A: Lusia Millar, nghiên cứu sinh về Việt Nam.
Có.
Không chỉ xin lỗi không đâu, mà còn phải bồi thường cho người dân Việt Nam nữa. Hơn nữa, họ cũng nên ngừng các thể loại tuyên truyền chống lại người dân Việt Nam, và chính thức công nhận tội ác của họ với người dân Việt Nam trong suốt Chiến tranh Việt Nam.
Đầu tiên, Vì sao họ nên xin lỗi Việt Nam? Đơn giản thôi, đấy là hành động của một con người bình thường làm khi họ mắc sai lầm, hoặc một xã hội văn minh nên làm khi họ làm những việc tàn bạo, vô nhân tính với một quốc gia khác. Nhưng có vẻ như là, Chính phủ Mỹ đã quên mất một số hành vi được coi là bình thường của con người. Đến trẻ con còn biết xin lỗi khi chúng làm sai mà.
Đối với trường hợp của Đức: Frank-Walter Steinmeier đã phát biểu tại một buổi lễ ở một thị trấn nhỏ ở Wielun, Ba Lan, nơi những quả bom đầu tiên rơi xuống vào đầu giờ sáng ngày 1/9/1939.
“Tôi nghiêng đầu kính cẩn trước vong linh của những nạn nhân trong vụ tấn công Wielun. Tôi nghiêng đầu trước những nạn nhân đã bị chế độ Đức Quốc xã tàn sát. Và tôi cầu xin sự tha thứ”, Tổng thống Steinmeier nói cả tiếng Đức và tiếng Ba Lan (1)
(Hình 1)

Tôi chưa bao giờ nghe bất kỳ tin nào nói rằng có một lãnh đạo Đức từ chối xin lỗi những nạn nhân của chế độ Đức Quốc xã bởi vì quân Đồng minh cũng gây thảm sát với dân Đức trong Thế chiến 2. Họ cúi đầu xuống, để người Đức có thể ngẩng đầu lên khi đối diện với sự thật về Thế chiến 2. Tôi đánh giá rất cao những hành động như thế này của các lãnh đạo Đức.
Thứ hai, Vì sao Mỹ nên bồi thường cho người dân Việt Nam? Tôi nghĩ cả 2 Chính phủ nên thảo luận về việc này. Nhưng tôi chỉ nói một điều rằng, dù vô tình hay cố ý, thì Mỹ vẫn nên trả tiền bồi thường cho những nạn nhân chất độc màu da cam tại Việt Nam (2)
(Hình 2)

Cuối cùng, Vì sao Mỹ nên ngừng tuyên truyền chống lại người dân Việt Nam và chính thức công nhận tội ác của họ với người dân Việt Nam trong suốt Chiến tranh Việt Nam?
- Việt Cộng/ quân Bắc Việt đơn giản là đại diện của người dân Việt Nam đứng lên chiến đấu lại với những kẻ xâm lược từ cái-gọi-là-thế-giới-văn–minh. Nhiều người còn không biết tư bản chủ nghĩa là gì, xã hội chủ nghĩa là gì, và nhiều người còn không biết đọc. Họ chỉ biết rằng Việt Nam là một, quốc gia Việt Nam là một, sự thật không bao giờ thay đổi được. Người Việt Nam sẽ chiến đấu đến người cuối cùng vì lý tưởng này. Nếu không tin, hãy tìm hiểu lịch sự của người Việt Nam với quân Mông Nguyên, kể cả Trung Quốc cũng biết. Người Việt không bao giờ nghĩ rằng Mỹ thả bom là tốt cho họ, chất độc màu da cam là tốt cho sức khỏe, và những cuộc thảm sát của người Mỹ là tuyệt vời (3). Lịch sử sẽ phán xét những gì Việt Cộng/ quân Bắc Việt đã làm, nhưng điều đấy không đồng nghĩa với việc Mỹ cũng có thể dùng chính những hành động đó để bao biện cho tội ác mà họ đã làm – nếu họ từ đầu không đến Việt Nam, thì quân Việt Cộng/ Bắc Việt đã không phải chiến đấu với họ rồi. Nếu Mỹ can thiệp với Việt Nam thêm 1 lần nữa, thì sẽ không thể rút quân toàn vẹn được đâu. Lịch sử Việt Nam dạy người Việt Nam rằng, không sớm thì muộn, họ sẽ chiến thắng trước bất kỳ kẻ xâm lược nào.
(Hình 3)

- Người Mỹ nên chính thức công nhận tội ác của mình (4) và chấm dứt lịch sử đau thương với người Việt Nam, cả 2 bên cùng tiến bộ. Người Việt Nam xứng đáng có một lời xin lỗi từ nước Mỹ.
(Hình 4)

P.s: Chỉ có lịch sử Việt Nam và các thế hệ sau người Việt mới có tư cách để phán xét những gì Việt Cộng/ quân Bắc Việt đã làm trong Chiến tranh Việt Nam (5) – không phải Mỹ, đơn giản là vì, Mỹ là kẻ xâm lược.
Chúc may mắn.
Lusia Millar.