Cải cách tiền lương: Xây dựng phương án điều chỉnh tiền lương hưu gồm 3 nhóm
Nghị quyết của Quốc hội về dự toán ngân sách nhà nước năm 2024 nêu rõ, từ ngày 1/7, thực hiện cải cách tổng thể chính sách tiền lương theo Nghị quyết số 27-NQ/TW, điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp hằng tháng, trợ cấp ưu đãi người có công và một số chính sách an sinh xã hội đang gắn với lương cơ sở. Tuy nhiên, việc điều chỉnh cụ thể ra sao cần chờ văn bản quy định của các cơ quan liên quan.
Mới đây, Bộ LĐTBXH đã xây dựng phương án điều chỉnh lương hưu từ 1/7, phân chia thành 3 nhóm.
Nhóm đầu tiên là những người nghỉ hưu thông thường. Với nhóm này, lương hưu được điều chỉnh không thấp hơn 50% so với mức tăng lương sau cải cách để đảm bảo hài hòa, cân đối, không để người nghỉ hưu bị đẩy xa hơn, thiệt thòi khi cải cách tiền lương.
Sẽ có 3 nhóm được tăng lương hưu kể từ ngày 1/7 tới đây. Ảnh: N.Trang
Nhóm thứ hai là những người hưởng lương ngân sách mà nghỉ hưu trước ngày 1/7/2024. Bộ này cho rằng, nhà nước cần áp dụng mức bù để giảm phần chênh lệch lương giữa người nghỉ hưu trước và sau thời điểm cải cách chính sách tiền lương.
Nhóm thứ ba là nhóm nghỉ hưu trước năm 1995, nhà nước sẽ có chính sách đặc biệt để đẩy lương hưu lên cao hơn nữa.
Trước đó ngày 29/6/2023, Chính phủ đã ban hành Nghị định 42/2023/NĐ-CP điều chỉnh mức lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội và trợ cấp hằng tháng đối với 9 đối tượng hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội và trợ cấp hằng tháng.
Theo đó, Nhà nước tiến hành điều chỉnh tiền lương hưu cho những người về hưu trước năm 1995 có mức lương thấp dưới 3 triệu đồng để nhóm này được tăng lên hơn 3 triệu đồng.
9 đối tượng này đã hưởng mức lương hưu được điều chỉnh, áp dụng từ 1/7/2023 đến trước 1/7/2024. Sau ngày 1/7/2024, Nhà nước sẽ tiếp tục điều chỉnh lương hưu, trợ cấp, theo Nghị quyết của Quốc hội về dự toán ngân sách nhà nước năm 2024 đã quy định. Như vậy, với những người này, lương hưu tăng liên tiếp.
Cụ thể, 9 nhóm đối tượng được đề cập gồm:
Cán bộ, công chức, công nhân, viên chức và người lao động (kể cả người có thời gian tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, người nghỉ hưu từ quỹ bảo hiểm xã hội nông dân Nghệ An chuyển sang theo Quyết định số 41/2009/QĐ-TTg); quân nhân, công an nhân dân và người làm công tác cơ yếu đang hưởng lương hưu hằng tháng.
Cán bộ xã, phường, thị trấn quy định; người đang hưởng trợ cấp mất sức lao động hằng tháng; công nhân cao su đang hưởng trợ cấp hằng tháng.
Cán bộ xã, phường, thị trấn đang hưởng trợ cấp hằng tháng; quân nhân đang hưởng chế độ trợ cấp hằng tháng; công an nhân dân đang hưởng trợ cấp hằng tháng.
Quân nhân, công an nhân dân, người làm công tác cơ yếu hưởng lương như đối với quân nhân, công an nhân dân đang hưởng trợ cấp hằng tháng; người đang hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hằng tháng; người đang hưởng trợ cấp tuất hàng tháng trước ngày 1/1/1995.
Những đối tượng này đã được điều chỉnh lương hưu theo mức cụ thể từ 1/7/2023 đến trước 1/7/2024. Như vậy, từ sau 1/7/2024, những đối tượng trên cũng có thể thuộc diện được tăng lương hưu.
Cải cách tiền lương: Khó điều chỉnh lương hưu theo đề xuất
Trước đó, Bộ Tài chính vừa có công văn gửi Bộ LĐTBXH về đánh giá tác động của chính sách tiền lương mới từ ngày 1/7 tới đến việc thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội.
Theo đó, bộ này cho rằng nên cân nhắc mức tăng lương hưu vì ngân sách nhà nước đang gặp khó khăn. Bộ LĐTBXH đề xuất tăng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội 15%; tăng chi trợ cấp ưu đãi người có công cách mạng 29,2% (từ 2.055.000 đồng lên 2.655.000 đồng); tăng trợ cấp xã hội 38,9% (từ 360.000 đồng lên 500.000 đồng).
Với mức tăng trên thì tổng kinh phí chi trả là 17.276 tỷ đồng, gấp 2,3 lần nguồn kinh phí được Quốc hội phê duyệt (tối đa là 7.430 tỷ đồng), vượt khả năng cân đối của dự toán ngân sách nhà nước nửa cuối năm nay.
Nhóm người nghỉ hưu trước năm 1995 có tiền lương hưu thấp sẽ được điều chỉnh nhiều nhất. Ảnh: N.T
Do đó, Bộ Tài chính đề nghị Bộ LĐTBXH rà soát, tính toán lại các phương án điều chỉnh cụ thể bảo đảm tuân thủ các nguyên tắc và cơ sở pháp lý đã quy định đối với nhu cầu thực hiện phương án điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội từ ngày 1/7/2024 của đối tượng nghỉ hưu trước ngày 1/1/1995 do Ngân sách Nhà nước đảm bảo.
Bộ Tài chính cũng cho biết, trong điều kiện cân đối ngân sách trung ương khó khăn, nguồn bố trí điều chỉnh lương hưu và một số chính sách trợ cấp, an sinh xã hội rất hạn chế, trong khi một số địa phương vẫn tiếp tục dư nguồn cải cách tiền lương lớn.
Bởi vậy, Bộ Tài chính đề xuất Bộ LĐTBXH báo cáo cấp có thẩm quyền, cho phép sử dụng nguồn cải cách tiền lương tích lũy của ngân sách trung ương, và nguồn cải cách tiền lương của các địa phương còn dư, sau khi đảm bảo đủ nhu cầu cải cách tiền lương được sử dụng để thực hiện việc điều chỉnh lương hưu và các loại trợ cấp nêu trên.