Bạn có biết rằng cho đến hôm nay nhiều nước châu Phi vẫn đang phải tiếp tục nộp thuế thuộc địa cho Pháp, mặc dù trên danh nghĩa họ đều đã là những quốc gia độc lập nhờ được Pháp “trao trả”?
Năm 1958, Khi Sékou Touré của Guinea quyết định thoát ra khỏi đế chế thực dân Pháp, và lựa chọn nền độc lập quốc gia, tầng lớp chóp bu của thực dân Pháp ở Paris đã rất tức giận, và trong cơn thịnh nộ lịch sử, chính quyền Pháp ở Guinea đã phá hủy tất cả mọi thứ tại đất nước này vốn đại diện cho những gì họ gọi là những lợi ích từ chế độ thực dân Pháp.
Ba ngàn người Pháp rời khỏi đất nước, cùng với tất cả tài sản của họ và phá hủy bất cứ thứ gì không thể chuyển đi được: trường học, nhà trẻ, các tòa nhà hành chính công bị phá sập; xe ô tô, sách vở, thuốc men, dụng cụ nghiên cứu, máy kéo đã bị nghiền nát và phá hoại; ngựa, bò trong các trang trại đã bị giết chết, và thực phẩm trong nhà kho đã bị đốt cháy hoặc bị đầu độc.
Mục đích của hành động thái quá này là để gửi một thông điệp rõ ràng cho tất cả các thuộc địa khác về hậu quả của việc chối bỏ Pháp sẽ rất khủng khiếp.
Nỗi sợ hãi từ từ lan tỏa trong tầng lớp ưu tú của châu Phi, và không ai sau sự kiện Guinea có đủ can đảm để làm theo tấm gương của Sekou Touré, người có câu khẩu hiệu: “Chúng tôi thích sự tự do trong đói nghèo hơn là sự giàu có trong chế độ nô lệ.”
Sylvanus Olympio, tổng thống đầu tiên của nước Cộng hòa Togo, một quốc gia nhỏ bé ở phía tây châu Phi, tìm thấy một giải pháp trung hòa đối với nước Pháp.
Ông không muốn đất nước của mình để tiếp tục dưới quyền thống trị của Pháp, do đó ông đã từ chối ký hiệp ước thuộc địa tiếp theo do De Gaule đề xuất, nhưng đồng ý trả một món nợ hàng năm sang Pháp cho cái gọi là lợi ích Togo đã có từ chế độ thực dân Pháp. Đó là điều kiện duy nhất để người Pháp không tàn phá đất nước trước khi rời đi. Tuy nhiên, số tiền ước tính của Pháp là quá lớn khi mức bồi thường cho cái gọi là “khoản nợ thuộc địa” chiếm gần 40% ngân sách quốc gia vào năm 1963.
Tình hình tài chính của đất nước Togo mới độc lập là rất không ổn định, do đó, để có thể ra khỏi tình trạng này, Olympio quyết định rút khỏi hệ thống tiền tệ thuộc địa Pháp FCFA (đồng franc cho các thuộc địa của Pháp ở châu Phi), và phát hành đồng tiền riêng.
Ngày 13 tháng 01 năm 1963, ba ngày sau khi đồng tiền chính thức của đất nước bắt đầu được in, một nhóm lính ngu dốt dưới sự giật dây của Pháp đã giết chết vị tổng thống dân cử đầu tiên của châu Phi vừa được độc lập. Olympio đã bị giết bởi Etienne Gnassingbe, một cựu sỹ quan quân đội Lê dương Pháp, người được cho là đã nhận được số tiền thưởng 612 đô-la từ lãnh sự quán Pháp tại địa phương với công việc giết người này.
Giấc mơ của Olympio là xây dựng một quốc gia độc lập, tự chủ và tự lực cánh sinh. Nhưng người Pháp không thích ý tưởng đó.
Ngày 30 tháng 6 năm 1962, Modiba Keita, tổng thống đầu tiên của nước Cộng hòa Mali, quyết định rút khỏi hệ thống tiền tệ thuộc địa Pháp FCFA, vốn đã được áp dụng đối với 12 quốc gia châu Phi mới độc lập. Đối với vị tổng thống Mali này, người vốn nghiên cứu về một nền kinh tế xã hội chủ nghĩa, rõ ràng là hiệp ước thuộc địa mở rộng với Pháp là một cái bẫy, một gánh nặng cho sự phát triển đất nước.
Ngày 19 Tháng 11 năm 1968, giống như Olympio, Keita đã là nạn nhân của một cuộc đảo chính được thực hiện bởi một cựu lính Lê dương Pháp khác, trung úy Moussa Traoré.
Thực tế là trong thời kỳ hỗn loạn của các cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc ở châu Phi khỏi chế độ thực dân châu Âu, Pháp đã liên tục sử dụng nhiều cựu binh Lê dương để thực hiện các cuộc đảo chính chống lại các tổng thống dân bầu:
- Ngày 1 Tháng 1 năm 1966, Jean-Bédel Bokassa, một cựu binh Lê dương Pháp, thực hiện một cuộc đảo chính chống lại David Dacko, Tổng thống đầu tiên của nước Cộng hòa Trung Phi.
- Ngày 3 tháng 1 năm 1966, Maurice Yaméogo, Tổng thống đầu tiên của nước Cộng hòa Upper Volta, bây giờ gọi là Burkina Faso, là nạn nhân của một cuộc đảo chính thực bởi Aboubacar Sangoulé Lamizana, một cựu binh Lê dương Pháp, người đã chiến đấu trong quân đội Pháp ở Indonesia và Algeria chống lại nền độc lập của các nước này.
- Vào ngày 26 Tháng Mười năm 1972, Mathieu Kérékou, một người vệ sỹ của Tổng thống Hubert Maga, tổng thống đầu tiên của nước Cộng hòa Benin, tiến hành một cuộc đảo chính, ngay sau khi ông ta được tham dự các khóa học tại các trường quân sự của Pháp trong những năm 1968-1970.
Trên thực tế, trong suốt 50 năm qua, có tổng cộng 67 cuộc đảo chính xảy ra tại 26 quốc gia ở châu Phi, mà 16 trong số đó là những nước cựu thuộc địa của Pháp, có nghĩa là 61% các cuộc đảo chính xảy ra ở các nước châu Phi nói tiếng Pháp.
Như những con số này đã chứng minh, Pháp đã khá dữ dội và tích cực trong việc giữ lại ảnh hưởng mạnh mẽ của mình tại các thuộc địa cũ, bằng bất cứ giá nào, cách thức nào.
Tháng 3 năm 2008, cựu Tổng thống Pháp Jacques Chirac đã nói:
“Nếu không có châu Phi, Pháp sẽ trượt xuống thứ hạng của một (thế giới) quyền lực thứ ba”
Người tiền nhiệm của Chirac, cựu tổng thống François Mitterand đã tiên tri từ năm 1957 rằng:
“Nếu không có châu Phi, Pháp sẽ không có lịch sử trong thế kỷ 21”
Ngay lúc này đây, khi tôi đang viết bài này, 14 quốc gia châu Phi bị Pháp bắt buộc, trong một hiệp ước thuộc địa, phải đưa 85% dự trữ nước ngoài của họ vào ngân hàng trung ương Pháp dưới sự kiểm soát của Bộ trưởng Bộ Tài chính Pháp. Cho đến bây giờ, năm 2014, Togo và khoảng 13 quốc gia châu Phi khác vẫn phải trả “khoản nợ thuộc địa” cho Pháp. Lãnh đạo châu Phi nào từ chối sẽ bị giết hoặc là nạn nhân của những cuộc đảo chính. Ai vâng lời sẽ được Pháp hỗ trợ và khen thưởng Pháp với một cuộc sống xa hoa trong khi người dân của họ phải chịu đựng cảnh nghèo cùng cực, và tuyệt vọng.
Đây đích thực là một hệ thống ma quỷ và mặc dù bị Liên minh châu Âu chỉ trích, nước Pháp vẫn chưa sẵn sàng để dỡ bỏ hệ thống thuộc địa này khi nó đem về cho nước Pháp khoảng 500 tỷ đô-la từ châu Phi.
Chúng ta thường lên án các nhà lãnh đạo châu Phi tham nhũng và phục vụ lợi ích quốc gia phương Tây, nhưng điều đó có nguyên nhân của nó. Họ cư xử như vậy bởi vì họ sợ bị giết hoặc là nạn nhân của một cuộc đảo chính. Họ muốn có một quốc gia mạnh mẽ để hỗ trợ họ khi bị xâm lược hay gặp rắc rối. Nhưng, ngược lại với sự bảo vệ hữu hảo, sự bảo vệ của phương Tây là kết quả của sự thỏa thuận với việc các nhà lãnh đạo châu Phi phải từ bỏ việc phục vụ người dân của họ, lợi ích quốc gia của họ.
Lãnh đạo châu Phi sẽ làm việc vì lợi ích của người dân nước họ nếu họ không liên tục quấy nhiễu và bị bắt nạt bởi các nước đế quốc.
Năm 1958, lo sợ về hậu quả của việc lựa chọn độc lập, giáng xuống từ nước Pháp, Leopold Sédar Senghor tuyên bố: “Sự lựa chọn của người dân Senegal là độc lập; nhưng họ chỉ muốn nó trong sự hữu hảo với nước Pháp, chứ không có trong sự bất hòa.”
Từ đó về sau Pháp chỉ chấp nhận một “nền độc lập trên giấy” cho các thuộc địa của mình, nhưng các nước này phải đã ký kết “Hợp tác Accords”, mô tả chi tiết bản chất của mối quan hệ của họ với Pháp, đặc biệt, bị buộc chặt vào hệ thống tiền tệ thuộc địa Pháp (đồng Franc), hệ thống giáo dục Pháp, quân sự và các ưu đãi thương mại.
Dưới đây là những điều khoản “tự do-bình đẳng-bác ái” mà Pháp buộc 14 nước cựu thuộc địa châu Phi phải ký để làm điều kiện “trao trả độc lập” cho họ:
- Hoàn trả chi phí “xây dựng thuộc địa” vì lợi ích của thực dân Pháp:
Các quốc gia mới “độc lập” phải trả tiền cho cơ sở hạ tầng do Pháp xây dựng trong thời kỳ khai thác thuộc địa.
- Tự động thu nộp dự trữ quốc gia:
Các nước châu Phi bị buộc phải gửi dự trữ tiền tệ quốc gia của họ vào ngân hàng trung ương Pháp, gồm 14 quốc gia châu Phi vẫn bị khống chế kể từ năm 1961: Benin, Burkina Faso, Guinea-Bissau, Bờ Biển Ngà, Mali, Niger, Senegal, Togo, Cameroon, Cộng hòa Trung Phi, Chad, Congo-Brazzaville, Guinea Xích đạo và Gabon.
Tiến sĩ Gary K. Busch cho biết:
“Chi phối chính sách tiền tệ là một hình thức xâm lược các nước khác một cách không bị làm phức tạp hóa, bởi vì, trên thực tế, nó được điều hành bởi Kho bạc Pháp, mà không cần tham vấn bất cứ cơ quan tài chính trung ương nào của WAEMU hoặc CEMAC. Theo các điều khoản của thỏa thuận về việc thiết lập các Ngân hàng Trung ương của các quốc gia châu Phi (CFA) thì các ngân hàng này có nghĩa vụ phải gửi ít nhất 65% dự trữ ngoại hối của mình vào một “tài khoản giao dịch” tại Kho bạc Pháp, cùng với 20% khác để trang trải các khoản nợ tài chính. Các ngân hàng trung ương CFA cũng áp đặt một khoản tín dụng mở rộng cho mỗi nước thành viên tương đương với 20% thu nhập của các nước này trong năm trước đó. Mặc dù BEAC và BCEAO có một cơ sở thấu chi với Kho bạc Pháp, các khoản giải ngân phải tùy thuộc vào sự đồng ý của Kho bạc Pháp. Nói cho cùng là của Kho bạc Pháp đã đầu tư dự trữ ngoại hối của các nước châu Phi vào chính mã cổ phiếu của nó ở thị trường chứng khoán Paris (Paris Bourse). Nói ngắn gọn, hơn 80% dự trữ nước ngoài của các nước châu Phi được gửi vào “tài khoản giao dịch” dưới sự kiểm soát của Kho bạc Pháp. Hai ngân hàng CFA dù dưới cái tên châu Phi, nhưng không hề có được chính sách tiền tệ của riêng mình. Bản thân các nước cũng không biết, và cũng không được biết, có bao nhiêu dự trữ ngoại hối đang giữ bởi Kho bạc Pháp thuộc về họ. Lợi nhuận từ đầu tư bằng tiền của các quỹ này trong Kho bạc Pháp được bổ sung vào quỹ nhưng không có bản kiểm kê chi tiết về bất kỳ sự thay đổi nào được đưa ra cho cả những ngân hàng này hay các quốc gia châu Phi. Một nhóm hạn chế các quan chức cao cấp tại Kho bạc nhà nước Pháp, những người biết rõ về số tiền trong “tài khoản giao dịch”, nơi mà các quỹ này được đầu tư; các khoản lợi nhuận từ đầu tư; đều bị cấm tiết lộ bất kỳ thông tin nào cho các ngân hàng CFA hoặc các ngân hàng trung ương của các quốc gia châu Phi.”
Người ta ước tính nước Pháp thường xuyên nắm giữ gần 500 tỷ đô la tiền của các nước châu Phi nói trên trong kho bạc của mình, và họ sẽ làm bất cứ điều gì để chống lại bất cứ ai muốn làm sáng tỏ bản chất vấn đề thực dân cướp bóc đó.
Các nước châu Phi không có quyền tiếp cận số tiền đó của mình, Pháp cho phép họ chỉ được sử dụng 15% số tiền trong bất kỳ năm nào. Nếu họ cần nhiều hơn thế, họ phải vay thêm từ chính tiền của mình trong Kho bạc Pháp với lãi suất thương mại.
Để làm cho mọi thứ trở nên bi thảm hơn, Pháp áp đặt một giới hạn về số tiền mà các nước có thể vay thêm từ dự trữ của mình. Mức trần được ấn định ở mức 20% GDP của họ trong năm trước. Nếu các nước cần vay hơn 20% tiền của họ, Pháp có quyền phủ quyết.
- Pháp có quyền phủ quyết về việc khai thác, sử dụng bất kỳ nguồn tài nguyên nào mới được phát hiện ở các nước châu Phi:
Pháp có quyền là người đầu tiên được mua bất kỳ tài nguyên thiên nhiên nào được tìm thấy trong vùng đất thuộc địa cũ của nó. Chỉ sau khi Pháp nói: “Tôi không quan tâm”, thì các nước châu Phi mới được phép tìm kiếm các đối tác khác.
- Ưu tiên các lợi ích của các công ty Pháp trong mua sắm công khai và đấu thầu công khai:
Trong các hợp đồng chính phủ, các công ty Pháp phải được ưu tiên đầu tiên, và chỉ sau đó các nước châu Phi mới có thể tìm kiếm các đối tác khác, bất kể các đối tác khác có năng lực tốt hơn và đem lại hiệu quả hơn đến như thế nào.
Kết quả của điều này là, ở các thuộc địa cũ ở châu Phi của Pháp, tất cả các tài sản lớn quốc gia đều nằm trong tay của những người Pháp.
- Pháp độc quyền cung cấp thiết bị quân sự và đào tạo quân đội các quốc gia châu Phi:
Thông qua các chương trình học bổng, trợ cấp và “Hiệp định quốc phòng” phức tạp gắn liền với Hiệp ước thuộc địa, người châu Phi buộc phải gửi các sĩ quan quân đội của họ đến đào tạo tại Pháp hoặc các cơ sở đào tạo bên ngoài của Pháp. Chính từ đó, Pháp đã đào tạo hàng trăm, thậm chí hàng ngàn kẻ phản bội châu Phi và nuôi dưỡng họ. Họ sẽ được kích hoạt khi cần thiết cho một cuộc đảo chính hoặc bất kỳ mục đích quân sự – chính trị nào khác!
- Phải cho Pháp để sẵn sàng triển khai quân đội và can thiệp quân sự các nước cựu thuộc địa để bảo vệ lợi ích của Pháp.
Điều này tương tư như một “Hiệp định quốc phòng” thuộc khối Hiệp ước Thuộc địa Pháp. Pháp có quyền hợp pháp để can thiệp quân sự vào các nước châu Phi, cũng như đóng quân vĩnh viễn trong các căn cứ trên lãnh thổ các nước này (Mời xem bản đồ quân sự Pháp ở các nước Châu Phi).
Khi Tổng thống Laurent Gbagbo của Bờ Biển Ngà cố gắng để kết thúc việc khai thác thuộc địa trên nước mình, Pháp đã tổ chức một cuộc đảo chính. Trong suốt quá trình lâu dài để lật đổ Gbagbo, xe tăng, trực thăng vũ trang và lực lượng đặc biệt Pháp đã can thiệp trực tiếp vào cuộc xung đột, bắn vào thường dân và giết nhiều người.
Như để xát muối vào vết thương, Pháp ước tính rằng cộng đồng doanh nghiệp Pháp đã mất vài triệu đô la, trong khi đó, trong cuộc tháo chạy khỏi Abidjan năm 2006, quân Pháp tàn sát 65 thường dân không vũ trang và làm bị thương 1.200 người khác. Sau khi thực hiện cuộc đảo chính thành công và chuyển giao quyền lực cho Alassane Outtara, Pháp đã yêu cầu chính phủ Ouattara phải bồi thường cho cộng đồng doanh nghiệp Pháp về những tổn thất trong cuộc nội chiến. Thực tế, chính phủ Ouattara đã phải trả cho họ gấp hai lần những gì họ nói rằng họ đã bị mất trong cuộc di dời.
- Có nghĩa vụ cho tiếng Pháp là ngôn ngữ chính thức của quốc gia và ngôn ngữ cho giáo dục.
Oui, Monsieur. Vous devez parlez français, la langue de Molière!
Thực tế, một tổ chức phổ biến văn hóa và ngôn ngữ của Pháp gọi là “Cộng đồng Pháp ngữ” được xây dựng ở các nước cựu thuộc địa với nhiều chi nhánh khác nhau chịu sự giám sát của Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Pháp. Như đã nói trong bài viết này, nếu tiếng Pháp là ngôn ngữ duy nhất mà bạn có thể nói, bạn chỉ có thể truy cập ít hơn 4% tri thức và tư tưởng của nhân loại. Rất hạn chế.
- Nghĩa vụ phải sử dụng tiền FCFA, đồng tiền thực dân của Pháp:
Đây là con bò sữa thực sự của Pháp, nhưng đó là một hệ thống tàn ác, khiến thậm chí Liên minh châu Âu cũng phải tố cáo, nhưng Pháp không hề có động thái nào để thay đổi hệ thống thuộc địa đó, khi nó đem lại khoảng 500 tỷ đô la từ châu Phi đến kho bạc của Pháp.
- Nghĩa vụ gửi cho Pháp dự trữ và cân đối thu chi hàng năm.
Nếu không có báo cáo, không có tiền.
Dù sao các thư ký của ngân hàng trung ương của các cựu thuộc địa, và thư ký của các cuộc họp, tổ chức hai lần một năm, của các Bộ trưởng Tài chính của các cựu thuộc địa được thực hiện bởi Ngân hàng Trung ương / Kho bạc Pháp.
- Các nước châu Phi không được phép tham gia liên minh quân sự với bất kỳ quốc gia nào khác, trừ khi được Pháp ủy quyền:
Pháp cấm các nước thuộc địa cũ của mình tìm kiếm bất kỳ liên minh quân sự nào khác, ngoại trừ một liên minh do Pháp lập ra cho họ.
- Nghĩa vụ trở thành đồng minh với Pháp khi có chiến tranh hoặc khủng hoảng toàn cầu:
Hơn một triệu lính châu Phi đã chiến đấu, đem lại sự thất bại của chủ nghĩa khủng bố và chủ nghĩa phát xít trong cuộc chiến tranh thế giới thứ hai. Nhưng đóng góp của họ thường bị bỏ qua hoặc hạ thấp.
Hãy nhớ rằng, người Đức chỉ mất 6 tuần để đánh bại Pháp vào năm 1940, và Pháp biết rằng người châu Phi có thể hữu ích để chiến đấu cho lợi ích của nước Pháp trong tương lai. Bởi vậy, người châu Phi vẫn bị buộc phải sẵn sàng cầm súng để đổ máu cho nước Pháp.
Có một cái gì đó gần như điên loạn trong mối quan hệ của Pháp với châu Phi.
Đầu tiên, Pháp say sưa cướp bóc và khai thác châu Phi kể từ thời của chế độ nô lệ. Sau đó, tầng lớp ưu tú của họ đã hoàn toàn thiếu sự sáng tạo và trí tưởng tượng để nghĩ xa hơn là chìm đắm trong quá khứ và truyền thống.
Cuối cùng, nước Pháp lại tìm ra 2 kẻ, vốn hoàn toàn chìm nghỉm trong quá khứ: Bộ Tài chính và Ngân sách và Bộ Ngoại giao.
Hai cơ quan này không chỉ là một mối đe dọa cho châu Phi, mà còn với chính người Pháp.
Những người châu Phi phải tự lực tự cường để tự giải phóng chính mình, mà không cần phải xin phép. Tôi vẫn không thể hiểu được thế nào mà 450 binh sĩ Pháp tại Bờ biển Ngà có thể kiểm soát dân số 20 triệu người !?
Phản ứng đầu tiên của mọi người khi họ biết về “thuế thuộc địa” của Pháp thường là một câu hỏi: “Sẽ đến khi nào?”
Một so sánh lịch sử là, Pháp đã buộc Haiti phải trả số tiền, tương đương với giá trị hiện nay là 21 tỷ đô-la từ năm 1804 đến năm 1947 (gần một thế kỷ rưỡi) cho các thiệt hại của các nhà buôn nô lệ Pháp bằng việc bãi bỏ chế độ nô lệ và giải phóng nô lệ Haiti.
Các nước châu Phi đang phải trả thuế thuộc địa chỉ mới trong vòng 50 năm qua, vì vậy tôi nghĩ rằng có thể còn phải trả trong vòng 1 thế kỷ nữa!
Mawuna Remarque Koutoni
Bài gốc: https://afrolegends.com/2017/05/01/the-11-components-of-the-french-colonial-tax-in-africa/
P/s: Dù người châu Phi rất khâm phục người Việt Nam, nhưng đến hôm nay họ mới vỡ ra được chân lý và vũ khí đem lại chiến thắng của người Việt Nam: ĐEM SỨC TA MÀ GIẢI PHÓNG CHO TA!
—ST—