Thực ra đây là câu hỏi của con gái tôi và tôi khá bối rối. Con bé hỏi bằng cách nào, nếu giả sử hai người với cao độ hoàn hảo cùng hát một bài hát, làm sao chúng ta có thể phân biệt được ai đang hát khi các nốt giống nhau.
Note: Tui không hề biết gì về âm nhạc, nhưng có lẽ đây là nơi tốt nhất để hỏi cho con bé.
Link Reddit: https://redd.it/kpxv2g
u/wetbandit48 (4.3k points – x1 silver – x1 eureka! – x2 rocket like)
Những câu trả lời đều rất tuyệt nhưng đối với một đứa trẻ năm tuổi thì tôi sẽ trả lời như sau: một chiếc saxophon và một chiếc sáo đều có thể chơi cùng một nốt, nhưng bởi chúng có hình dáng riêng biệt nên âm thanh phát ra khác nhau. Con người cũng có nhiều hình dáng cơ thể khác nhau nên tiếng của họ cũng khác nhau khi cùng hát một nốt.
Edit cho một câu trả lời hoàn chỉnh hơn để đề cập hoà âm và âm bội:
Hãy tưởng tượng bạn có một bảng màu chỉ có sơn đỏ. Chúng đều là cùng một màu (hay một nốt) nhưng lại có các sắc (hay các phổ) khác nhau của màu đỏ. Bạn có thể trộn màu đỏ nhạt hơn với màu đỏ đậm hơn nhưng bạn vẫn sẽ có màu đỏ. Màu đỏ mà một người có thể hát là dựa trên sự pha trộn độc nhất của họ với sắc đỏ. Họ hát những sắc này theo hình dáng của họ.
u/wolfchaldo (31 points)
Đây rõ ràng là một nỗ lực đáng khen ngợi khi muốn giải thích chủ đề này rõ ràng với một đứa trẻ 5 tuổi, nhưng tôi không nghĩ là nó trả lời câu hỏi này hoàn toàn. Bất cứ điều gì không đề cập đến những hình dáng tần số/sóng âm khác nhau thì sẽ không trả lời cho câu hỏi “làm sao hai âm thanh ở cùng một cao độ nghe khác nhau?”
u/wetbandit48 (61 points)
Tui đồng ý. Tui nghĩ là thông tin về hoà âm và âm bội đã rõ ràng hơn với những người không muốn đào sâu, nhưng có lẽ lại hơi nhiều thông tin cho một vài người. Có lẽ một câu trả lời như này sẽ thoả mãn cả hai bên:
Hãy tưởng tượng bạn có một bảng màu chỉ có sơn đỏ. Chúng đều là cùng một màu (hay một nốt) nhưng lại có các sắc (hay các phổ) khác nhau của màu đỏ. Bạn có thể trộn màu đỏ nhạt hơn với màu đỏ đậm hơn nhưng bạn vẫn sẽ có màu đỏ. Màu đỏ mà một người có thể hát là dựa trên sự pha trộn độc nhất của họ với sắc đỏ. Họ hát những sắc này theo hình dáng của họ.
u/RhynoD (6.6k points – x3 silvers – x1 awesome answer – x3 helpful)
Một trong các tính chất của nốt nhạc là âm sắc của nó. Âm sắc là tất cả những âm có liên quan với nguồn âm mà không thuộc âm thuần.
Nhạc cụ (và giọng của con người – sau đây tôi sẽ chỉ nói về nhạc cụ nhưng cũng tương tự thôi) không tạo ra âm thuần. Nhạc cụ sẽ tạo ra tần số cơ bản, cao độ mà bạn muốn chơi và âm bội. Hãy thử với dây đàn ghita nhé: nó sẽ dao động ở một tần số nhất định, và nó vẫn sẽ dao động chính xác như vật lần thứ hai, thứ ba, thứ tư, vân vân. Hình thù và vật liệu của nhạc cụ, cả kích cỡ và hình dáng và chất liệu của nguồn dao động chính (môi, bộ dao động, dây thanh quản…) đều thay đổi việc âm bội nào được khuếch đại hay biến mất. Tai người có thể nghe thấy sự khác biệt trong những âm bội này, mặc dù não bộ sẽ lược bỏ nó khỏi nhận thức về âm thanh trừ khi bạn tập trung vào nó.
Đối với giọng người, điều này bao gồm kích cỡ và hình dáng của miệng, phổi, xoang mũi, sọ và độ dày của sọ hay xương hàm và lưỡi và nhiều nữa. Tất cả những thứ này sẽ thay đổi âm bội một chút, nên kể cả âm cơ bản giống nahu thì cao độ sẽ không.
Âm sắc cũng bao gồm những âm thanh riêng biệt tới từ nhạc cụ: đại loại như tiếng lách cách hay sự chuyển động của van, tiếng thở hoặc tiếng khàn của giọng bạn…
Dịch bởi Pou Pou
