Trả lời: London Opendack, từng học tại trường đại học Hawaii ở Manoa.
Ngộ độc rượu. Để tôi giải thích:
Sau khi Thành Cát Tư Hãn qua đời, đế chế Mông Cổ được chuyển sang cho con trai thứ 3 của ông, Oa Khoát Đài nắm quyền.
Oa Khoát Đài có một bản lý lịch khá tốt. Ông được đào tạo như một chiến binh từ khi còn nhỏ, đã góp mặt trong những sự kiện đánh dấu sự trỗi dậy của cha mình. Ông đã chỉ huy cuộc vây hãm Urganch, và dẹp tan các cuộc nổi dậy ở Ba Tư và Afghanistan.
Nhưng Thành Cát Tư Hãn là tấm gương quá lớn, nên ông đã nỗ lực kế tục cha mình bằng cách tiếp tục mở rộng lãnh thổ.
Ông nhanh chóng chinh phục được hầu hết Châu Á, nhưng cũng giống như những nhà chinh phục vĩ đại khác, Oa Khoát Đài không từ bỏ khi ở trên đỉnh cao. Nga, Bungary, Ba Lan và những nước Đông Âu khác lần lượt gục ngã dưới vó ngựa Mông Cổ.
Oa Khoát Đài đã xây dựng được một đế chế kế cận lớn nhất trong lịch sử.
Nhưng ông có một tật xấu. Đó là thích uống rượu.
Khi chỉ mới 55 tuổi, Oa Khoát Đài chết vì ngộ độc rượu, sau một đêm chè chén tới khuya với bạn của mình, ‘Abd-ur-Rahman.
Những lời cuối cùng của ông là “Được rồi, thêm chén nữa”.
Ở Mông Cổ lúc đó, chức Khan đứng đầu được lựa chọn bởi một hội đồng quân sự, có tên là khố lý nhĩ đài. Nhưng họ lại không thể đạt được sự nhất trí rằng ai trong số những người anh em của Oa Khoát Đài sẽ kế vị, nên quân Mông Cổ khi đó phải rút quân về cho đến khi có Khan mới. Đến khi chọn được người kế vị là con của ông, Quý Do thì ưu thế về mặt quân sự đã mất, cộng thêm với những bất đồng nội bộ nảy sinh.
Đế chế Mông Cổ từ đó đi xuống một cách chậm rãi, khi nội chiến xảy ra giữa các hậu duệ của Thành Cát Tư Hãn. Hốt Tất Liệt tách ra lập nhà Nguyên ở Trung Quốc; Thổ Nhĩ Kỳ bị đế chế Ottoman chiếm đóng,…
Chỉnh sửa:
Tôi nghĩ Mông Cổ cũng giống như đế chế La Mã vậy; chúng ta đều có những lầm tưởng rằng họ lớn hơn thực tế. Tôi viết bài này với giọng văn nhẹ nhàng, nhưng bất cứ ai có bố mẹ đang hoặc đã từng nghiện rượu đều hiểu rằng việc này khá là mệt mỏi. Oa Khoát Đài rõ ràng là một con người có nhiều vấn đề. Bạn có thể đọc thêm về ông và gia tộc tại và .
Ngoài ra, nếu bạn thích đọc về lịch sử Mông Cổ (hoặc chỉ là đang tìm sách để đọc trước khi ngủ), thì tôi có khuyến nghị cuốn Storm from the East của Robert Marshall. Tất nhiên, cuốn The Secret History of Mongols là phải đọc, do nó là cuốn sách cổ nhất của người Mông Cổ. (Tôi đọc được một bản dịch của Urgune Onon, được phát hành miễn phí tại , ngoài ra còn nhiều bản dịch khác).
