Theo Philip Zimbardo và John Boyd, việc sử dụng thời gian sống được chia thành 6 chủ nghĩa khác nhau:
Chủ nghĩa sống cho Quá khứ – tiêu cực
Chủ nghĩa sống cho Quá khứ – tích cực
Chủ nghĩa sống cho Hiện tại – cam chịu số phận
Chủ nghĩa sống cho Hiện tại – hưởng thụ cuộc sống
Chủ nghĩa sống cho Tương lai
Chủ nghĩa sống cho Tương lai – siêu thực
Mỗi người trong chúng ta đều từng trải qua tất cả các quan điểm sử dụng thời gian sống này. Các tác giả đã tạo ra một bài kiểm tra để tìm ra tỉ lệ phần trăm từng nhóm tương ứng. Bạn có thể làm thử bài kiểm tra ở đây: http://www.thetimeparadox.com/surveys/.
CHỦ NGHĨA SỐNG CHO HIỆN TẠI
Khi bạn nhận thức được khoảng thời gian ở tương lai chỉ có giới hạn thì bạn có xu hướng tận hưởng cho cuộc sống hiện tại nhiều hơn là cho một hạnh phúc ở tương lai. Những người ít được học hành cũng có xu hướng sống cho hiện tại nhiều hơn là việc lên những kế hoạch cho tương lai.
Những người có quan điểm Hiện tại – hưởng thụ cuộc sống là những người vui vẻ tận hưởng nhiều nhất những giây phút của cuộc sống.
Họ sẽ cố gắng hoàn thành những công việc được giao một cách nhanh nhất để đạt được sự hài lòng ngay lập tức. Khi ở cạnh những người này bạn sẽ luôn cảm thấy vui vẻ và hào hứng vì họ có thể lan tỏa năng lượng của mình cho những người xung quanh.
Họ thường có cái tôi khá cao và khó kiểm soát được sự nóng nảy của bản thân. Khi gặp ý kiến trái chiều, họ có xu hướng tỏ ra khó chịu hoặc lơ luôn đi vấn đề đó và không muốn nhắc lại.
Họ dễ dàng giúp đỡ những người khác hơn là những người tập trung vào tương lai.
Những người theo chủ nghĩa sống vì Hiện tại – cam chịu số phận là những người tập trung vào quãng thời gian sống một cách tự nhiên mà không phải do họ lựa chọn. Họ tin rằng lên kế hoạch là không cần thiết bởi vì sẽ không có điều gì thực hiện được cả.
Họ có xu hướng không thể làm chủ cuộc đời mình và thường tìm đến những tôn giáo hay tín ngưỡng để giúp họ kiểm soát bản thân.
Những người khác thì lại có xu hướng đổ lỗi cho nền kinh tế, xã hội, các chính trị gia hoặc đơn giản là chính số phận của bản thân.
Cuộc sống của họ gần hầu như là cảm giác cam chịu vì vậy họ hầu như không cảm thấy vui vẻ.
Những người này rất dễ bị trầm cảm, rối loạn hành vi và có ý định tự sát cao nhất trong tất cả các nhóm.
CHỦ NGHĨA SỐNG CHO TƯƠNG LAI
Những người sống theo chủ nghĩa này ưu tiên thỏa mãn về lâu dài hơn là những thành tựu ngay trước mắt. Họ thường xuyên phân tích và quan tâm tới những hành động ở hiện tại ảnh hưởng đến kết quả ở tương lai như thế nào. Bên cạnh đó họ gặp khó khăn trong việc tận hưởng thành quả mà họ tạo ra ở hiện tại vì họ cho rằng điều đó làm lãng phí thời gian.
Những người theo chủ nghĩa Tương lai luôn sống với các hạn chót. Những người có định hướng tương lai mạnh mẽ thường xuất thân từ những gia đình có nền tảng tài chính, tình cảm vững vàng và hưởng nền giáo dục cao.
Họ coi trọng công việc của mình và đạt được càng nhiều thành công trong công việc thì họ càng yêu nó. Cho dù có được thu nhập khủng rồi thì họ cũng không muốn dừng lại mà luôn đặt ra tiếp những mục tiêu khác để bản thân đạt được.
Đối với họ những mục tiêu tương lai không nhất thiết phải là tiền bạc. Họ nghiện những thành tích mà họ đạt được.
Họ sống có mục tiêu rõ ràng, sự tập trung cao độ, tự kiểm soát và không quá đề cao bản thân mình.
Những người có tư tưởng về Tương lai – siêu thực thường trì hoãn việc thay đổi, bởi vì không có bằng chứng trái chiều nào chống lại niềm tin của họ.
Khi ai đó phản đối ý kiến của họ, họ sẽ cảm thấy bị xúc phạm và tỏ ra phòng thủ trước người đó. Giống như những người theo chủ nghĩa sống cho Hiện tại – cam chịu số phận thì họ cũng có xu hướng phớt lờ những cuộc đối thoại như này.
Niềm tin vào một đáng tối cao, thiên đàng hoặc cuốc sống sau khi mất sẽ mang đến sự thoải mái và đầy đủ trong tương lai vĩnh hằng.
Họ có xu hướng cống hiến trọn vẹn cho những phần thưởng sau khi mất.
CHỦ NGHĨA SỐNG CHO QUÁ KHỨ
Những người có thái độ sống thiên về Quá khứ – tích cực là những người có ý thức mạnh mẽ về giá trị bản thân, tập trung vào trách nhiệm với gia đình và cộng đồng, là những người rất nhiệt tình hợp tác và họ bảo tồn những giá trị truyền thống.
Thái độ sống thiên về Quá khứ – tiêu cực: Họ không thích cạnh tranh, họ sợ những gì mới mẻ và do đó, không có chí tiến thủ. Họ có xu hướng định kiến và độc đoán trước những sự tiến bộ và những con người đi tiên phong. Họ tự tách mình ra khỏi hiện tại và tương lai. Họ cũng có xu hướng cảm thấy vô cùng tội lỗi.
Nguồn: Tư duy phản biện – Zoe Mckey
