Trả lời: Norbert Szczęch, giảng viên Luật và Quản trị (2008-), tiến sĩ Luật.
Trong lịch sử Ba Lan đã xảy ra hàng nghìn trận chiến. Nó đẫm máu đến mức mà không ai có thể tính chính xác được đã có bao trận chiến và chiến dịch đã diễn ra trong vòng 1000 năm biến động của vương quốc Ba Lan, khối thịnh vượng Ba Lan – Lithuania, liên hiệp Ba Lan, thế chiến 1, cộng hoà Ba Lan thứ 2, thế chiến 2 và cộng hoà Ba Lan. Nhưng có một vài trận chiến nổi bật đã được đặt tên là Thermopylae của Ba Lan (trans: Thermopylae là một trận chiến nổi tiếng trong lịch sử khi quân Sparta đã phải đối đầu với quân Ba Tư vượt trội về số lượng.) Nếu bạn biết về trận Thermopylae, thì sẽ hiểu vì sao nó lại trở nên nổi bật như vậy trong lịch sử. Có khoảng 4 trận chiến được đặt tên Thermopylae của Ba Lan. Tất cả đều bị lịch sử lãng quên. Tôi sẽ chỉ nói ở đây một trận thôi: trận chiến Hodow. [1]
Diễn ra vào năm 1694 giữa khối thịnh vượng Ba Lan – Lithuania và quân Khanate của Crimea. Đây là một trong những trận đánh diễn ra trong thời gian chiến tranh giữa Ba Lan và đế chế Ottoman. Tháng 6/1694, quân Tatar đánh chiếm Ba Lan nhằm cướp bóc, hãm hiếp, đốt phá và trên hết là để bắt tù binh làm nô lệ và đòi tiền chuộc. Quân Tatar nổi tiếng trong lịch sử là di chuyển nhanh, sử dụng chiến thuật chia tách và tập hợp liên tục đội hình, nhằm đánh lừa đối phương và giả vờ bỏ chạy. Họ được gọi là đội quân bỏ chạy. Mục tiêu của quân Ba Lan khi đánh với Tatar luôn là bắt được quân chủ lực trước khi chúng kịp bỏ chạy.
Các tướng lĩnh Ba Lan không biết mình phải chống lại bao nhiêu quân nhưng đã nắm được thông tin về hướng tấn công của đối phương. Họ đoán là có thể mình phải chống lại khoảng vài ngàn quân. Quân Ba Lan đã quá quen khi phải chiến đấu trong tình trạng bị áp đảo về số lượng, thậm chí ở mức 1 đánh 10. Thành bang của 2 nước đã cùng tham gia chiến dịch và cử đi số quân tương ứng. Quân chủ lực của họ lúc đó 100 chiến binh Ba Lan thiện chiến nhất: đội quân Hussar có cánh khét tiếng và chưa từng bị đánh bại (họ chưa từng thua bất kỳ trận chiến nào – trong khoảng vài chục lần ra quân – trong vòng 150 năm).
Nhiều người có thể cho rằng việc cử đội kỵ binh hạng nặng, gây choáng đi chống lại quân kỵ binh Tarta – nổi tiếng với tốc độ, nhanh nhẹn là điên rồ. Tuy nhiên kỵ binh Hussar vẫn rất hiệu quả khi chiến đấu với quân Tarta theo nhiều cách: đôi cánh bảo vệ họ khỏi thứ vũ khí chuyên dùng để chống lại các hiệp sĩ giáp nặng: thòng lọng. Đôi cánh cũng tạo ra những tiếng động lớn, vang dội khiến ngựa đối phương sợ hãi. Đôi cánh cũng bảo vệ những con ngựa của họ khỏi các công cụ làm ồn của đối phương. Áo giáp sắt che kín người, da thuộc và áo lông bảo vệ kỵ binh Hussar khỏi các mũi tên của quân Tarta. Ngựa của họ cũng được huấn luyện để chạy rất nhanh dù mang vác nặng và hồi sức trong thời gian ngắn. Nó có thể đi bộ hàng trăm cây số khi mang trên người 100 cân hành lý rồi tăng tốc ngay lập tức. Như vậy, ngựa của quân Hussar rất nhanh và cơ động. Điều này khiến Hussar có thể chiến đấu với bất kỳ đội quân nào từ quân giáp nặng phương Tây cho đến quân Tarta cơ động [2]. Việc bán ngựa Hussar cho các nước bên ngoài khối thịnh vượng sẽ bị xử tội chết…
Kỵ binh Hussar có cánh được hỗ trợ bởi 300 kỵ binh hạng trung được gọi là quân đoàn thiết giáp:
Họ sử dụng giáp sắt nhẹ và là đội kỵ binh quan trọng thứ hai của Ba Lan. Họ không chỉ mang theo vũ khi cận chiến mà còn có cả cung tên, súng lục, súng trường. Hoả lực của họ đã chứng minh được hiệu quả trong trận chiến này…
Trận đụng độ đầu tiên diễn ra tại một cánh đồng gần làng Hodow, nơi mà quân của khối thịnh vượng đã phải chống lại khoảng từ 500 đến 600 quân tiên phong Tatar. Chỉ huy của 2 bên đều bị bắt và khai ra số quân chủ lực. Quân Tatar có khoảng 40000. Tôi không nói quá đâu. Rất nhiều nguồn lịch sử đã đưa ra con số nằm trong khoảng từ 25000 đến 75000, nhưng 40000 là được công nhận gần đúng nhất.
Bây giờ hãy đặt mình vào thời điểm đó. Bạn là một kỵ binh vừa rời khỏi trại. Quân địch nhiều hơn bên bạn với tỷ lệ là 1 chọi 100. Chúng là quân kỵ binh hạng nhẹ, có hàng nghìn xạ thủ cưỡi ngựa dày dạn kinh nghiệm, với mục tiêu là cướp bóc, hãm hiếp và đốt phá. Chúng không có bất kỳ một khả năng nào để vây thành. Mọi thứ trong trường hợp này đều dẫn đến một giải pháp: chạy! Lui về thành của mình và để chúng đi qua.
Nhưng quân Ba Lan vẫn quyết định tham chiến. Họ lui về làng Hodow, nghỉ ngơi và củng cố lại vị trí. Họ dùng các xe hàng, hàng rào gỗ được thiết kế đặc biệt để chống quân Tarta những lần trước, thùng chứa, bàn ghế, cửa và bất cứ thứ gì giúp họ củng cố việc phòng thủ. Quân Tarta tiến đến và tấn công liên tục không nghỉ trong 6 tiếng. 40 nghìn chiến binh tấn công từ mọi hướng.
Họ cố gắng nhấn chìm đối phương bằng cung tên. Quân đoàn thiết giáp phản công lại với súng. Các kỵ binh Hussar to lớn và thiện chiến thì bảo vệ các xạ thủ bên mình.
Kỵ binh Hussar cũng sở hữu hoả lực tương đối, họ gần như là một pháo đài hay một chiếc xe tăng di động: họ sử dụng giáo dài, kiếm, khoảng 2 đến 6 khẩu súng trường, và búa.
Quân phòng thủ có lúc đã hết đạn nhưng họ vẫn còn một lượng tương đối thuốc súng. Nhưng rồi họ nghĩ ra một cách khác: họ nạp đạn cho súng bằng những đầu mũi tên của quân Tarta. Trận chiến kéo dài đến tận tối:
Cuối cùng, quân Tarta nhận ra mình không thể chiến thắng. Họ cử người sang đề nghị Ba Lan đầu hàng. Và bị từ chối. Quân Tarta buộc phải rút lui về pháo đài Kanienec Podolski. Tinh thần của họ lúc đó giảm xuống đến mức mà quân Tarta phải từ bỏ việc xâm lược và quay trở về đất của mình.
Quân Ba Lan bị chết 100 người và 100 người khác bị thương nặng. Toàn bộ số quân còn lại cũng không có ai lành lặn. Một chỉ huy đã chết do bị thương. Người khác thì bị bắt giữ. Sau trận chiến họ thu được nhiều cung tên đủ để chất đầy vài xe hàng.
Vua John Sobieski III đã thưởng hậu cho những chiến binh mất ngựa, trả tiền chữa trị cho người bị thương và xây dựng một đài tưởng niệm trận chiến. Nó vẫn còn cho đến nay và vừa được xây mới vào năm 2014.
Trận chiến cho đến nay vẫn được nhắc lại ở Ba Lan.
Thân ái,
Lucky.
P.S Nếu bạn muốn đọc thêm về những trận đánh khác của quân Hussar, tôi đề nghị bạn đọc thêm câu trả lời này: https://qr.ae/TUfgb6
Nguồn tham khảo:
1. Trận Hodow: https://en.wikipedia.org/wiki/Battle_of_Hod%C3%B3w
2. Quân Hussar Ba Lan: https://en.wikipedia.org/wiki/Polish_hussars
