𝐋𝐚 𝐓𝐞𝐦𝐩𝐞̂𝐭𝐞 — “𝐓𝐡𝐞 𝐒𝐭𝐨𝐫𝐦”; 𝟏𝟖𝟖𝟎.
— Pierre Auguste Cot (1837 – 1883)
Pierre Auguste Cot là một danh họa người Pháp đi theo trường phái kinh viện. Ông sinh ra tại Bédarieux, thuộc một tỉnh ở miền nam nước Pháp. Vị họa sĩ từng tham gia nghiên cứu tại l’Ecole des Beaux-Arts ở Toulouse trước khi có cơ hội đến Paris và đạt được thành công kể từ lần đầu ra mắt năm 1863, ở độ tuổi 26.
Bức 𝐋𝐚 𝐓𝐞𝐦𝐩𝐞̂𝐭𝐞 (The Storm) được Catharine Lorillard Wolfe yêu cầu họa sĩ vẽ vào năm 1880, sử dụng chất liệu sơn dầu trên nền canvas, dưới sự hướng dẫn của anh họ của cô – John Wolfe – một trong những người bảo trợ chính của Cot. Khi nó được trưng bày ở Salon cùng năm đó, các nhà phê bình đã suy đoán về nguồn gốc của chủ đề trong bức họa. Một số cho rằng đây là thiên tình sử Hy Lạp lãng mạn giữa Daphnis và Chloe của nhà văn Longus, trong khi những người khác lại đồ rằng nó thực chất tái hiện lại chuyện tình của Paul và Virginie trong cuốn tiểu thuyết Pháp viết bởi Bernardin de Saint-Pierre (xuất bản lần đầu năm 1788).
Ngay từ cái nhìn đầu tiên, bức tranh đã thu hút mọi sự chú ý của người xem đặt lên tâm điểm là chiếc váy của người thiếu nữ, thứ tả thực tới từng đường nét tỉ mỉ nhằm khắc hoạ một dạng vải tuyn, kiểu vải nửa trong suốt với chất liệu sờn tay, màu trắng ngà. Thân thể cô gái không được che đậy kín đáo song cũng không hoàn toàn bại lộ, vừa đủ để khiến người xem có thể đồng thời thưởng thức cả kỹ thuật vẽ tài tình cùng nội dung ẩn chứa đằng sau chi tiết nọ. Tông màu vàng của chiếc ô che – áo choàng – cùng những mảng màu tô sáng được cho là sự hắt sáng từ một mặt trăng treo phía trước, bên-ngoài bức tranh (thứ đã không xuất hiện trong phạm vi bức họa hòng giúp người xem có thể tuỳ ý phóng đại các trường liên tưởng của mình). Bên cạnh đó ta thấy được chi tiết chiếc khố vắt ngang hông người con trai mang chiều hướng khắc họa trang phục của dân chăn cừu, trong khi thân phận cô gái có vẻ cao quý hơn. Qua những biểu hiện này, người xem có thể ít nhiều thấy được câu chuyện được truyền tải đằng sau bức họa.
Thay vì đung đưa trong một ngày mùa xuân đầy nắng, cặp tình nhân của 𝐋𝐚 𝐓𝐞𝐦𝐩𝐞̂𝐭𝐞 lao đi dưới một chiếc ô che tạm bợ, dưới cơn giông bão với bầu trời tối đen đáng sợ và vài tia sét xuất hiện phía trên cùng bên phải [*]. Song qua bối cảnh, ta băn khoăn không biết cơn bão thực sự ở đây đến từ tự nhiên hay xuất phát bởi những guồng quay số phận, khi đôi nhân tình buộc phải đối mặt với mọi khó khăn trên cõi đời để đến bên nhau.
Chàng trai – vòng tay qua eo cô gái thể hiện sự nâng niu và che chở đối với người tình, cả hai cùng đồng lòng giữ chiếc áo choàng bay phấp phới bên trên đã phần nào cho thấy quyết tâm được chung đôi của họ. Đồng thời, qua nét mặt hai người, ta hiểu được một phần câu chuyện mà bức họa muốn truyền tải: người con trai có vẻ rạng rỡ và tự tin hơn, trong khi cô gái tỏ rõ nét kiên định. Đôi mắt cô mở lớn với một biểu cảm có phần ngơ ngẩn, song bên trong ánh nhìn không hề tồn tại sự sợ hãi. Cơn bão – như chính cái tên được đề bên dưới bức hoạ – có lẽ thực sự tồn tại dù dưới những dáng hình khác nhau tuỳ theo lối cảm nhận của từng người, song chẳng quá đáng sợ khi đôi tình nhân đã tỏ rõ sự quyết tâm đến thế. Bức họa hứa hẹn một kết cục có hậu với người thưởng lãm, rằng sau bao sóng gió cuộc đời, đôi tình nhân trẻ rồi sẽ vượt qua được và cùng nhau chạm tới bình yên.
Tác phẩm hiện đang được trưng bày tại Bảo tàng Nghệ thuật Metropolitan, New York.
[*] câu văn này được dịch trực tiếp từ bản gốc tiếng Anh thuộc về The Met Museum.
