Trong lịch sử phong kiến Việt Nam, các nhân vật nữ không được nhắc đến nhiều như các đàn ông. Đấy không phải là vì phụ nữ nước ta kém tài, mà vì họ luôn bị ràng buộc trong cái lễ giáo trọng nam khinh nữ của các vương triều phong kiến. Thế nhưng, đến với Lưỡng triều Hoàng hậu Dương Vân Nga thì lại khác. Bà là hoàng hậu của hai Triều Đinh và Lê. Bà là người từng có quyết định ảnh hưởng đến cả vận mệnh dân tộc. Và cũng là người hứng chịu búa rìu của cái việc “đời luận anh hùng”.
Dương Vân Nga là một nhân vật lớn trong lịch sử Việt Nam. Thế mà, ngay chính bà cũng không thoát được cái vòng “trọng nam khinh nữ” của các sử gia phong kiến. Các bộ sử lớn như Đại Việt Sử Ký Toàn Thư nhà Hậu Lê và Khâm Định Việt Sử Thông Giám Cương Mục nhà Nguyễn không hề dành phần riêng nói rõ về thân thế của bà như trường hợp những nhân vật nam khác. Đến thời đương đại này, các sử gia mới ra sức tìm hiểu nguồn gốc xuất thân của bà. Nhưng kết quả thu được chẳng có bao nhiêu bởi sử cũ không chép lại thì thế hệ hiện tại lấy gì mà tra khảo.
Trong thực tế đó, xuất thân của Dương Vân Nga vẫn còn là đều bàn cãi. Bà có lẽ là người của vùng đất Hoa Lư, Ninh Bình. Sử cũ chỉ ghi bà họ Dương, còn tên thì hiện có hai thuyết: Dương Vân Nga và Dương Ngọc Vân. Tuy nhiên, theo như tên ghi ở Đền thờ Vua Lê Đại Hành ở Hoa Lư, thì bà tên là Dương Vân Nga.
-Bà tên là Dương Ngọc Vân: Theo cuốn sách “Nhà Đinh dẹp loạn và dựng nước” của Nguyễn Danh Phận thì Dương Ngọc Vân là con gái của Dương Tam Kha. Theo cuốn sách “Võ tướng Thanh Hóa trong lịch sử dân tộc” của Trần Văn Thịnh thì Dương Ngọc Vân là con gái của Dương Nhị Kha. Dương Nhị Kha là anh trai của Dương Tam Kha.
-Bà tên là Dương Vân Nga: Theo giai thoại dân gian, Dương Vân Nga là con gái của ông Dương Thế Hiển, quê ở vùng Nho Quan, Ninh Bình. Cái tên Vân Nga là ghép từ Vân Long và Nga My là tên thôn quê cha mẹ bà. Phả hệ họ Ngô Việt Nam gọi bà là Dương Vân Nga nhưng lại cho rằng bà là mẹ sứ quân Ngô Nhật Khánh. Đinh Tiên Hoàng dẹp xong Nhật Khánh, lấy bà làm vợ, sau đó đưa người con gái riêng của bà – tức em Ngô Nhật Khánh – làm vợ Đinh Liễn. Tuy nhiên, quan điểm này không vững do nhiều tình tiết không hợp lý.
-Không khẳng định bà tên là gì: Theo cuốn sách “Nhìn lại lịch sử” của Lã Duy Lan, Phan Duy Kha và Đinh Công Vĩ thì Dương thị đã lần lượt trở thành vợ của ba vị vua là Ngô Xương Văn, Đinh Bộ Lĩnh và Lê Hoàn. Đinh Bộ Lĩnh sau khi thắng Ngô Xương Văn đã lấy vợ của Ngô Xương Văn là Dương thị vì mục đích chính trị.
Đến bây giờ, xuất thân và ‘sự nghiệp’ chuyển ngôi của bà vẫn còn là 1 ẩn số lớn. Có phải bà đã giết Đinh Tiên Hoàng? Liệu bà không chỉ là lưỡng mà còn là Tam triều Hoàng hậu? Bí ẩn của tiếng khóc dạ đề vẫn chưa được vén màn. Hãy cùng chờ đợi những câu chuyện về bà nhé!!!
