái tên FAMAS là viết tắt của “Fusil d’Assaut de la Manufacture d’Armes de Saint-Étienne”, hay “Súng trường tấn công của nhà máy sản xuất vũ khí Saint-Étienne”) đã bị đóng cửa vào năm 2001. Khẩu FAMAS không được nhiều nước đặt mua, làm cho việc sản xuất xuống quá thấp và do đó, duy trì cả một nhà máy là điều tốn kém.
Hậu quả là, quân đội Pháp đang thiếu những bộ phận thay thế cho FAMAS nếu chẳng may bị hỏng hoặc mất.
Quân đội Pháp có 2 sự lựa chọn: hoặc là mở lại một nhà máy sản xuất, hoặc là đặt mua súng từ nước ngoài. Lựa chọn đầu tiên khá mạo hiểm, quân đội Pháp có thể sẽ phải đối mặt với vấn đề về kinh tế nói trên, giống như nhà máy Saint-Étienne: Làm sao để bảo đảm rằng việc sản xuất súng được ổn định trong khi quân số đang có xu hướng giảm và sự cạnh tranh với các hãng quốc tế khác là không dễ dàng?
Thế nên quân đội Pháp đã chọn phương án thứ hai, tìm kiếm một đối tác ở châu Âu. Cuối cùng thì hãng HK của Đức được lựa chọn. Khẩu HK416 của hãng này không có gì quá đặc biệt, nhưng được cái bền chắc, được mô-đun hoá, dễ cầm, qua quan sát thì nó đã chứng minh được tính ưu việt, và một số lực lượng của Pháp đã được trang bị sẵn HK416.
[Ảnh 2]
HK416 có tốt hơn FAMAS không? HK416 được đưa vào sử dụng năm 2004 so với FAMAS từ năm 1978, tôi dám chắc là có đấy.
HK416 có phù hợp với quân đội Pháp không? Câu hỏi này thì khó hơn, chỉ có tương lai mới có thể cho chúng ta câu trả lời.
____________________
ND: Trên đây là sự so sánh ở mức chiến lược. Còn ở mức chiến thuật và cá nhân thì mình thấy HK416 tốt hơn hẳn FAMAS ở một số điểm:
– HK416 khi bắn thì ít, thậm chí gần như là không có, gặp sự cố hơn (kiểu kẹt đạn), còn FAMAS lâu lâu lại bị.
– HK416 không phân biệt người bắn thuận tay nào. Còn FAMAS thì có. Khi tháo lắp FAMAS, có 2 bộ phận bên trong phải đổi chỗ cho nhau tuỳ vào người bắn thuận tay trái hay phải. Phần nắp buồng đạn cũng thế.
– Vụ gắn phụ kiện lên HK416 thì thoải mái hơn nhiều. Mình có thể tự mua đồ xong gắn lên. FAMAS thì không.
– Báng của HK416 có thể kéo dài ra hoặc thu gọn lại. Ai tay dài thì kéo ra bắn thoải mái hơn.
– Khi tháo súng FAMAS, ta có một số chi tiết nhỏ. Ai không cẩn thận làm mất thì như trên kia có nói, quân đội Pháp không có nhiều bộ phận thay thế. Chưa kể làm mất còn bị ăn phạt.
– FAMAS nặng ở phần báng súng, còn HK416 nặng ở phần nòng súng. Khi bắn auto thì FAMAS phần đầu súng có xu hướng bị nâng lên trên, còn HK416 chỉ bị giật lùi ra sau nên bắn chuẩn hơn.
– Quan trọng không kém là việc vệ sinh HK416 tốn ít thời gian hơn
. Một phần là vì HK416 có ít bộ phận hơn khi tháo ra, phần khác là do đạn của FAMAS khi bắn để lại rất nhiều cặn bẩn trong buồng đạn. Sau 1 buổi bắn đạn thật thì lau HK416 khoảng 1 tiếng rưỡi đến 2 tiếng là sạch, còn FAMAS thì có khi phải đến 3 tiếng.