Thế hệ 7x, 8x nói riêng và những người đam mê nghệ thuật nói chung sẽ không bao giờ quên được điện ảnh Hongkong từng có một giai đoạn truyền kì. Trong những năm tháng chói lọi nhất của mình, làng giải trí xứ Cảng Thơm đã sinh ra những thế hệ nghệ sĩ huyền thoại. Đó là Leslie Trương Quốc Vinh, Maggie Trương Mạn Ngọc, Brigitte Lin Lâm Thanh Hà, đạo diễn Vương Gia Vệ,…Và Anita Mui – đóa thược dược được xưng tụng là “Bách biến thiên hậu” của sân khấu nghệ thuật Hongkong cũng là một dấu son đẹp đẽ của thời kì ấy.
Anita Mui – Mai Diễm Phương, sinh ngày 10/10/1963, mất ngày 30/12/2003 – ở độ tuổi 40 của cuộc đời vì căn bệnh ung thư quái ác. Sinh thời, cô là một nữ ca sĩ, diễn viên nổi danh của Hongkong. Có thể nói Mai là một “hiện tượng lạ” khi cô thành danh cả trong lĩnh vực âm nhạc lẫn điện ảnh. Trên sân khấu, cô có thể biến hóa với rất nhiều hình tượng mới mẻ, khi thì mạnh mẽ cuồng nhiệt, có lúc lại dịu dàng, cùng với chất giọng đặc biệt được trời phú cho của mình, cô đã chinh phục trái tim người nghe qua rất nhiều cung bậc cảm xúc trong từng lời ca. Vẻ đẹp của Mai Diễm Phương cũng độc đáo không khác gì giọng ca của cô, không phải là kiểu đẹp sắc nước hương trời, Mai có một gương mặt góc cạnh, một khí chất cô liêu ma mị nhưng quyến rũ và gây nghiện lạ kì.
Mai Diễm Phương yêu sân khấu và yêu âm nhạc như sinh mạng của mình. Trong concert cuối cùng, người con gái tài hoa bạc mệnh ấy đã khoác lên chiếc váy cưới trắng thuần khiết, gửi những lời từ biệt tới khán giả và sân khấu: “Tôi là một ca sĩ, diễn viên, đây không phải lần đầu tiên tôi mặc váy cưới nhưng không có lần nào là thuộc về mình, đây là tiếc nuối cả đời của tôi. Nhưng tình yêu của các bạn để bù lại tiếc nuối này. Tôi đem chính mình gả cho âm nhạc, gả cho các bạn”. Không lâu sau đó, làng giải trí Hongkong phải đối mặt với một mất mát lớn : chỉ trong cùng năm 2003, hai huyền thoại của nghệ thuật Hongkong đã ra đi vĩnh viễn, Anita Mui đã theo chân người anh trai thân thương của mình về cõi vĩnh hằng.
TỊCH DƯƠNG CHI CA VÀ NỮ NHÂN HOA
Trong số những bài hát mà cô để lại cho nghệ thuật, “Tịch dương chi ca” và “Nữ nhân hoa” được xem là hai niềm tự hào lớn của người hâm mộ Mai Diễm Phương.
Tịch Dương Chi Ca ( Sunset Melody ) là ca khúc được chuyển thể từ bản gốc tiếng Nhật của Masahiko Kondo, cũng là ca khúc khiến người ta nghĩ ngay đến khi nói về Mai Diễm Phương. Khác với Thiên Thiên Khuyết Ca cùng thời, Tịch Dương Chi Ca buồn đến não nề. Trong bóng chiều vàng úa của hoàng hôn sắp tàn, ta thấy phảng phất bóng dáng người con gái đơn độc hát lên nỗi lòng của một đời yêu không thỏa. Anita Mui hát Tịch Dương như một cách tự giãi bày trái tim mình, cô đơn và chân thành hết mực. Ánh nhìn xa xăm của Mui trên mỗi một sân khấu của Tịch Dương đều khiến người ta phải ray rứt, khắc khoải rồi thầm tự hỏi rốt cuộc trong lòng nữ danh ca là một khoảng trống mênh mông nhường nào.
Bên cạnh Tịch Dương Chi Ca còn có một ca khúc rất thành công khác là Nữ Nhân Hoa. Toàn bộ bài hát này dường như thể hiện trọn vẹn con người Mai, đặc biệt là câu “nữ nhân như hoa, hoa như mộng”. Đã từng có một bông hoa vô tình xuất hiện ở nhân gian, cũng chờ mong tình yêu và một cuộc đời nở rộ như những đóa hoa khác, để rồi sau những lần bước qua chênh vênh của của cuộc đời, trong từng cánh hoa đang “lung lay giữa hồng trần” đều nỉ non mong “một đôi tay nhẹ nhàng” đến và xoa dịu những vết thương chồng chất của một tâm hồn nhạy cảm. Nhạc sĩ viết bài hát này chưa từng gặp A Mui nhưng lại diễn tả được một kiếp hồng nhan đa đoan vô cùng thấm thía trong từng câu từ.
YÊN CHI KHÂU – NẤC THANG ĐIỆN ẢNH ĐƯA MAI DIỄM PHƯƠNG TRỞ THÀNH “TỨ LIÊU ẢNH HẬU”.
Sở dĩ gọi là “Tứ liêu ảnh hậu” là bởi vì sau bộ phim này, Anita đã đạt được bốn giải thường “Kim Tượng, Kim Mã, Kim Long và Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất LHP Châu Á Thái Bình Dương”. Cô là nữ diễn viên đầu tiên và duy nhất đạt được danh hiệu này. So với chuyện ca hát, Anita Mui đóng phim có chút tùy hứng. Thế nhưng cô vẫn là một diễn viên xuất sắc, có thiên phú nghệ thuật cao. “Yên Chi Khâu” là bộ phim thành công nhất của cô, mà vai diễn Như Hoa cũng là vai diễn Mai Diễm Phương rất tâm đắc.
Yên Chi Khâu là câu chuyện tình yêu bi kịch của chàng thiếu gia Trần Chấn Bang ( Trương Quốc Vinh đóng ) và cô kỹ nữ hồng bài Như Hoa. Như Hoa, cái tên cũng như chính cô vậy, thân gái phong trần lại kiêu ngạo diễm lệ, không cúi đầu trước ai. Những người khác có thể bỏ rất nhiều tiền để chạm vào tai cô, phung phí hàng trăm tờ đô la Hồng Kông chỉ để sờ vào chân cô, thậm chí còn không chạm được vào ngón chân của cô. Nhưng tất cả những thứ đó đều là thú vui nhục dục và sự kiêu kì của Như Hoa là điều thỏa mãn ham muốn chinh phục của đàn ông. Suốt nhiều năm là vợ thiên hạ, mua vui cho cánh nhà giàu, nhưng chỉ đến khi gặp Trần Chấn Bang, Như Hoa mới cảm nhận được tình yêu. Trần Chấn Bang cũng nghe theo Như Hoa đi học Kinh kịch. Đóa hoa ấy vì yêu Thiếu gia mà hạ thấp mình trước mẹ của anh, để rồi nhận lại sự sỉ nhục về thân phận của mình bởi mẹ anh muốn anh cưới Thục Hiền ( Ôn Bích Hà ) để môn đăng hộ đối. Tình yêu bị cấm đoán, họ đành cùng nhau ra đi tìm kiếp khác để yêu. Ngày 3 tháng 8 lúc 11 giờ, họ cùng uống nha phiến, nhưng vì Trần Chấn Bang có bệnh về dạ dày mà đã nôn hết ra nên thoát chết. Suốt năm mươi năm lang thang tìm Trần Chấn Bang, nhờ có sự giúp đỡ của anh Viên, cô đã gặp lại Trần thiếu gia năm nào. Nhưng giờ đây, người ấy đã là một lão già lẩn thẩn trong đoàn kịch chờ một ngày được đóng vai chính. Như Hoa trả lại anh hộp son môi anh tặng, sau đó buông bỏ chấp niệm của mình đi đầu thai.
Bộ phim có sự đan xen giữa quá khứ và hiện tại, bao lấy cốt lõi là sự chấp nhất của một cô gái khi yêu. Trần Chấn Bang và Như Hoa, bọn họ là những kẻ ngông cuồng của thời đại, đáng trách nhưng cũng đáng ngưỡng mộ, bởi ít nhiều họ cũng từng dũng cảm nồng nhiệt yêu. Thời đại ấy không cho phép một thiếu gia yêu kỹ nữ, không cho phép kỹ nữ ấy được hoàn lương. Thời đại ấy tạo ra những định kiến khiến một mối tình dang dở day dứt suốt năm mươi năm đằng đẵng.
PHƯƠNG HOA TUYỆT ĐẠI
Vinh – Phương là một mối quan hệ lạ kì trong giới giải trí. Trương Quốc Vinh là người Mai Diễm Phương quen đầu tiên khi mới vào nghề. Anh đã dẫn dắt cô gái ấy từ một người mới đến một “Thiên hậu Hongkong” huyền thoại. Tình cảm của Leslie với Anita rất đặc biệt, vượt trên cả tình yêu, có chút giống anh em một nhà nhưng cũng không phải, một thứ tình cảm không thể định danh bằng bất cứ từ ngữ nào, chỉ có thể tạm gọi là sự gắn kết chặt chẽ từ hai trái tim say mê nghệ thuật. Họ không ngần ngại trao nhau những cái hôn, bảo vệ nhau qua những khó khăn trong sự nghiệp.
Mai Diễm Phương từng nói, khi cô yêu một người đàn ông nào cô đều sẽ giới thiệu cho Ca Ca, nếu anh ưng bụng thì người đó được điểm cộng, còn không thì sẽ bị điểm trừ. Khi hai người còn trẻ, mỗi lần đi lưu diễn thì sẽ chọn hàng ghế cuối cùng để thay phiên ngủ trên ghế và trên sàn. Mai cũng là cô gái thích có cảm giác làm trung tâm, vậy nên trong một cuộc trò chuyện mà anh Vinh quan tâm người bạn khác hơn cô thì cô sẽ không vui. Anh Vinh không chỉ không giận cô vì điều này mà còn thương cô hơn. Cô không có cảm giác an toàn, đối với cô, anh Vinh là người bạn duy nhất. Anh Vinh cũng đáp lại cô “em có rất nhiều bạn, còn anh là người thân của em”. Chỉ khi ở bên Trương Quốc Vinh, Mai Diễm Phương mới không cần khoác lên cái vẻ kiên cường cứng cỏi nữa, cô được trở thành một cô gái, kể cho anh nghe những tâm sự của mình.
Khi anh ra đi cũng là lúc căn bệnh ung thu cổ tử cung của Phương trở nặng. Chưa bao giờ người ta thấy Phương tiều tuỵ như vậy. Lúc đó cô đang chuẩn bị cho concert cuối cùng của mình, thể lực gần như hao mòn đến mức không còn gì cả. Sau khi tiễn anh, cô có nhận lời phỏng vấn của một tờ báo, cô muốn thay anh lên tiếng, bày tỏ mọi người nên công bằng với anh bởi nếu không phải do căn bệnh khống chế anh thì anh sẽ không lựa chọn ra đi như vậy. Anita trong giai đoạn kiệt quệ nhất đã hỏi anh rằng liệu đến năm cô 40 tuổi mà vẫn chưa kết hôn thì cô sẽ lấy anh có được không, Trương Quốc Vinh đã đồng ý, nhưng “anh không mong đến ngày ấy đâu”. Tám tháng sau đó, Mai Diễm Phương ra đi ở tuổi 40 để đến gặp người anh trai của mình.
—
Đã mười chín năm trôi qua từ sau nỗi đau lớn nhất của Hongkong năm ấy. Anita Mui không phải là “tịch dương” đã quá vãng, cô ấy vĩnh viễn sống trong ký ức của người hâm mộ, vĩnh viễn là cô dâu xinh đẹp mĩ miều của những người đã may mắn yêu mến cô ấy một cách thật lòng. Tất cả những gì Mai Diễm Phương lưu lại cho hậu thế là những cống hiến nghệ thuật hết mình dẫu cuộc đời cô lắm phong ba, và khi nhìn lại gương mặt của cô ấy, người ta đều phải thở than rằng biết bao giờ mới có một người phụ nữ “tuyệt đại” như thế này xuất hiện trên đời nữa?
