A: Jacques Malan, Làm chủ tại Oranje Sand Refinery
Quả là một câu hỏi thú vị. Để trả lời được thắc mắc này, hãy cùng mổ xẻ vấn đề xem thử nhé, bắt đầu với việc giải đáp ý đầu tiên.
TẠI SAO VẾT MUỖI ĐỐT LẠI NGỨA?
Hình 1: Muỗi 1, Người 0
Nguồn: Why do mosquito bites itch? Causes and treatment
Khi một con muỗi có ý định đốt bạn và chích vào da, cơ thể chúng ta sẽ nhận ra nước bọt của chúng là chất lạ – điều mà hệ miễn dịch đã được trang bị và huấn luyện để đối phó với nó. Vết sưng xung quanh chỗ bị chích là kết quả của việc giải phóng histamine, một chất do hệ miễn dịch của chúng ta tạo ra. Tóm lại là, vết muỗi cắn gây ngứa và sưng lên bởi vì phản ứng histamine của cơ thể con người.
Úi dễ hiểu mà, đúng không? Tiếp phần 2 của câu hỏi nè: Nếu bọn muỗi có thể hút máu mà không gây nên kích thích sưng đỏ gì, thì không phải nó mang lại lợi thế về tiến hóa à?
Cái ý tưởng này khá là đáng tin đấy chứ? Ừ thì rõ là bấy lâu nay con người đã ra tay giết được chắc cả ngàn hay cả vạn em muỗi rồi. Chúng ta còn sáng chế, phát triển, bỏ tiền ra mua và sử dụng những sản phẩm đuổi muỗi tránh xa ra mà.
Hình 2: Tàn sát hàng loạt các em muỗi để đổi lấy sự thoải mái của chúng ta
Khi muỗi đốt mình, hay thậm chí mới có ý định vậy thôi, là chúng ta đã săn đuổi tới cùng cho đến khi đánh nó bẹp dí xẹp lép chết tức tưởi chết không đầu thai nổi rồi.
Hình 3: Cảnh tượng vào 2 giờ rưỡi sáng nay của mình
Do đó, có thể nói việc loài muỗi có thể cải tiến ra cách hút máu kín đáo hơn, điều khiến con người ít có khả năng trả thù tụi nó hơn, là một giả thuyết không tồi nha. Vậy thì hãy cùng mình xem thử tại sao bọn muỗi lại không làm điều đấy nhé.
CON NGƯỜI LÀ NẠN NHÂN DUY NHẤT CÓ THỂ PHẢN KHÁNG LẠI MUỖI.
Thế là, bạn thức giấc vào 2 giờ sáng với mấy nốt đỏ trên người và kết luận rằng mấy con quỷ muỗi này vẫn ở trong phòng mình. Nếu bạn mà giống mình nha, thì bạn sẽ quyết phải truy cùng, đuổi tận mấy con đỉ có cánh này và giết càng nhiều càng tốt. Nhưng mà có con vật nào khác cũng cố gắng đến vậy không? Thậm chí, có bao nhiêu người quyết định buông tay sau 5 phút hì hà hì hục và lên giường ngủ tiếp?
Bây giờ, thử nghĩ ra tất cả những loài động vật bị muỗi nhắm mồi đi – chó, mèo, sư tử, gấu, báo, vv…. Ít con sẽ cố gắng giết muỗi lắm, vì vũ khí của chúng không sinh ra để giết mấy thứ nhỏ nhỏ như vầy. Một con sư tử có thể vật ngã nguyên một con trâu đó, nhưng thực sự thành công diệt được một con muỗi không? Khó lắm bạn ơi.
Nếu ít ngứa đồng nghĩa với ít khả năng bị giết hơn, vậy thì câu hỏi cũng có chút giá trị để suy ngẫm đó. Nhưng sự thật vẫn là, muỗi vẫn sẽ tự tung tự tác và không cần lý do gì mà phải thay thế thành phần hóa học trong nước bọt của chúng cả.
THEO NHƯ THỐNG KÊ, SỐ LƯỢNG MUỖI SỐNG DỰA VÀO HÚT MÁU LÀ RẤT ÍT.
Tại thời điểm này chắc hẳn chuyện muỗi đực không hút máu đã trở thành lẽ thường tình rồi ha. Tuy nhiên, việc đó không đồng nghĩa với cứ là muỗi cái thì mặc định sẽ hút máu nha; ừ, tại một số thời điểm muỗi cái hút máu đó, nhưng chỉ vào lúc sinh sản. Muỗi không tiêu thụ máu để nuôi bản thân – chúng làm vậy vì chúng cần nguồn sắt và protein trong máu để giúp cho việc sản sinh trứng. Chỉ với nửa số lượng muỗi thỉnh thoảng làm kẻ hút máu – và còn khá thành công trong điều đó – thì thật sự chẳng có lý do gì để chúng phải cải tiến hỗn hợp hóa học gì mới trong dịch nhầy của mình cả.
CON NGƯỜI KHÔNG DỄ GÌ ĐỂ CON NÀO HÚT MÁU MÌNH ĐÂU.
Thôi giả sử vào một chiều hoàng hôn nọ vết muỗi đốt không còn khó chịu nữa. Chả lẽ mình sẽ dễ dàng để lũ sinh vật bé tí này cứ ngồi ngay ngắn lên người và thưởng thức máu tươi của mình sao? Con người thì khó tính và làn da nhạy cảm dễ dàng phát hiện ra những chuyển động trên cơ thể. Dù sao thì, cũng có khả năng là bởi khi chúng ta nhận thức được có côn trùng xuất hiện thì liền giết luôn. Vả lại, chúng ta có ý tiếp theo để xem xét nè.
CHÚNG CÓ THỂ MANG THEO MẦM BỆNH.
Sốt rét là căn bệnh tước đi gần một triệu sinh mạng mỗi năm và là một trong những bệnh mà lũ quỷ tí hon này có thể mang theo. Chúng ta vẫn sẽ dùng tất tần tật tất cả các biện pháp để chúng không đốt mình. Tụi muỗi có cải tiến phiên bản thay thế cho nước bọt của mình thì cũng chả có ích gì đâu.
ĐỂ THÍCH NGHI THÌ PHẢI TRẢ GIÁ ĐẮT.
Trả giá hơi to, vụ này á. Tiến hóa được điều khiển bởi chọn lọc tự nhiên và điều này có nghĩa là hi sinh những đặc điểm không mong muốn để đổi lấy cái mình cần. Như mình đã giải thích, khả năng chúng nó bị con mồi phản dame theo thống kê là rất thấp, làm giảm bớt sự cần thiết cho việc thích nghi này. Tệ hơn, loài muỗi bây giờ phải dâng hiến tài nguyên của mình để sản xuất và tích trữ loại nước bọt mới này. Có lẽ chúng nên thay đổi cả hành vi và dành hàng giờ đồng hồ mỗi ngày để hút mấy cái lá nào đấy để lấy được hỗn hợp protein tụi nó cần để làm cho vết đốt của chúng bớt ngứa hơn. Mà chúng cần ăn và giao phối mọi lúc từ khi sinh ra, vì vốn dĩ tuổi đời của chúng đã quá ngắn ngủi rồi.
Thiên nhiên trừng phạt chúng ta cho bất cứ sự thích nghi nào. Đã bao giờ tự hỏi vì sao em bé mới sinh ra ở trên đầu đều có chỗ mềm mềm không? Con người sở hữu bộ não to bự và là động vật hai chân, nhưng giờ thì đầu của mình lại chẳng thể lọt nổi vào khoang âm đạo nữa, dẫn đến việc khi đẻ ra đứa trẻ sơ sinh thì nó vẫn chưa phát triển hoàn thiện hết. Loài báo được trời ban cho tốc độ thần sầu và khả năng tăng tốc tuyệt vời, nhưng tự nhiên cũng đã tước bỏ hết tất cả mỡ trong cơ thể nó, để có thể chạy càng nhanh càng tốt. Điều này khiến loài báo đặc biệt dễ lâm vào cảnh hiểm nguy khi đối đầu với những con thú ăn xác thối, vì chúng không có túi mỡ để hấp thụ những đòn tấn công. (T/N: nói đơn giản là túi mỡ ở cơ thể giúp ta cảm thấy bớt đau đớn hơn khi bị đánh vào vùng đó. Tuy nhiên người béo phì lại nhạy cảm hơn với cơn đau nên béo phì nhiều mỡ quá lại thành tác dụng ngược ; ) Ngược lại, gấu Bắc cực là con vật khổng lồ và mạnh mẽ có khả năng giết chết bất cứ thứ gì ở trước mặt chúng…nhưng vì thân xác to lớn, chúng cần một lượng lớn thức ăn để sống ở nơi thực sự phải nói là khắc nghiệt nhất thế giới. Bất cứ sự thích nghi nào đều có cái giá của nó và thường là sự đánh đổi. Giành được một đặc điểm nào đó, rồi bạn phải trả giá cho nó.
Với lại…
BỌN MUỖI THỰC SỰ TOÀN LÀ CÁI LŨ LÉN LÚT VỤNG TRỘM.
Đã bao lần bạn ra ngoài ngồi nghỉ vào một ngày hè đẹp trời, chuyện trò cùng bè bạn trong khi nhấp từng ngụm từ ly rượu Chardonnnay mát lạnh? Đã bao lần bạn cảm thấy có gì đó sai sai ở dười chân, để rồi phát hiện một vết muỗi cắn? Và rồi đã bao lần bạn chỉ có thể lầm bầm “đjt mẹ mày muỗi”, và bắt đầu gãi lấy gãi để?
Lấy ví dụ có muỗi trong phòng trước khi mình đi ngủ đi. Lũ yêu tinh này đã đạt tới trình ẩn thân thượng thừa mà quân đội Mỹ cũng chỉ biết thòm thèm ao ước mà thôi, bọn ninja bầu trời này đến và đi giữa thanh thiên bạch nhật, ẩn nấp chờ khi chúng ta buông bỏ cảnh giác. Rất nhiều khả năng là bạn sẽ chẳng bao giờ phát hiện ra lũ “ma cà rồng” tí ti c*t chó này (T/N: bản gốc là “POS” – piece of shit hoặc point of sale :)) và đến lúc mình nhận ra là đã bị cắn, chúng đã cao chạy xa bay từ cái thời nào rồi.
Tại sao phải thích nghi trong khi chiến thuật gần như hoàn hảo vkl?
Peace