Tại sao Wikipedia lại cứ đi xin tiền vậy? Việc duy trì một trang web chỉ tốn có 30$ và tôi khá chắc những giám đốc bên đó đều là tỷ phú cả

Trả lời: Mark Hetherington, quản trị viên Wikipedia trong hơn một thập kỷ.

Hãy nói về những lầm tưởng trước. Tốn “30$ một tháng” để duy trì một trang web cực kỳ cơ bản, có rất ít lượng truy cập với tốc độ chậm và sử dụng một lượng tài nguyên hạn chế. Quỹ phát triển Wikimedia (Wikimedia Foundation, gọi tắt là WMF; đây là tổ chức phi lợi nhuận đang vận hành Wikipedia) đã phải chi ra khoảng vài triệu $ mỗi năm cho máy chủ, băng thông, tên miền, chứng chỉ bảo mật, và vận hành máy chủ của riêng họ, nên phải tính thêm cả chi phí phần cứng – các máy chủ có tuổi đời rất ngắn kể cả có chất lượng tốt. Wikimedia có mặt trên toàn cầu, nên là họ không thể chỉ có một vài máy chủ: họ có vài địa điểm đặt máy chủ để lưu trữ nội dung dành cho ví dụ như những người dùng ở Châu Âu thay vì Bắc Mỹ, giúp họ có tốc độ truy cập nhanh hơn.

Thứ hai, không có ai là tỷ phú ở WMF cả. Jimmy Whales chưa từng được hưởng một đồng trực tiếp của Wikimedia – theo lý thuyết thì ông đủ tiêu chuẩn để nhận hỗ trợ chi phí đi lại với tư cách là thành viên của hội đồng tín nhiệm, nhưng chỉ vậy thôi, theo các báo cáo thì ông không nhận số tiền hỗ trợ này. Ông kiếm tiền một cách gián tiếp dựa trên danh tiếng của bản thân, dùng thời gian của riêng mình, và theo như những gì được công khai thì cùng lắm ông chỉ là một triệu phú ở mức trung bình. Còn đối với nhân viên, thì do là một tổ chức phi lợi nhuận, thì WMF phải công khai báo cáo 990 trong đó liệt kê ít nhất là những nhân viên được trả lương cao nhất. Đây là bản báo cáo mới nhất được công khai (), của năm tài chính 2016 – 2017, cho thấy rằng giám đốc điều hành Katherine Maher được nhận 307,141$ thu nhập trực tiếp, cộng thêm 13,132$ đến từ những khoản “khác”. Dù đây là một con số không nhỏ, nhưng chưa đến mức tỷ phú – và bà ấy sống ở San Francisco, nơi có chi phí sinh hoạt cao khủng khiếp. Đây là một con số hợp lý cho một người đứng đầu một tổ chức quốc tế. Tôi nhớ rằng đó là năm mà Maher tiếp quản quyền giám đốc từ Lila Tretikov, nên con số này một phần là lương khi bà còn làm ở vị trí giám đốc truyền thông.

WMF làm nhiều hơn việc giữ cho trang web hoạt động. Phần lớn số vốn của họ được dành cho đội kỹ thuật để cải tiến và bảo trì phần mềm, đồng thời phát triển thêm các tính năng mới được yêu cầu bởi cộng đồng ngôn ngữ. Đôi lúc tính năng này lại liên quan đến mảng mà chưa có người đảm nhận, ví dụ như hỗ trợ ngôn ngữ có các ký tự không phổ biến. Kết quả là một thư viện phần mềm mã nguồn mở, miễn phí mà bạn có thể tái sử dụng.

Họ còn làm những điều khác nữa ngoài vấn đề kỹ thuật, nhưng thôi tôi đang lải nhải quá rồi. Điều chủ yếu ở đây là họ làm những thứ cần phải có tiền để hoàn thành… và việc quyên góp hỗ trợ cho điều này, họ tập trung vào những khoản đóng góp nhỏ của cá nhân (thay vì nhận một khoản lớn của các tổ chức) để bảo toàn sự độc lập. Đó là lý do mà họ hỏi xin tiền.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *