Chúng ta thường hay quên bỏ cuộc là một lựa chọn, có khi là lựa chọn tốt nhất.
Sự kiên trì, đặc biệt là trong lúc khó khăn, được ca ngợi rất cao và thường xuyên đến nỗi đôi khi chúng ta quên mất lựa chọn khác. Và chúng ta quên làm thế nào để không cảm thấy thất bại khi chúng ta bỏ cuộc.
Những khẩu hiệu thì dường như vô tận: ‘’Bạn chỉ nhận những gì bạn đã cho’’, ‘’Tôi đã không mơ sự thành công, tôi đã làm nên sự thành công’’, ”Không có gì đáng giá mà đến một cách dễ dàng”. Ngay cả ‘’quy luật 10.000 giờ’’ của Malcolm Gladwell cũng nói muốn làm có chén thánh của việc làm chủ nhân thì phải mất nhiều chục năm cống hiến.
Nhưng đã có ai khuyên rằng bạn đã cố gắng hết sức khi bắt đầu kinh doanh, theo đuổi mục tiêu, hỗ trợ những người thân yêu và bây giờ là lúc để rời đi? Không thường xuyên lắm. Bao nhiêu máu, mồ hôi và nước mắt đã bị lãng phí vô vọng? Rất nhiều. Có lẽ bạn đã từng trải qua, kiệt sức về cảm xúc hay tài chính, hoặc cả hai, nhưng không cam tâm từ bỏ nó.
Tại sao vậy?
Hãy xem xét khái niệm ‘’đóng hụi chết’’, xuất phát từ cả tâm lý học và kinh tế đề cập đến khuynh hướng ra quyết định đổ thêm thời gian, tiền bạc, công sức hoặc tài nguyên khác vào một dự án chỉ vì chúng ta đã lỡ đầu tư vào nó. Chúng ta trở thành con mồi dù số tiền đặt cược cao, tiếp tục ném tiền và năng lượng vào một doanh nghiệp không thành công, hoặc thành công thấp, buộc bản thân phải ăn cho hết món bít tết quá lửa chỉ vì đã trả tiền cho nó. Bất kể ở quy mô nào, con người thường gặp khó khăn khi ra quyết định từ bỏ.
Tại sao chúng ta không muốn từ bỏ?
Tại sao ông trời làm như vậy với chúng ta? Các nhà nghiên cứu giả thuyết rằng hiện tượng này đến từ nỗ lực tránh lãng phí tài nguyên quý giá. Quy tắc này có ý nghĩa khi bạn nhìn vào nó từ góc độ khan hiếm, là tốt hơn hết là tiếp tục nếu đã đầu tư tài nguyên, nhưng đến một lúc nào đó thì logic không còn đứng vững nữa.
Ví dụ, có vẻ lãng phí khi chia tay với đối tác nhiều năm, nhưng cố gắng khắc phục mối quan hệ tan vỡ cũng không kém phần lãng phí. Bạn có thể lập luận rằng việc ở lại thực sự lãng phí hơn và đưa một mối quan hệ không thỏa mãn, cạn kiệt cảm xúc đến hồi kết, để cho phép bạn bước ra và thử lại.
Tuy nhiên, sự thất bại bị xem thường đến mức nó không có gì lạ khi ta cố giữ cánh cửa phòng hòa nhạc đã thua cuộc mở, hơn là thực sự đối mặt với âm nhạc. Thêm vào đó, đơn giản là cảm thấy sai sai khi dập tắt lửa mặc dù ta có thể bị cháy. Tuy nhiên, cảm giác đó thực sự là sự ngụy biện đóng hụi chết khiến ta lạc lối.
Bạn làm gì khi ở trong tình huống này? Dưới đây là bảy cách để không chỉ từ bỏ mà còn cảm thấy tự tin về nó.
Mẹo 1: Viết ra những tốn kém và những tốn kém thêm nữa trong tương lai. Đôi khi lắng nghe trái tim có thể hữu ích, nhưng đôi khi trái tim được mô tả tốt nhất bằng câu nói của Nick Hornby trong phim High Fidelity.
Vì vậy, hãy lắng nghe trái tim bằng cách thực sự viết ra các khoản lời lỗ liên quan đến việc ở lại, và các khoản lời lỗ liên quan đến việc thoát ra. Nó tương tự như danh sách ưu và nhược điểm cổ điển và nó giúp bạn tập trung vào khả năng thường bị lãng quên là bỏ lỡ các cơ hội khác khi quyết định ở lại.
Mẹo 2: Tái ý thức việc ‘’bỏ cuộc’’ thành ‘’biết khi nào nên rời bỏ.’’
Trong xã hội này, tất cả mọi người từ Thomas the Train đến Sean Paul đều bảo chúng ta đừng bao giờ từ bỏ. Câu nói thẳng thắn nhất về sự không bao giờ từ bỏ được quy cho Winston Churchill, người được cho là đã nói câu đơn giản “Không bao giờ và không bao giờ bỏ cuộc.’’
Nhưng hóa ra điều này đã nằm ngoài bối cảnh. Những gì ông ấy thực sự nói là “Không bao giờ nhượng bộ ngoại trừ niềm tin của lương tri và danh dự.”
Thật vậy, ý tưởng ‘’từ bỏ’’ khó khăn đến nỗi đôi khi ta quên mất sự trưởng thành và toàn vẹn cần có để có cái nhìn sâu sắc rằng khi cái gì đó không ổn thì phải thay đổi nó đi. Thông điệp thuộc lòng ‘’không bao giờ bỏ cuộc’’ không có một kích cỡ phù hợp với tất cả. Bỏ cuộc lúc có ý nghĩa nhất, là điều cao quý phải làm, là lựa chọn đúng đắn. Tôi nghĩ ngay cả Thomas the Train cũng đồng ý như thế.
Mẹo 3: Bỏ cuộc là dấu hiệu khôn ngoan.
Một nghiên cứu trên tạp chí Psychological Science cho thấy những người trẻ tuổi có nhiều khả năng dấn thân vào ngụy biện đóng hụi chết hơn so với người cao tuổi.
Người trẻ tuổi có khuynh hướng thiên về tiêu cực hơn, nghĩa là họ cân nhắc thông tin tiêu cực như lỗ lã nhiều hơn thông tin tích cực. Ngược lại, quyết định của người lớn tuổi cân bằng giữa lời và lỗ đều hơn. Điều này cho thấy rằng càng lớn tuổi càng khôn ngoan và thận trọng hơn về cách tốt nhất để đầu tư thời gian và tiền bạc. Nói tóm lại, đôi khi cắt giảm tổn thất là điều chín chắn và sắc sảo để làm.
Mẹo 4: Vứt bỏ đứa trẻ cùng với thau nước tắm.
Điều khiến mọi người ghét bỏ cuộc là cảm giác những thế lực mà họ không thể kiểm soát được đang thắng họ. Tuy nhiên, bạn có thể thiết lập lại cảm giác bị kiểm soát bằng cách sắp xếp lại lựa chọn để bước ra như một quyết định tình cảm khó xử. Dự án này như là đứa con bạn đẻ ra, nhưng đôi khi bạn chỉ cần vứt bỏ nó đi.
Mẹo 5: Suy nghĩ lại về thất bại.
Bỏ thiên vị và ngụy biện sang một bên, cốt lõi của việc chống đối sự từ bỏ nỗi sợ thất bại của chúng ta. Chúng ta đã được xã hội hóa để thấy giấc mơ không thành hiện thực có nghĩa là thất bại. Nó thậm chí còn khó hơn khi có người khác thấy sự thất bại của mình, như một cuộc hôn nhân hoặc một hợp tác làm ăn.
Lựa chọn để kết thúc một mối quan hệ hoặc một dự án, đặc biệt nếu bạn đã bắt đầu háo hức và đầu tư sâu đậm, là một mất mát đáng buồn. Vì vậy, hãy cho mình không gian cần thiết để buồn đau, nhưng sau đó cân nhắc điều này: Nó không phải là thất bại nếu nó giúp mình đi tiếp. Gọi nó là giảm nhẹ gánh nặng, đơn giản hóa cuộc sống, đưa ra lựa chọn tốt hơn, lấy cổ phiếu, lật một lá mới, tiến lên, vươn lên, bất cứ điều gì bạn muốn, không cái nào trong số đó mang bất kỳ thất bại nào.
Mẹo 6: Bạn không thể kiểm soát mọi thứ.
Đôi khi cuộc sống đưa đến những hoàn cảnh mà bạn không thể thay đổi. Giả sử bạn đặt trái tim và tâm hồn của mình vào việc ra mắt một tiệm bánh, nhưng có thể việc khai trương trùng khớp với cơn sốt giảm tinh bột, chủ nhà tăng gấp đôi tiền thuê nhà, hoặc có một cuộc chạy đua giá đường trên thế giới. Bạn có thể kiểm soát điều nào trong số đó không? Không hề trong một triệu năm.
Bạn có thể cảm thấy như mình thất bại, nhưng đừng chịu trách nhiệm cho những việc không liên quan đến năng lực, sự cống hiến hay tính cách của mình.
Mẹo 7: Kiến thức là sức mạnh.
Tự an ủi khi biết rằng tất cả mọi người đều trải qua những lực ngoài tầm kiểm soát và hầu hết mọi người đủ sáng suốt và đủ mạnh để đương đầu với việc đóng hụi chết. Vì vậy, nếu có thể từ bỏ vào thời điểm thích hợp, hãy coi như bản thân bạn đang vận hành ở mức độ lý trí cao hơn.
Để kết thúc, bạn đã không biết những gì bạn đang biết. Hơn thế, bạn đã không thể nào biết trước được. Nhưng bây giờ bạn có kiến thức, kinh nghiệm, và tôi dám nói, một chút khôn ngoan, hãy sẵn sàng tặc lưỡi quăng món hụi chết và hướng về những mục tiêu mới.
Psychology Today – 7 Reasons to Feel Confident about Throwing in the Towel
HBQ biên dịch
Nguồn: Chi Tu
