Nội dung chủ yếu muốn chia sẻ cùng mọi người lần này chính là phương pháp ghi nhớ đoạn dài: nhớ làm sao, rồi làm sao để không quên, trích dẫn dễ hiểu dễ sử dụng. Nhấn mạnh là phương pháp ghi nhớ, chứ không phải học thuộc.
Nói chẳng quá, tôi đến được Bắc Đại cũng là nhờ những tip này. Trên thực tế, tôi chỉ dành vẻn vẹn nửa tháng để học kiến thức của hơn 10 môn. (Ui cha một quyển giáo trình nó dài phải gọi là …)
Tất nhiên học nhớ là phải thi. Chính vì thế phải nhắc tới một điểm quan trọng: Yêu cầu của việc thi cử đối với tập tài liệu dài đằng đẵng này là: nhớ trọng tâm, vận dụng được; nhưng đồng thời không bắt buộc phải ghi nhớ từng câu từng chữ.
01. Đầu tiên, quán triệt với mọi người trước, phương pháp kể lại một cách máy móc không mang lại hiệu quả ghi nhớ. Đầu tiên, quán triệt với mọi người trước, phương pháp kể lại một cách máy móc không mang lại hiệu quả ghi nhớ.
“Kể lại máy móc” là học thuộc luôn từ văn bản gốc trong sách. Đây là phương pháp chúng ta sử dụng nhiều nhất. Tuy nhiên, nếu chỉ học theo thứ tự sắp xếp, toàn bộ nội dung trong sách, ta khó lòng có thể ghi nhớ trong thời gian cho phép.
Ghi nhớ ngắn hạn xảy ra trong lần đầu chúng ta học bài, chủ động tiếp thu kiến thức. Nếu muốn nhớ nhanh- dai- lâu, ta bắt buộc phải “xử lí” kiến thức ở mức độ hoàn chỉnh nhất định, chuyển từ ghi nhớ ngắn hạn thành ghi nhớ dài hạn. Ghi nhớ dài hạn không giới hạn dung lượng ghi nhớ, đảm bảo nhớ được lâu, nhiều năm thậm chí suốt đời.
“Xử lí” là gì? chính là tự thêm thắt và sắp xếp các phần kiến thức. Mấu chốt để xử lí các tài liệu dài chính là thuật lại bằng lời của mình.
Thực hiện thao tác này càng kỹ lưỡng, bạn sẽ càng nhớ hiệu quả.
Thuật lại tỉ mỉ là liên hệ thực nghiệm những phần kiến thức và nội dung cần ghi nhớ. Đây là phương pháp ghi nhớ thông tin có hiệu quả cao nhất. (Bành Đam Lĩnh- “Tâm lý học đại cương”)
Phương pháp liên kết từ đơn cũng được xây dựng dựa trên nguyên lí này.
Theo đó, khi cần phải ghi nhớ tài liệu dài, ta chuyển nó thành ngôn ngữ của riêng mình, từ đó đạt được hiệu quả cao trong ghi nhớ. Sở dĩ đạt được hiệu quả cao chính là nhờ vào hệ thống ngôn ngữ của riêng ta, phong cách trần thuật và cả thói quen- thuộc vào vùng “kiến thức kinh nghiệm đã có”
02. Đa số chúng ta đều nghĩ rằng, việc phải tổ chức lại kiến thức theo cách của mình thực sự vừa phiền vừa mất thời gian, nên đọc trực tiếp từ sách để có tốc độ nhanh hơn.
Nhưng sự thực không phải vậy.
Đầu tiên, nội dung nguyên gốc trong sách được biên soạn dựa vào cách tư duy và hệ thống ngôn ngữ biểu đạt của tác giả, chúng ta là những người không liên quan. Vì vậy, nếu trong lần đầu ghi nhớ bạn sử dụng phương pháp “đọc lại máy móc”, những gì bạn học thuộc không chỉ là bản thân kiến thức mà còn là phương pháp thuật lại- một lần hai việc, mà hai thứ đều không quen.
Nhưng nếu bạn áp dụng phương pháp ghi nhớ cẩn thận, chuyển nó vào ngôn ngữ của mình, như khẩu ngữ hóa. Công việc này sẽ giúp ghi nhớ dễ hơn, lần đầu ghi nhớ như vậy chưa chắc đã lâu hơn đọc thuộc máy móc.
Thêm vào đó, học tài liệu không phải một lần là nhớ kỹ, ta còn phải ôn lại. Học thuộc máy móc lần đầu tiên không đảm bảo chắc chắn hiệu quả ghi nhớ, trong lần ghi nhớ thứ hai, ta vẫn phải dành rất nhiều thời gian.
Hơn nữa, sách viết rất tỉ mỉ, cẩn thận, như mục đích của việc viết sách là để người đọc hiểu, hoàn toàn không cần phải học toàn bộ kiến thức trong sách. Tóm tắt lại, nắm được những câu trọng tâm là đủ. So sánh với việc đọc thuộc kiến thức toàn bộ trong văn bản gốc, ghi nhớ có chọn lọc làm giảm nội dung cần ghi nhớ, thậm chí nhờ đó có thể nhớ nhanh hơn học thuộc. Tính đường dài, tính ưu việt của học và ghi nhớ chọn lọc càng bộc lộ rõ- bạn chỉ có thể càng ngày càng nhớ kỹ qua ôn tập.
03. Vấn đề chính là, làm sao để ghi nhớ bằng ngôn ngữ của bản thân? Đây chính là điểm then chốt. Nhưng, có thể nói, cách biểu đạt trình bày trong sách đã vượt quá hệ thống kiến thức và khả năng ngôn ngữ của chúng ta, vậy làm sao có thể trình bày được theo cách của bản thân?
Phương pháp của tôi là: nhớ tất cả những từ khóa có trong sách, những kiến thức chủ chốt từ các đề mục- các “điểm mục” trong sách, từ đó liên kết từ “điểm” sang “đường”- xâu chuỗi những “điểm” từ khóa và kiến thức vắn tắt trong sách thành nội dung hoàn chỉnh.
Vấn đề ở đây là: Làm sao để liên kết và xâu chuỗi?
Sau khi tìm ra được từ khóa và những điểm kiến thức chủ chốt, chúng ta hãy xét trên mối quan hệ: đối lập? nguyên nhất- kết quả? Liên kết về thời gian- không gian? Sự kiện con người?
Sau đó tập hợp lại vào vở, soạn lại theo cách hiểu và ngôn ngữ của mình, từ đó liên kết các từ khóa lại với nhau dựa trên cơ sở về từ (chủ ngữ, định ngữ,…) và mối quan hệ (tương hỗ,…).
Giả dụ thế này:
Trong sách “Ồ! Đây chính là thứ tôi cần”, tác giả Kelly McGonigal đã viết liên quan đến giấc ngủ: “Ngủ không đủ về lâu về dài dễ gây stress, nảy sinh ham muốn và dễ bị cám dỗ. Bạn sẽ khó kiểm soát cảm xúc cũng như giảm độ tập trung.”
Từ khóa rõ ràng, xét quan hệ vế câu là nguyên nhân- kết quả, từ đó liên kết: Nguy hiểm tiềm tàng của mất ngủ kéo dài: thêm stress, giảm tự chủ, mất kiểm soát cảm xúc, thiếu tập trung.
Nhớ kỹ một điều là không có đáp án nào là chuẩn mực. Bạn không xem lại bài, tự nói lại thì mới thuộc về bạn. Bạn phải dùng “nền tảng kiến thức đã có” để xử lí kiến thức phải nhớ. Chính hành động này sẽ giúp chuyển thành lời của bạn.
Hãy thử đi nhé!!! Việc xâu chuỗi lại không khó, nhưng nó đòi hỏi bạn phải suy ngẫm. Đồng thời, trong quá trình làm chắc chắn sẽ phát sinh những khúc mắc, hãy vượt qua, nhất định làm được!
