Trong thế giới chúng ta đang sống, một vấn đề vụn vặt nhất cũng có khả năng biến thành một cuộc tranh cãi, gây gổ, làm rạn nứt các mối quan hệ. Tổ chức Pew đã tiến hành nghiên cứu trên 10.000 người lớn ở Mỹ, và họ thấy rằng ở hiện tại, chúng ta cực đoan hơn, chia rẽ hơn, so với quá khứ. Chúng ta ít chịu thỏa hiệp, điều này có nghĩa ta đang không lắng nghe nhau. Dẫu cho ai cũng biết: Điều kiện cần của một cuộc trò chuyện là sự cần bằng giữa nói và nghe, nhưng trong quá trình nói chuyện, ta vẫn luôn làm mất sự cân bằng đó. Vậy cách khắc phục là gì?
Trong bài diễn thuyết của Celeste Headlee tại TedxCreativeCoast, cô ấy đã chia sẻ mười bí quyết cơ bản để có được cuộc trò chuyện thú vị hay đưa ra những phản hồi tích cực.
1. Bí quyết một: Đừng làm nhiều việc cùng lúc.
Bí quyết này không chỉ bảo bạn gạt điện thoại, máy tính bảng, chìa khóa hoặc bất cứ thứ gì bạn đang cầm, mà là “Hãy thực sự tham gia vào cuộc trò chuyện”. Đừng bận tâm về việc bạn vừa tranh cãi với sếp, đừng suy nghĩ xem mình sẽ ăn gì tối nay. Nếu bạn không muốn tiếp tục nói chuyện, hãy rời khỏi đó, bởi đối phương đang trò chuyện có thể là người bạn thân đi du học 3, 4 năm mới có cơ hội về nước, hoặc đó có thể là một người đang rất cần lời khuyên của bạn.
2. Bí quyết số hai: Đừng khăng khăng cho mình là đúng.
Một cuộc nói chuyện không phải là nơi để bạn khăng khăng khẳng định các quan điểm của bạn là đúng, nếu bạn không muốn nghe những phản hồi từ người khác, hãy chọn cách viết blog :))
Bạn cần tham gia mỗi cuộc trò chuyện với một mặc định rằng mình có thể học được gì đó. Nhà trị liệu nổi tiếng M. Scott Peck đã nói rằng để thực sự lắng nghe, bạn phải dẹp cái tôi sang một bên. Hãy bỏ bớt ý kiến cá nhân của bạn, bởi khi cảm nhận được sự chấp nhận của bạn, người nói sẽ trở nên bớt bị tổn thương và họ sẽ dễ dàng “mở góc khuất” bên trong tâm hồn mình cho bạn.
3. Bí quyết số ba: Sử dụng những câu hỏi mở.
Hãy bắt đầu với những câu hỏi như sau: Ai? Điều gì? Khi nào? Ở đâu? Tại sao? Như thế nào? Nếu bạn đặt một câu hỏi đơn giản, bạn sẽ nhận được một câu trả lời đơn giản. Nếu tôi hỏi: “Bạn có sợ không?”, bạn sẽ có phản ứng với chữ mạnh nhất trong câu, chắc chắn là chữ “sợ” và bạn sẽ trả lời “Tôi có” hoặc “Tôi không”. Bạn sẽ không cần phải lo lắng tới việc mình nên hỏi như thế nào và người đối diện sẽ trả lời ra sao mà không làm ảnh hưởng tới cuộc nói chuyện.
Hãy để họ mô tả vì họ chính là người hiểu câu chuyện nhất. Hãy thử hỏi họ: “Chuyện đó như thế nào?”, “Việc đó cảm giác như thế nào?”. Khi họ có thể ngừng lại để suy nghĩ về chuyện đó, bạn sẽ nhận được câu trả lời thú vị hơn nhiều.
4. Bí quyết số bốn: Thuận theo tự nhiên.
Một khi những suy nghĩ “ùa” đến tâm trí bạn, hãy để miệng bạn mở ra và trình bày những suy nghĩ ấy thành lời. Chúng ta thường nghe các cuộc phỏng vấn khi khách mời đang nói trong vài phút rồi tới lượt người dẫn chương trình đặt câu hỏi có vẻ chẳng ăn nhập gì hoặc có vẻ đã chuẩn bị trước, có lẽ là người dẫn đã ngừng nghe cách đó 2 phút vì anh ta đang nghĩ đến một câu hỏi vô cùng thông minh và anh ta nhất quyết phải hỏi. Chúng ta cũng làm y chang như thế trong khi đang ngồi nói chuyện với ai đó.
5. Bí quyết số năm: Nếu bạn không biết, hãy nói thật điều đó.
Những người làm nghề phát thanh, nhất là đài NPR nhận thức rất rõ là họ đang trong quá trình phát sóng, nên họ càng cẩn thận hơn về những lĩnh vực họ tự nhận là chuyên gia và những gì họ tự nhận là biết chắc chắn.
Thay vì ba hoa về điều mình không biết, hãy nói thẳng ra là: “Tôi không biết” hoặc “Tôi chưa tìm hiểu về vấn đề đó” bởi bạn chẳng biết hậu quả to lớn của việc mình “chém gió” đâu. Người đối diện có thể nhìn thấy sự ấp úng đến từ bạn, rồi sau đó là một người “kiến thức rỗng” nhưng lại thích “ba hoa chích chòe”, ảnh hưởng rất nhiều đến hình ảnh và danh dự của bạn.
6. Bí quyết số sáu: Đừng đánh đồng trải nghiệm của bạn với người khác.
Nếu họ đang nói về việc mất người thân của họ, xin đừng nói về thời điểm người thân của bạn qua đời. Nếu họ đang nói về trục trặc họ gặp trong công việc, đừng kể với họ là bạn ghét công việc của mình tới cỡ nào. Tất cả trải nghiệm đều riêng biệt và không hề giống nhau, quan trọng hơn cả là, không phải đang nói về bạn. Bạn không cần tận dụng giây phút đó để chứng tỏ bạn tuyệt tới mức nào hay đã chịu đựng những gì.
7. Bí quyết số bảy: Không lặp lại lời đã nói.
Làm vậy trông rất trịch thượng và rất tẻ nhạt, chúng ta thường hành xử như vậy. Đặc biệt là khi nói chuyện ở chỗ làm, hoặc khi trò chuyện với bọn trẻ, khi cần nói điều gì đó, chúng ta cứ nhai đi nhai lại một điệp khúc. Đừng làm như thế, đến bạn còn chẳng muốn nghe người khác “lải nhải” nguyên một câu chuyện vào buổi sáng thì chắc chắn người khác cũng không muốn như thế rồi.
8. Bí quyết số tám: Loại bỏ cỏ dại.
Người đối diện thường không quan tâm đến số năm, tên gọi, ngày tháng, những thông tin kiểu như vậy mà bạn đang cố nặn óc ra để nhớ. Họ không quan tâm. Điều họ quan tâm là tính cách bạn ra sao, bạn có điểm chung gì với họ. Vì vậy, hãy quên các chi tiết này đi, loại chúng khỏi cuộc trò chuyện càng sớm càng tốt.
9. Bí quyết số chín: Đây không phải bí quyết cuối cùng, nhưng là cái quan trọng nhất. Hãy lắng nghe.
Tôi không biết liệt kê đến bao giờ nhưng có rất nhiều người đã nói rằng lắng nghe có lẽ là kỹ năng quan trọng nhất. Đức Phật đã nói: “Nếu bạn mở miệng nói, bạn không học thêm được gì”. Coolidge từng nói: “Chưa từng ai mất việc vì lắng nghe quá nhiều”. Do vậy, hãy học cách lắng nghe, nếu bạn không lắng nghe với ý định thấu hiểu, vậy hãy lắng nghe để trả lời.
10. Bí quyết số mười: Hãy ngắn gọn thôi.
Một cuộc trò chuyện thú vị giống một chiếc váy ngắn, phải đủ ngắn để gây thích thú nhưng phải đủ dài để bao trùm chủ đề.
Cả thế giới thu bé lại bằng một nguyên tắc cơ bản. Hãy quan tâm đến người khác khi họ đang nói chuyện với mình. Đừng để họ cô đơn trong chính câu chuyện của chính họ.
Trong kinh doanh, giao tiếp là mấu chốt quan trọng trong việc xây dựng các mối quan hệ trong và ngoài tổ chức. Trong cuốn sách “20 phút Phản hồi hiệu quả’ thuộc bộ HBR 20 Minute Manager, tác giả nhấn mạnh: Việc đưa ra phản hồi có tính xây dựng khi cần là nhân tố thiết yếu để tạo ra một môi trường làm việc hiệu quả. Bạn cần phản hồi đúng cách để người nhận có thể sử dụng những gì họ nghe nhằm cải thiện hiệu quả của bản thân cũng như của nhóm và công ty. “Phản hồi không chỉ đáng để bạn mạo hiểm mối quan hệ của mình, mà nó còn là vấn đề thiết yếu đối với sự vững mạnh của một doanh nghiệp.” Những cách trên sẽ giúp bạn bắt đầu một cuộc trò chuyện phản hồi suôn sẻ và hiệu quả hơn.
